Konserwacja ujawniła losy historycznej tablicy - usiłowano ją zniszczyć i zakopano pod ziemią

Podczas prac konserwacyjnych, na historycznej tablicy znalezionej dwa lata temu, wykryto ślady uderzeń młotem w miejscu napisu „Józef Piłsudski” oraz kilkukrotnych uderzeń ostrym narzędziem (prawdopodobnie siekierą) w górne i dolne partie tablicy; ponadto została wrzucona do ognia, a wreszcie zakopano ją w okolicach Starej Wsi, gdzie przeleżała około 70 lat. Staraniem radnego Leszka Mordarskiego i władz miasta, być może zostanie ponownie wmurowana w 100. rocznicę Bitwy Warszawskiej.

Jak już informowaliśmy, wykonana z miedzi tablica została odnaleziona przez mieszkańca Limanowszczyzny w październiku 2018 roku. Znajdowała się na głębokości kilkudziesięciu centymetrów - wykopano ją podczas prac ziemnych, realizowanych na terenie Starej Wsi. W najbliższym otoczeniu nie znaleziono żadnych innych przedmiotów.

Lokalni historycy ustalili, że w czasach dwudziestolecia międzywojennego tablica poświęcona poległym w obronie ojczyzny w latach 1918 – 1920, znajdowała się na ścianie frontowej budynku dawnej Szkoły Powszechnej Męskiej w centrum Limanowej. 

Pan Janusz Guzik, poszukujący informacji o naszym regionie w przedwojennej prasie – dzięki któremu ukazuje się cykl „Wycinki...” – odnalazł artykuł w Głosie Podhala z marca 1931 roku, opisujący dwudniowe uroczystości odsłonięcia pamiątkowej tablicy (z treścią artykułu można zapoznać się w dalszej części tej publikacji). 

16-letni rowerzysta poważnie ranny, kierowca auta zatrzymany Planowane przerwy - wyłączenia prądu w powiecie limanowskim

Sprawą, którą opisywaliśmy na łamach portalu, zainteresował się Leszek Mordarski, miejski radny z Limanowej. Dzięki jego staraniom miasto odzyskało tablicę, która została przekazana do konserwacji. 

- W trakcie tych prac, których podjął się pan Tomasz Twaróg, mogliśmy się dowiedzieć o jej tragicznym losie. Otóż była ona świadomie, z ogromną agresją i perfidią dewastowana – mówi Leszek Mordarski.

Jak informował radny na ostatniej sesji, na tablicy znaleziono ślady uderzeń tępym narzędziem (prawdopodobnie młotem) w miejscu napisu „Józef Piłsudski” oraz kilkukrotnych uderzeń narzędziem ostrym (prawdopodobnie siekierą) w górne i dolne partie tablicy. Ślady skazują ponadto, że została ona wrzucona do ognia. Zakopano ją w okolicach Starej Wsi – Golcowa, w przydrożnym rowie, gdzie przeleżała około 70 lat. 

- Dzisiaj my, spadkobiercy naszych dziadów i ojców, mamy obowiązek przywrócić pamięć o bohaterskich obrońcach naszej ojczyzny i uhonorować w godnym miejscu tę piękną tablicę, tym bardziej, że 15 sierpnia będziemy obchodzić 100. rocznicę wielkiej Bitwy Warszawskiej, która jak wiemy, była 18. przełomową bitwą na świecie. Wydaje mi się, że najlepszym miejscem byłyby okolice jej pierwotnego wmurowania - mówił.

Leszek Mordarski zaprezentował projekt dodatkowej tabliczki informacyjnej, która docelowo ma znajdować się obok historycznej tablicy: „Tablica pamiątkowa z 1930 roku odrestaurowana staraniem Radnych i Burmistrza Miasta Limanowa kadencji 2018 – 2023 i ponownie wmurowana w 100. rocznicę Bitwy Warszawskiej. 15 sierpnia 2020”. 

