Budżet obywatelski. Głosujesz, decydujesz

(Ogłoszenie płatne) Jeszcze dekadę temu udział obywatela w rządzeniu gminą czy miastem, zwykle kończył się w dniu wyborów, kiedy wskazywał swoich przedstawicieli do podejmowania najważniejszych decyzji w samorządzie. W ostatnich latach coraz bardziej powszechną praktyką jest zapraszanie mieszkańców do podejmowania decyzji związanych z wydatkowaniem części wydzielonego budżetu, który jest nazywany Budżetem obywatelskim.

Samo określenie „Budżet obywatelski” czy inaczej „Budżet partycypacyjny” do 2018 roku nie miało odniesienia w prawnych regulacjach, a samorządy same określały zasady funkcjonowania tej formy aktywności społecznej na podstawie specyfiki funkcjonowania danego miasta, gminy czy województwa, a także aktualnych potrzeb. W tym sensie Budżet obywatelski wpisywał się w koncepcję społeczeństwa obywatelskiego, które bierze udział w bardziej bezpośredni sposób w podejmowaniu decyzji o wydatkowaniu części środków budżetowych. Już wtedy taką formę aktywności społecznej można było uznać za swoistą część nadzoru publicznego, nawet jeśli odnosiła się ona tylko do niewielkiej części środków finansowych, którymi zarządza samorząd.

Oficjalnie termin Budżetu obywatelskiego pojawił się w ustawie z dnia 11 stycznia 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych (weszła w życie 31 stycznia 2018 r.) i został uznany za szczególną formę konsultacji społecznych. Ustawa wprowadziła też ogólne ramy funkcjonowania tego typu budżetów i narzuciła pewne obowiązki na samorządy. Jednym z nich jest zapis odnoszący się do projektu uchwały budżetowej gminy (miasta), z której samorząd nie może usuwać lub zmieniać w stopniu istotnym zadań, inicjatyw wybranych za pośrednictwem Budżetu obywatelskiego. Jednocześnie została określona minimalna wysokości środków przeznaczonych na tego typu partycypację społeczną, która wynosi co najmniej 0,5 procent wydatków jednostki samorządowej. Wcześniej wysokość środków była określana przez radę gminy lub miasta i według uznanej praktyki np. w dużych miastach maksymalne kwoty nie przekraczały 6 mln zł. 

Warto zwrócić uwagę, że zapisy ustawy z 2018 roku nakładają bardzo ważny obowiązek realizacji budżetu obywatelskiego przez miasta na prawach powiatu. Dotyczy to w sumie 66 samorządów w całej Polsce i tam tego typu forma demokracji partycypacyjnej jest obowiązkowa.

Obraduje Rada Gminy Wizyta polsko-łotewskiej delegacji w limanowskiej szkole

Zachęcając do formy aktywności społecznej, dającej realny wpływ na wydatkowanie określonej części budżetu samorządowego, przestawiamy poniżej schemat realizowanych etapów Budżetu partycypacyjnego, przytoczony w raporcie z 2019 roku przez Najwyższą Izbę Kontroli: 
- Określenie zasad i trybu przeprowadzania konsultacji dotyczących budżetu obywatelskiego. 
- Promocja budżetu obywatelskiego.
- Przyjmowanie wniosków z propozycjami projektów obywatelskich. 
- Weryfikacja zgłoszonych propozycji projektów obywatelskich. 
    - ewentualne odrzucenie wniosków niespełniających określonych wymagań,
    - ewentualne odwołania od decyzji o odrzuceniu wniosków niespełniających określonych wymagań.
- Głosowanie nad wyborem projektów obywatelskich.
- Realizacja wybranych w głosowaniu projektów obywatelskich. 
- Ewaluacja budżetu obywatelskiego. 

