Obiecujący lek przeciw starzeniu się

Krótka ekspozycja na rapamycynę ma takie same efekty przeciwstarzeniowe, czyli pozytywnie wpływa na długość życia i zachowanie zdrowia w starszym wieku, jak przyjmowanie jej przez całe życie - informuje prestiżowe pismo „Nature Aging”.

Przeprowadzone na muszkach owocowych oraz myszach badania (http://dx.doi.org/10.1038/s43587-022-00278-w) potwierdziły, że rapamycyna, najbardziej obiecujący obecnie lek przeciwstarzeniowy, jest równie skuteczna, kiedy podaje się ją przez krótki czas, jak wówczas, gdy dany osobnik otrzymuje ją w małych dawkach przez całe życie. To niezwykle ważne odkrycie, ponieważ nawet przy niskich dawkach mogą wystąpić działania niepożądane, a więc krótszy czas leczenia na pewno zwiększa prawdopodobieństwo przyszłego stosowania takiej terapii u ludzi.

Walka z negatywnymi skutkami starzenia jest coraz częściej przedmiotem zainteresowania ośrodków badawczych na całym świecie. Naukowcy poszukują substancji, które mogą pomóc w zapobieganiu pojawiającemu się wraz z wiekiem słabnięciu organizmu, pogarszającemu się zdrowiu, skłonności do upadków, chorób przewlekłych itp. Wiadomo, że zmiany stylu życia mogą poprawić stan zdrowia osób starszych, ale same w sobie nie wystarczą, by zapobiec wielu chorobom wieku starszego. Zmiana przeznaczenia już istniejących leków na „geroprotekcję” stanowiłaby dodatkową broń w zapobieganiu gwałtownemu i postępującemu pogarszaniu stanu zdrowia związanemu z wiekiem.

Obecnie najbardziej obiecującym lekiem przeciwstarzeniowym jest rapamycyna, powszechnie stosowany w transplantologii środek immunosupresyjny i inhibitor wzrostu komórek, który dał się poznać także ze swojego pozytywnego wpływu na zdrowie i długość życia w badaniach eksperymentalnych na zwierzętach laboratoryjnych.

​Więcej kroków może wpłynąć na zmniejszenie objawów depresji Świąteczna atmosfera i lokalne tradycje (ZDJĘCIA)

Jednak, aby uzyskać maksymalnie korzystne działanie leku, eksperymentatorzy często podają go zwierzętom przez całe życie. Tymczasem nawet przy niskich dawkach mogą wystąpić negatywne skutki uboczne. Grupa badawcza z Max Planck Institute for Biology of Ageing (Niemcy) w swoim najnowszym badaniu wykazała, że krótkotrwała ekspozycja na rapamycynę ma takie same pozytywne skutki, jak leczenie przez całe życie. Zdaniem naukowców otwiera to zupełnie nowe możliwości potencjalnego zastosowania takiej terapii u ludzi.

„W dawkach stosowanych klinicznie rapamycyna może wywoływać różnorakie działania niepożądane i jest to akceptowalne w transplantologii i onkologii, ale kiedy chodzi o zapobieganie zmianom związanym ze starzeniem się, skutki uboczne muszą być minimalne lub wręcz nieobecne - mówi dr Paula Juricic, pierwsza autorka omawianej publikacji. - Dlatego postanowiliśmy dowiedzieć się, kiedy i jak długo trzeba podawać rapamycynę, aby osiągnąć takie same efekty, jakie daje leczenie przez całe życie, a jednak uniknąć niechcianych komplikacji”.

Naukowcy przetestowali różne okna czasowe krótkotrwałego podawania leku muszkom owocowym i odkryli, że dwutygodniowe leczenie rapamycyną młodych dorosłych muszek chroniło je przed patologiami jelitowymi związanymi z wiekiem i wydłużało ich życie. Tak samo pozytywne efekty, jeśli chodzi o zdrowie jelit na starość, miało podawanie leku od momentu ukończenia przez muszki trzeciego miesiąca życia przez okres 3 miesięcy.

„Te krótkie terapie wdrożone we wczesnej dorosłości zapewniały tak samo silną ochronę, jak rozpoczęte w tym samym wieku leczenie ciągle; kontynuowane przez całe życie owada - podkreśla dr współautor artykułu dr Thomas Leech. - Odkryliśmy również, że efekty podawania rapamycyny były najsilniejsze i najlepsze, kiedy leczenie stosowano we wczesnym okresie życia. Gdy owady były w wieku średnim efekty były słabsze, a włączenie leku u starych muszek nie przynosiło żadnych rezultatów”.

„Znaleźliśmy sposób na obejście potrzeby ciągłego, długotrwałego przyjmowania rapamycyny, co sprawia, że jesteśmy o krok bliżej do możliwości zastosowania jej u ludzi - podsumowują autorzy badania. - Musimy jeszcze ustalić, czy możliwe jest osiągnięcie efektu geroprotekcyjnego u myszy i ludzi przy leczeniu rozpoczynającym się w późniejszym okresie życia, ponieważ tak byłoby najrozsądniej. A być może możliwe byłby również stosowanie kilku krótkich terapii w różnych momentach życia? Ta praca otworzyła przed nami nowe drzwi, ale także postawiła wiele nowych pytań”.(PAP)