Ewenement w skali regionu - warto zwiedzić!

Strzeszyce. W sobotę (16 lipca) w Strzeszycach odbył się drugi z tegorocznego cyklu spacer historyczny: „Strzeszyce - wieś kolonistów józefińskich”.

Spacer rozpoczął się przy kaplicy Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny. Tam prowadzący spacery limanowski historyk Karol Wojtas przywitał przybyłych. Następnie głos zabrała Elżbieta Młynarczyk jako przedstawicielka Lokalnej Organizacji Turystycznej Powiatu Limanowskiego oraz Piotr Stach - wójt gminy Laskowa.

Po tym wstępie Karol Wojtas przedstawił w skrócie najstarsze dzieje Strzeszyc oraz funkcjonowanie wsi w dobrach sióstr klarysek ze Starego Sącza. Potem szczegółowo opowiedział o cesarzu Józefie II Habsburgu oraz jego rządach. Prowadzący wyjaśnił także, jak wyglądała kolonizacja józefińska na terenie Sądecczyzny w latach 80. XVIII wieku i z czego ona wynikała.

Potem wszyscy weszli do wnętrza kaplicy, gdzie obejrzeli jej wyposażenie. Po wyjściu z kaplicy wszyscy przeszli po centrum miejscowości, oglądając poszczególne zabudowania. Na zakończenie wędrówki po miejscowości na zaproszenie jednej z mieszkających tam rodzin uczestnicy spaceru weszli na podwórko i obejrzeli zabudowę gospodarczą. W tym miejscu także prowadzący opowiedział szczegółowo o etnografii tego regionu powiatu limanowskiego oraz pokazał, jak wygląda strój lachowski. Pomocą posłużył Damian Król ze Starej Wsi - członek zespołu regionalnego „Starowiejski HYR”, który na spacer założył strój lachowski. Na zakończenie został przeprowadzony konkurs i niektórzy uczestnicy spaceru wygrali materiały wydane przez LOT.

Wiceprezes NFZ: w 2025 r. potrzebujemy dodatkowo 12 mld zł Tragiczne odkrycie: ciało w budynku gospodarczym

Warto wiedzieć: Strzeszyce to jedyna w powiecie limanowskim wieś kolonistów niemieckich sprowadzonych na ziemie ówczesnej Galicji przez cesarza Józefa II Habsburga w latach 80. XVIII wieku. Cesarz Józef II podczas swoich rządów zlikwidował na terenie ówczesnego Cesarstwa w tym i Galicji wiele klasztorów i domów zakonnych. Podzielił według swojego uznania zakony i zgromadzenia zakonne na przydatne oraz niepotrzebne.

- Te zakony i zgromadzenia, które oprócz życia kontemplacyjnego prowadziły działalność, taką jak szkolnictwo lub opieka społeczna albo szpitale i przytułki zostawił w spokoju. Zaś te, które według niego nie prowadziły działalności przydatnej w państwie, zlikwidował. Także klasztory, które posiadały dobra ziemskie, pozbawił majątku – tłumaczy Karol Wojtas.

Działania te nie ominęły także dóbr sióstr klarysek starosądeckich. Kilkadziesiąt wsi należących wcześniej do klarysek przejął skarb państwa, a miejscowi mieszkańcy zaczęli je opuszczać. Wtedy to Józef II zdecydował, aby z różnych terenów Rzeszy Niemieckiej sprowadzić osadników, którzy zagospodarują te tereny. W 1784 roku do Strzeszyc sprowadzono osadników niemieckich i w niewielkim oddaleniu od poprzedniego centrum miejscowości powstała kolonia o zwartej zabudowie. Kolonie tą po niemiecku nazwano Wachendorf.

Koloniści wznieśli domy i zabudowania gospodarcze w układzie typowym dla terenów ich pochodzenia. Przez środek zabudowań poprowadzono kanałem potok, a domy zbudowano z dostępnego ogólnie materiału, czyli drewna. Jednak z czasem, po kilkudziesięciu latach, koloniści zasymilowali się z miejscową ludnością (często żeniąc się i wychodząc za mąż za miejscowych) i już pod koniec XIX wieku nie było tu mieszkańców, którzy uważaliby się za Niemców.

- Jest to także ewenement, ponieważ w innych miejscowościach na Sądecczyźnie, do których sprowadzono kolonistów w okresie II RP, żyła ludność, która uważała się za Niemców i była wyznania luterańskiego. W Małopolsce większość z kolonistami józefińskimi kojarzy zabudowę Gołkowic, Stadeł czy Świniarska w powiecie nowosądeckim, a przecież i w powiecie limanowskim jest miejscowość posiadająca taki typ zabudowy. Warto wybrać się do Strzeszyc – zachęca Karol Wojtas.