Dziś wspominamy Żołnierzy Wyklętych

Dziś 1 marca – Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Przypominamy nazwiska części działaczy podziemia niepodległościowego i antykomunistycznego z Limanowszczyzny.

Wojciech Dębski „Bicz” - żołnierz września 1939 r., dowódca oddziału partyzanckiego „Opór” Batalionów Chłopskich, z którym walczył na teremie powiatów limanowskiego i nowosądeckiego w latach 1942 – 1945, zamordowany przez funkcjonariuszy UB i NKWD na posterunku w Limanowej w dn. 21 kwietnia 1945 r.

Władysław Bukowiec – żołnierz Armii Krajowej, po 1945 r. dowódca oddziału Narodowej Organizacji Wojskowej, walcząc dalej o wolną Polskę został zamordowany w Żmiącej 7 września 1950 r. przez funkcjonariuszy UB i MO.

Ludwik Zelek – żołnierz Armii Krajowej, a po 1945 r. dowódca oddziału Narodowej Organizacji Wojskowej, zamordowany 3 marca 1947 r. przez funkcjonariuszy UB na posterunku w Limanowej.

"Dziewczyny na medal" kibicowały polskiej reprezentacji Dziennikarz pochodzący z Limanowej nominowany do Grand Press 2024

Wincenty Bukowiec – żołnierz Armii Krajowej i Narodowej Organizacji Wojskowej, zastrzelony w 1949 r. w Żmiącej przez funkcjonariuszy MO i UB z posterunku w Ujanowicach.

Kazimierz Augustyn – żołnierz Armii Krajowej i Narodowej Organizacji Wojskowej, zastrzelony w rejonie Chomranic w 1953 r. przez funkcjonariuszy UB i KBW z Nowego Sącza.

Genowefa Kroczkówna „Lotte” – pielęgniarka i sanitariuszka Zielonego Krzyża, komendantka sekcji sanitarnej oddziału „Bicza”, zastrzelona 15 maja 1945 r. przez funkcjonariusza UB z Limanowej.

Antoni Mruk „Guzik” – żołnierz grupy „Opór” Batalionów Chłopskich, zastrzelony przez funkcjonariuszy UB i NKWD w dniu 21 kwietnia 1945 r. w czasie akcji uwalniania oficerów AK z więzienia Urzędu Bezpieczeństwa w Limanowej.

Franciszek Miśkowiec – żołnierz Armii Krajowej, zastrzelony przez funkcjonariuszy UB i NKWD w dniu 21 kwietnia 1945 r. w czasie akcji uwalniania oficerów AK z więzienia Urzędu Bezpieczeństwa w Limanowej.

Zygmunt Joniec „Zyg” – żołnierz września 1939 r., dowódca oddziałów „Ligas” i Centra” AK, po0 1945 r. skazany przez UB na wieloletnie więzienie.

***

Powojenna konspiracja niepodległościowa była – aż do powstania Solidarności – najliczniejszą formą zorganizowanego oporu społeczeństwa polskiego wobec narzuconej władzy. W roku największej aktywności zbrojnego podziemia, 1945, działało w nim bezpośrednio 150-200 tysięcy konspiratorów, zgrupowanych w oddziałach o bardzo różnej orientacji. Dwadzieścia tysięcy z nich walczyło w oddziałach partyzanckich. Kolejnych kilkaset tysięcy stanowili ludzie zapewniający partyzantom aprowizację, wywiad, schronienie i łączność. Doliczyć trzeba jeszcze około dwudziestu tysięcy uczniów z podziemnych organizacji młodzieżowych, sprzeciwiających się komunistom. Łącznie daje to grupę ponad pół miliona ludzi tworzących społeczność Żołnierzy Wyklętych. Ostatni „leśny” żołnierz ZWZ-AK, a później WiN – Józef Franczak „Laluś” zginął w walce w październiku 1963 roku.

Data Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych nie jest przypadkowa. 1 marca w 1951 w mokotowskim więzieniu komuniści strzałem w tył głowy zamordowali przywódców IV Zarządu Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość – Łukasza Cieplińskiego i jego towarzyszy walki. Tworzyli oni ostatnie kierownictwo ostatniej ogólnopolskiej konspiracji kontynuującej od 1945 roku dzieło Armii Krajowej.