50. rocznica śmierci pioniera wśród ginekologów

Limanowa. 50 lat temu zmarł wybitny profesor pochodzący z Limanowej, dwukrotny prezes Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego i wychowawca wielu pokoleń lekarzy – January Zubrzycki.

Urodził się 19 listopada 1885 roku w Starej Wsi – Limanowej. Był synem Walerego i Franciszki z Müllerów Zubrzyckich. Szkołę powszechną ukończył w Limanowej, dalsze kształcenie podjął w gimnazjum tarnowskim. W Tarnowie zdał maturę. Rozpoczął studia medyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim, które ukończył w roku 1909 i rozpoczął błyskotliwą karierę naukową. 

Zaczynał jako asystent Kliniki Ginekologicznej Uniwersytetu Jagiellońskiego u prof. Aleksandra Rosnera i u niego też się habilitował. Wyjechał do Lwowa i podjął współpracę z Antonim Izydorem Marsem (1851-1918) – synem Józefa, właściciela majątku w Starej Wsi. Antoni Izydor Mars był absolwentem medycyny na wydziale lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego, lekarzem oraz naukowcem, specjalizującym się w położnictwie i ginekologii. Był autorem wielu opracowań naukowych, profesorem UJ w Krakowie, a następnie Uniwersytetu Lwowskiego, gdzie w latach 1908 – 1909 pełnił funkcję rektora. Zorganizował i kierował pierwszą nowoczesną kliniką chorób kobiecych we Lwowie, w której to klinice został asystentem January Zubrzycki. 

January Zubrzycki kwalifikacje swoje doskonalił za granicą w Wiedniu i Berlinie. Publikował wiele prac naukowych, które miały charakter pionierski w dziedzinie ginekologii. W 1931 roku został kierownikiem Kliniki Ginekologicznej Uniwersytetu Jagiellońskiego i funkcję tę pełnił aż do wybuchu II wojny światowej. W dziejach kliniki zapisał się jako inicjator drugiego etapu budowy jej nowej siedziby. Krakowska Klinika Ginekologiczna była wówczas jedną z najnowocześniejszych w Europie. Zubrzycki podjął w swoich pracach tematykę leczenia uzdrowiskowego, organizując często zjazdy lekarzy w Krynicy. Zapewne wybór Krynicy nie był przypadkowy. Na trasie Kraków – Krynica znajduje się przecież Limanowa i dom, do którego podróżował ze szczególnym upodobaniem nowoczesnym samochodem. Mimo dużego nawału pracy chciał, przynajmniej na krótko, być w rodzinnej miejscowości, którą darzył wielką sympatią. 

Psycholog: świąteczny “cyfrowy detoks” jest niezbędny dla higieny psychicznej Prognoza pogody dla Limanowej: Od "wiosny" w grudniu do mroźnych Świąt. Czy będzie śnieg?

6 listopada 1939 roku January Zubrzycki podzielił los wielu profesorów UJ – został aresztowany w czasie Sonderaktion Krakau, a następnie uwięziony w obozie koncentracyjnym w Sachsenhausen. Do Krakowa powrócił wyniszczony. Po powrocie do zdrowia rozpoczął pracę jako ordynator Oddziału Ginekologicznego Szpitala Bonifratrów w Krakowie. Po II wojnie światowej prof. Zubrzycki opuścił Kraków i wyjechał do Lublina, gdzie wziął udział w organizacji pierwszej Kliniki Ginekologiczno-Położniczej i objął jej kierownictwo. 

W roku 1948 wyjechał do Szczecina i był jednym z organizatorów Pomorskiej Akademii Lekarskiej (obecnie – Akademii Medycznej). Kierował tam Kliniką Ginekologiczno-Położniczą. Profesor January Zubrzycki był wieloletnim prezesem kolejno: krakowskiego, szczecińskiego i gdańskiego Towarzystwa Ginekologicznego. W 1952 roku został kierownikiem Kliniki Ginekologicznej w Gdańsku i tu przeszedł na emeryturę. Pracował nadal jako Ordynator Oddziału Ginekologicznego Szpitala Miejskiego im. Brudzińskiego w Gdyni. 

Zmarł 17 listopada 1969 roku i został pochowany na Cmentarzu Witomińskim w Gdyni. 

Biografia pochodzi z publikacji wydanej przez Miejską Bibliotekę Publiczną w Limanowej, w ramach mikroprojektu „Transgraniczne przenikanie”.