"Wycinki z przedwojennej prasy" cz. XXXIII

W tym tygodniu w ramach cyklu artykuły prasowe opowiadające o uroczystości w Strzeleckiej Szkole Oficerskiej w Stróży sprzed 85 lat, napadzie na urząd pocztowy w Łukowicy w 1930 roku oraz o zgromadzeniu ludowym w Ujanowicach, które odbyło się 109 lat temu.

Ilustrowany Kuryer Codzienny
3 października 1933 r.

W sprawie uroczystości stróżańskiej (Limanowa). Komitet Obchodu 20-tej rocznicy Strzeleckiej Szkoły Oficerskiej w Stróży powiatu limanowskiego podaje do wiadomości, że w związku z uroczystością odbyć się mającą w dniu 8 października 1933 w Stróży (powiat Limanowa), Ministerstwo Komunikacji udzieliło wszystkim uczestnikom uroczystości 70- procentową zniżkę kolejową do stacji Tymbark (pow. Limanowa) i zpowrotem. Zniżki otrzymać można w sekretarjacie Komitetu Stróżańskiego w Limanowej. Na dzień 8 października Dyrekcja poczt i telegrafów utworzyła w Stróży jednodniowy Urząd pocztowo-telegraficzny. Podczas uroczystości w Stróży wypuszczone będą gołębie pocztowe. Uroczystości poprzedzi w dniu 7 października br. zjazd byłych uczestników Szkoły Stróżańskiej, w którymto dniu o g. 10-tej odbędzie się w Krakowie nabożeństwo żałobne w kościele garnizonowym za poległych i zmarłych Uczestników — a o godz. 17-tej Akademja w sali Rady Miejskiej.

Grafika – TUTAJ.

Trzaskowski: wybory prezydenckie będą m.in. o bezpieczeństwie Konferencja naukowa z okazji 80. rocznicy śmierci ks. Łazarskiego

Kurjer Warszawski
Piątek, 7 lutego 1930 r.

Napad na pocztę. Na urząd pocztowy w Łukowicy, pod Limanowa, dokonano napadu rabunkowego. Napastnik, zagroziwszy kierowniczce urzędu rewolwerem, zażądał wydania pieniędzy. Steroryzowana kierowniczka ajentury wydała mu kasetkę z kwotą 2,855 zł., poczem bandyta zbiegł. Ujrzawszy dwu miejscowych gospodarzy, zbój ukrył się w poblizkich krzakach. Jeden z gospodarzy, Józef Rumian, zaświecił mu latarką w oczy. Bandyta strzelił wówczas dwukrotnie w stronę gospodarza i ranił go. Jak się okazało, sprawcą napadu jest Gąsienica-Sieczka z pow. nowotarskiego. Zbrodniarz przed tygodniem opuścił więzienie karne w Nowym Sączu. Dotychczas go nie ujęto. (A. W .)

Grafika – TUTAJ.

Przyjaciel Ludu
Dnia 3 października 1909 r.

Ujanowice (pow. Limanowa). W niedzielę dnia 19 września b. r. za staraniem p. J. Pawłowskiego, technika, tudzież miejscowego Komitetu, odbyło się zaraz po sumie zgromadzenie ludowe w domu Piotra Stacha. Po wyborze prezydjum wygłosił ze swadą referat na temat reformy wyborczej p. Jakób Pawłowski, słuchacz inżynierji, oświadczając się za reformą w duchu cztero-przymiotnikowym, tak do Sejmu, jak i do wszystkich ciał autonomicznych - co zaś do reformy gminnej oświadczył się nadto za połączeniem obszarów dworskich z gminami.

