69 wspaniałych z orłem na piersi

Udział w igrzyskach olimpijskich jest najpiękniejszą przygodą, jaka może spotkać sportowca.

5 sierpnia, gdy w Rio de Janeiro zapłonie znicz olimpijski, w gronie ponad 10,5 tys. olimpijczyków z 206 państw znajdzie się pięciu Sądeczan – czterech kajakarzy górskich i lekkoatleta. Naszymi reprezentantami będą: Grzegorz Hedwig i Maciej Okręglak z klubu Start, wychowanek tego klubu Marcin Pochwała, a także urodzony w Nowym Sączu Michał Smoleń (w barwach USA) oraz maratończyk z Muszyny Henryk Szost.

W poczet sądeckich olimpijczyków, w ciągu 88 lat, od Amsterdamu do Rio de Janeiro wpisuje się 57 sportsmenów i 12 sportsmenek, w tym kilkunastu – wielokrotnie. Rekordzistą jest wymieniony Marcin Pochwała, dla którego występ w Brazylii będzie czwartą z kolei olimpiadą. Trzykrotnie wystartowali na igrzyskach saneczkarz KTH i Dunajca Nowy Sącz Lucjan Kudzia i kajakarz górski Krzysztof Bieryt. Podobne osiągniecie zapisze w Rio na swym koncie biegacz Henryk Szost.

W rankingu poszczególnych dyscyplin prym wiodą kajakarze górscy – 21 olimpijczyków, przed hokeistami – 16 i saneczkarzami – 9.

Srebrnymi medalistami olimpijskimi zostali w okresie międzywojennym szabliści: Tadeusz Friedrich – dwukrotnie i Leszek Lubicz-Nycz. A brązowymi w Barcelonie w 1992 r. – piłkarze, wychowankowie Dunajca: Piotr Świerczewski i Aleksander Kłak.

Ewenementem na skalę światową jest kajakarska rodzina Stanuchów: olimpijczykiem był Jerzy (Monachium 1972) i po latach dwukrotnie jego córka Agnieszka (Ateny 2004 i Pekin 2008).

Trenerami olimpijskich ekip było ośmiu Sądeczan: Antoni Kurcz, Wojciech Gawroński, Kazimierz Kuropeska, Krzysztof Bieryt oraz obecnie Jarosław Miczek i Paweł Kożuch (kajakarstwo górskie), Ryszard Gurbowicz (saneczkarstwo) i Józef Kurek (hokej). Ten ostatni został jednak zapamiętany bardziej jako dowódca drużyny, która jedyny raz w historii pobiła Związek Radziecki na Mistrzostwach Świata w 1976 r. a jej zwycięski mecz 6:4 określany jest jako „cud w katowickim Spodku”.

Za tydzień początek olimpijskiej rywalizacji. Zawody na Whitewater Stadium na torze Complexo Desportivo de Deodoro odbywać się będą od 7 do 11 sierpnia, a bieg maratoński tradycyjnie rozegrany zostanie w ostatnim dniu igrzysk 21 sierpnia. Liczymy, że chłopcy znad Dunajca i Popradu zawalczą z najlepszymi o „Mazurka Dąbrowskiego”.

***

Poczet sądeckich olimpijczyków

Amsterdam 1928

Szermierka: III miejsce – Tadeusz Friedrich w drużynie szablistów;

Los Angeles 1932

Szermierka: III miejsce – Tadeusz Friedrich i Leszek Lubicz-Nycz w drużynie szablistów; indywidualnie VII miejsce – Leszek Lubicz-Nycz;

Garmisch-Partenkirchen 1936

Hokej: Mieczysław Kasprzycki (KTH Krynica); dyscyplina pokazowa – bieg patrolowy (dzisiejszy biathlon) – Stanisław Łapanowski (Strzelec-Jaworzyna Krynica);

St. Moritz 1948

Hokej: VI miejsce – Mieczysław Burda, Stefan Csorich, Tomasz Jasiński, Eugeniusz Lewacki, Edward Kocząb (wszyscy z KTH);

Oslo 1952

Hokej: VI miejsce – Stefan Csorich, Marian Jeżak, Eugeniusz Lewacki, Zdzisław Nowak, Stanisław Szlendak (wszyscy z KTH);

Cortina d’Ampezzo 1956

Bobsleje: czwórki – XV miejsce – Stefan Ciapała, Jerzy Olesiak, Aleksander Habela, Józef Szymański (Sparta Nowy Sącz); dwójki – XVI miejsce – Stefan Ciapała, Aleksander Habela (Sparta); w drugiej czwórce bobslejowej w pierwszych dwóch ślizgach wystąpił Zbigniew Skowroński z Krynicy w barwach Kolejarza Kraków;

Hokej: VIII miejsce – Bronisław Gosztyła, Szymon Janiczko, Józef Kurek, Zdzisław Nowak, Władysław Pabisz, Edward Kocząb (wszyscy z KTH);

