Pamięć o dwóch ofiarach rzezi Woli z Limanowszczyzny

Dokładnie 79 lat temu, 6 sierpnia 1944 roku, podczas pierwszych dni Powstania Warszawskiego, dwóch duchownych pochodzących z Limanowszczyzny poniosło śmierć w tragicznych okolicznościach. W trakcie tzw. rzezi Woli, o. Józef Palewski oraz kleryk Franciszek Zasadni zostali brutalnie zamordowani przez Niemców. W wyniku działań żołnierzy z 36. Dywizji Grenadierów SS „Dirlewanger”, ich ciała dołączyły do stosów ofiar wcześniejszych egzekucji, zostały oblane benzyną i spalone.

Franciszek Zasadni, urodzony 16 kwietnia 1923 roku w Zasadnem, był młodym klerykiem. Jego duchowe życie pełne było przeciwności losu – nowicjat w Łomnicy musiał przerwać z powodu represji niemieckich. Nie zrażony tym, udał się do Warszawy, gdzie wznowił formację nowicjacką. Przyśpieszone śluby zakonne złożył prawdopodobnie 2 sierpnia 1944 roku, na krótko przed swoją śmiercią.

O. Józef Palewski, urodzony 22 marca 1867 roku w Starej Wsi pod imieniem Józef Pałka, był znanym duchownym redemptorystą. Wieloletnia służba w różnych klasztorach pozwoliła mu dotrzeć do wielu społeczności z przesłaniem wiary. Ostatnie lata swojego życia spędził w klasztorze redemptorystów na warszawskiej Woli. W 1940 roku obchodził jubileusz 50-lecia kapłaństwa i po raz ostatni odwiedził rodzinne strony na Limanowszczyźnie.

O. Józef Palewski jest Sługą Bożym z drugiej grupy polskich męczenników z okresu II wojny światowej (grupa ofiar nienawiści do wiary), objętej procesem beatyfikacyjnym.

Obradują radni - oglądaj na żywo Od pierwszego stycznia będą nowe zasady polskiej ortografii

Warto wiedzieć:

Rzeź Woli, dokonana przez oddziały SS i policji niemieckiej pod dowództwem SS-Gruppenführera Heinza Reinefartha w sierpniu 1944 roku, stanowi jedno z najmroczniejszych rozdziałów historii II wojny światowej. Wydarzenie to, mające miejsce w pierwszych dniach powstania warszawskiego, było bezpośrednią realizacją rozkazu Adolfa Hitlera, nakazującego zburzenie Warszawy i wymordowanie wszystkich jej mieszkańców.

Punkt szczytowy tej niewyobrażalnej masakry przypadał na dni 5–7 sierpnia 1944. Wówczas to tysiące polskich mężczyzn, kobiet i dzieci – w tym pacjentów i personel trzech wolskich szpitali – padły ofiarą licznych masowych i indywidualnych egzekucji. Brutalność niemieckich oddziałów nie miała granic: masakrze towarzyszyły gwałty, rabunki i podpalenia.

Oszacowanie całkowitej liczby ofiar Rzezi Woli okazuje się niezwykle trudne. W polskiej historiografii liczby te szacowane są zazwyczaj w przedziale od 30 tys. do 65 tys. osób, chociaż niektórzy polscy i niemieccy badacze są zdania, że liczba ta nie przekroczyła 15 tys.

Rzeź Woli jest uważana za największą jednostkową masakrę ludności cywilnej dokonaną w Europie w czasie II wojny światowej. Jest to także największa jednostkowa zbrodnia popełniona na narodzie polskim.