Poczem zabrał glos jeden mówca z inteligencji miejscowej, a wspomniawszy o projektowanej przez Wydział krajowy ankiecie, wywołanej swojego czasu wnioskiem żydowskiego posła Lewensteina, a mającej na celu zbadanie i zaradzenie >>biedzie<< żydowskiej w Galicji - w barwnych słowach i na licznych przykładach porównał >>biedę<< żyda z faktyczną biedą naszego chłopa, którego codziennym pokarmem są zwyczajnie ziemniaki i kapusta - i tego nieraz brak – wezwał zebranych do energicznego wypowiedzenia się przeciwko zamierzonej ankiecie, a w zamian za to zaapelować do Wydziału krajowego, by zechciał zbadać coraz większe przybierające rozmiary, biedę chłopską i zaradzić tejże. Następnie przemawiali jeszcze: p. Pawłowski o ustawie szynkarskiej po r. 1910, jak również o projektowanym budżecie państwowym, krzywdzącym wielce naszą biedną Galicję, Wincenty Orzeł o traktatach handlowych z Rumunją, zestawiając w tej sprawie stanowisko posłów tutejszego powiatu pp. Ptasia i ks. Rzeszódki.

Nadto przemawiali jeszcze pp. Salabura, Uryga, Walciszewski - poczem po wszechstronnej dyskusji uchwalono jednogłośnie następujące rezolucje: Zebrani na zgromadzeniu w Ujanowicach dniu 19 września 1909 r. żądają a) równego, powszechnego, bezpośredniego i tajnego prawa głosowania tak do Sejmu, jak i innych ciał autonomicznych; b) połączenia obszarów dworskich z gminami; c) wypowiadają się i protestują przeciw zamierzonej ankiecie Wydziału krajowego, mającej na celu zbadanie i zaradzenie >>biedzie<< żydowskiej w Galicji, domagając się w zamian ankiety któraby zbadała i zaradziła faktycznej biedzie naszego chłopa; d) oświadczają się za zamknięciem granic dla dowozu bydła z obcych państw do Austrji e) uchwalają jednogłośnie wotum zaufania i podziękowanie wszystkim posłom szczerze ludowym, odmawiając go posłowi Ptasiowi f) zwracają się z prośbą do posłów sejmowych i parlamentarnych, by poczynili starania w celu odszkodowania za zanieczyszczenie rzeki Łososiny przez właścicieli fabryki w SowIinach obok Limanowej, gdyż woda w dzisiejszym stanie nie jest zdatną do picia i potrzeb domowych g) żądają zmiany ustawy drogowej w tym kierunku, by zasiłki na naprawę dróg gminnych były rozdzielane przez Wydział krajowy proporcjonalnie do zapotrzebowania danej miejscowości (by zasiłek ten mógł zrównoważyć dawne prestacje), gdyż dla okolic górzystych, rozwlekłych, nisko opodatkowanych, a nie mających dotychczas bitych dróg, dodatek 8% do podatku na owe drogi bezwarunkowo nie wystarcza, gmina przeciążana podatkami w poruczonym zakresie działania, nie ma innych funduszów, w okolicach zaś mających już dobre drogi, może być ten datek często nawet zbytecznym. Jako przykład przytaczają gminę Żmiącą o 150 numerach, posiadającą najgorsza drogę, której musi używać jadąc do lasu 15 sąsiednich gmin, a cały roczny zasiłek na naprawę tej drogi wynosi koło 83 kor. (dawniej koło 300 dni prestacyj).

Po wyczerpaniu porządku dziennego przewodniczący zamknął zgromadzenie, dziękując zgromadzonym za przybycie, kończąc apelem do posłów ludowych, by pracowali w myśl uchwalonych rezolucyj.

Jan Stach, sekretarz zgromadzenia

Grafika – TUTAJ.

***

Cykl powstaje przy współpracy z panem Januszem Guzikiem, który zajął się opracowaniem materiałów, zaczerpniętych z zasobów Jagiellońskiej Biblioteki Cyfrowej, Biblioteki Cyfrowej Uniwersytetu Warszawskiego, Małopolskiej Biblioteki Cyfrowej oraz Narodowej Biblioteki Austrii.