***

***

Głos Podhala 29 marca 1931

Dzień 19 marca w Limanowej. Dzień 19 marca jako Dzień Imienin Wodza Narodu Wielkiego Budowniczego Wolnej i Niepodległej Polski i Pierwszego Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego, obchodzony był w Limanowej nader uroczyście. — Już dnia 18. marca wieczorem miasto przybrało świąteczny wygląd; wszystkie domy zostały udekorowane flagami o barwach narodowych, zaś okna nalepkami i transparentami. O godzinie 7-mej wieczorem rozpoczęła się iluminacja świetlna,

zaś na ulicach miasta odbył się capstrzyk orkiestry Towarzystwa Muzycznego „Echo Podhala”; z Sowlin. Przy blasku licznych pochodni udał się pochód z orkiestrą na czele przed „Płytą Nieznanego Żołnierza”, gdzie p. Marceli Bursztyn, burmistrz miasta Limanowej, wygłosił okolicznościowe przemówienie, zakończone okrzykiem na cześć Pierwszego Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego i Pana Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Mościckiego, który to okrzyk zebrani z zapałem powtórzyli.

Uroczysty obchód w dzień 19 marca rozpoczął się o godzinie 8:30 rano zbiórką Związków, Stowarzyszeń i Organizacji ze sztandarami, jakoteż przedstawicieli Władz i Urzędów, młodzieży szkolnej oraz publiczności przed budynkiem Starostwa, skąd o godzinie 8:50 ruszył okazały pochód z orkiestrą Towarzystwa Muzycznego „Echo Podhala” na czele do kościoła parafjalnego na uroczyste Nabożeństwo, które celebrował Przewielebny ks. Prałat Kazimierz Łazarski.

Po nabożeństwie udał się pochód na Rynek, gdzie nastąpiło odsłonięcie tablicy dla poległych żołnierzy w czasie odpierania najazdu wrogów w latach 1918-1920, umieszczonej na ścianie szkoły powszechnej męskiej. W czasie odsłonięcia tablicy pamiątkowej wygłosił przemówienie p. dr. Stanisław Małeta, naczelnik Sądu. Po przemówieniu dra S. Małety Starosta Powiatowy p. dr. Roman Müller odebrał defiladę Związków, Stowarzyszeń i Organizacyj jakoteż młodzieży szkolnej, która po defiladzie udała się do sali Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” na uroczysty poranek zorganizowany przez kierownictwo szkoły.

O godzinie 2-ej popołudniu odbyły się na strzelnicy pod „Siwym Brzegiem” zawody strzelania z broni małokalibrowe] o „mistrzostwo Limanowej”, zorganizowany przez Powiatowy Zarząd Związku Strzeleckiego.

Wieczorem o godzinie 7:30 w sali Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” odbył się przy licznym udziale publiczności wieczorek, który rozpoczął pan Starosta dr. Roman Müller przemówieniem na temat propagandy idei strzelectwa, a następnie wręczył cenne nagrody zwycięzcom strzelania. Następne przemówienie wygłosił p. Stanisław Ceglarz, kierownik szkoły powszechnej męskiej, który przemówienie swe zakończył okrzykiem na cześć wielkiego Budowniczego Polski, Pierwszego Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego, z entuzjazmem przez licznie zebraną publiczność trzykrotnie powtórzonym.

Po przemówieniu p. S. Ceglarza, wynagrodzonem oklaskami, sekcja dramatyczna oddziału męskiego i żeńskiego Związku Strzeleckiego w Limanowej odegrała przedstawienie amatorskie p.t. „Porucznik Pierwszej Brygady”.

Tak w dzień 18-go jak i 19-go marca ludność miasta Limanowej wzięła bardzo liczny udział w uroczystym obchodzie, dając dowód wielkiej miłości i czci, jaką żywi dla Wielkiego Wodza Narodu Marszałka Józefa Piłsudskiego.

Grafika – TUTAJ.