Źródło: Raport z kontroli NIK „Funkcjonowanie budżetów partycypacyjnych (obywatelskich)” z 2019 roku, www.sejm.gov.pl, www.obserwatorium.miast.pl

Lokalizacje Punktów Nieodpłatnej Pomocy Prawnej i Nieodpłatnego Poradnictwa Obywatelskiego w Powiecie Limanowskim:

I. Punkt nieodpłatnej pomocy prawnej i mediacji prowadzony przez Stowarzyszenie Sursum Corda:
- Budynek Urzędu Gminy w Jodłowniku, Jodłownik 198, czynny w poniedziałek w godz. 8.00-12.00, wtorek i czwartek w godz. 14.00-18.00, w środę i piątek w godz. 9.00 do 13.00

II. Pozostałe punkty nieodpłatnej pomocy prawnej i mediacji:
- Budynek Starostwa Powiatowego w Limanowej, ul. J. Marka 9 (pok. 102), czynny w poniedziałek, wtorek i piątek w godz. 15.30-19.30 oraz środa i czwartek w godz. 7.30-11.30.
- Budynek Urzędu Miasta w Mszanie Dolnej, ul. Piłsudskiego 2, czynny w poniedziałek w godz. 11.15-15.15, wtorek i piątek w godz. 14.00-18.00, środa w godz. 10.15-14.15, czwartek 8.00-12.00 

III. Punkty nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego i mediacji prowadzone przez Stowarzyszenie Sursum Corda:
-  Budynek Gminnej Biblioteki Publicznej w Kamienicy, Kamienica 426, czynny w poniedziałek-piątek w godz. 9.00-13.00
- Budynek Urzędu Gminy w Laskowej, Laskowa 643, czynny poniedziałek i piątek w godz. 11.00-15.00 oraz wtorek, środa, czwartek w godz. 15.00-19.00.
Szczegółowe informacje na temat zasad funkcjonowania na stronie: https://powiat.limanowski.pl/b...

Kto może skorzystać z nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego i nieodpłatnej mediacji:
Z nieodpłatnej pomocy skorzystać może każda osoba fizyczna, po podpisaniu w puncie pomocy oświadczenia, że nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej.  
Od 16 maja z nieodpłatnych świadczeń mogą korzystać także osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, niezatrudniające innych osób w ciągu ostatniego roku (także w zakresie tejże działalności). Warunkiem uzyskania pomocy w takim przypadku jest złożenie dodatkowego oświadczenia, że osoba prowadząca jednoosobową działalność nie zatrudniała innych osób w ciągu ostatniego roku. 

Kobiecie, która jest w ciąży udzielanie pomocy prawnej odbywa się poza kolejnością.

Praca punktów w czasie stanu epidemii wywołanego koronawirusem
Po wprowadzeniu obostrzeń sanitarnych związanych z sytuacją epidemiologiczną w kraju, od 16 marca br. porady udzielane były wyłącznie zdalnie. Obecnie, w związku ze znoszeniem kolejnych restrykcji, od 8 czerwca br. wznowiona została działalność stacjonarna punktów NIEODPŁATNEJ POMOCY PRAWNEJ ORAZ NIEODPŁATNEGO PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO
Jednak mając na uwadze bezpieczeństwo oraz obowiązujący reżim sanitarny, prosimy o przestrzeganie następujących zasad:
– dezynfekcja rąk przy wejściu,
– obowiązek zakrywania ust i nosa,
– zachowanie 2 m odległości od innych osób.

Obsługa w punktach stacjonarnych możliwa jest WYŁĄCZNIE po wcześniejszym umówieniu wizyty. Rejestracji można dokonać telefonicznie, dzwoniąc pod numer 18 333 7804 ; kom. 600033199 lub też pod jeden z numerów wskazanych poniżej w konkretnym punkcie porad. Dzwoniąc należy wskazać czy chodzi o poradę zdalną, czy bezpośrednią w punkcie.
Sprawy, które nie wymagają Państwa bezpośredniej obecności w punktach, prosimy załatwiać telefonicznie lub mailowo

„Zadanie z zakresu administracji rządowej finansowane ze środków budżetu państwa przekazanych przez Powiat Limanowski.”

(Ogłoszenie płatne)