Innsbruck 1964

Sanki: jedynki kobiet – V miejsce – Barbara Gorgoń (Dunajec Nowy Sącz); dwójki mężczyzn – V miejsce – Ryszard Janowicz-Pędrak (KTH/Dunajec) i Lucjan Kudzia (KTH/Dunajec);

Hokej: IX miejsce – Bronisław Gosztyła, Józef Kurek i Władysław Pabisz (KTH)

Tokio 1964

Kolarstwo: Jan Magiera (rodem z Jelnej k. Nowego Sącza, Cracovia): szosa ind. (195 km) – XLIV miejsce na 130 startujących; szosa druż. (110 km) – XI miejsce na 33 startujące zespoły;

Meksyk 1968

Kolarstwo: Jan Magiera (Cracovia): szosa druż. (102 km) – VI miejsce na 30 startujących zespołów;

Grenoble 1968

Sanki: jedynki kobiet – V miejsce – Jadwiga Damse (Dunajec), jedynki mężczyzn – IV miejsce – Zbigniew Gawior (Dunajec), dwójki – XIII miejsce Lucjan Kudzia (Dunajec) – Stanisław Paczka (LZS Mikuszowice, zginął później na torze w Koenigsee);

Sapporo 1972

Sanki: jedynki mężczyzn – XII miejsce – Janusz Grzemowski (KTH), XIII miejsce – Lucjan Kudzia (Dunajec), dwójki – IX miejsce – Lucjan Kudzia (Dunajec), Ryszard Gawior (SNPTT);

Monachium 1972

Kajakarstwo górskie (tor w Augsburgu): K-1 – XIV miejsce – Jerzy Stanuch (Start Nowy Sącz), XXIII miejsce – Wojciech Gawroński (Dunajec); K-1 kobiet – V miejsce – Kunegunda Godawska (Dunajec); C-2 – V miejsce – Jan Frączek i Ryszard Seruga (Dunajec), XIII miejsce – Jerzy Jeż i Wojciech Kudlik (Start), XVII miejsce – Maciej Rychta i Zbigniew Leśniak (Dunajec);

Biegi narciarskie: 15 km – XLIV miejsce – Władysław Podgórski (wychowanek LKS Poprad Rytro, reprezentował LKS Poroniec); sztafeta 4x10 km – XIII miejsce;

Innsbruck 1976, Lake Placid 1980, Sarajewo 1984

Hokej: Andrzej Zabawa (wychowanek KTH Krynica): VI miejsce – 1976, VII i VIII miejsce – 1980, VIII miejsce – 1984;

Sarajewo 1984

Łyżwiarstwo szybkie: Zofia Tokarczyk (urodzona w Nowym Sączu, rodzina wywodzi się z Rytra) – XIV miejsce na 500 i 1000 m;

Calgary 1988

Hokej: X miejsce – Zbigniew Bryjak (KTH Krynica); łyżwiarstwo szybkie: Zofia Tokarczyk – XVIII miejsce na 500 m, XIII miejsce na 1000 m, XVII miejsce na 1500 m; narciarstwo alpejskie: Katarzyna Szafrańska-Sosgórnik (rodem z Nowego Sącza): slalom gigant – XVIII miejsce, slalom specjalny – XVII miejsce;

Albertville 1992

Biegi narciarskie: Wiesław Cempa (Jedność Nowy Sącz): LXIII miejsce – 10 km stylem klasycznym, XLIV miejsce – bieg łączony 10 km stylem klasycznym i 15 km stylem dowolnym, LII miejsce – 30 km stylem klasycznym, XXXII miejsce – 50 km stylem dowolnym;

Barcelona 1992

Gimnastyka artystyczna: wielobój – VII miejsce – Joanna Bodak (rodem z Grybowa, PM Gdynia); kajakarstwo górskie (tor w La S. Urgel): C–1 – XXVII miejsce – Krzysztof Bieryt (Start); piłka nożna: Aleksander Kłak (wychowanek Dunajca, bramkarz), Piotr Świerczewski (wychowanek Dunajca, pomocnik) – srebrny medal reprezentacji;

Lillahammer 1994, Nagano 1998, Salt Lake City 2002, Turyn 2006

Łyżwiarstwo szybkie: Paweł Zygmunt (Erbet Nowy Sącz – Krynica): XL miejsce – 1500 m, XVIII miejsce – 5000 m – 1994; XL miejsce – 500 m; XVIII miejsce – 5000 m – 1998; XIV miejsce – 5000 m i 10000 m – 2002; XVIII miejsce – 5000 m;

Atlanta 1996

Kajakarstwo górskie (tor – Ocoee River): C-1 – VIII miejsce – Ryszard Mordarski (Start), C-2 – XV miejsce – Andrzej Wójs i Sławomir Mordarski (Start), K-1 – XXIII miejsce – Jerzy Sandera (Dunajec);

Sydney 2000

Kajakarstwo górskie: K-1 – XIX miejsce – Beata Grzesik (Start), C-1 – XI miejsce – Krzysztof Bieryt (Start), C-2 – VI miejsce – Sławomir Mordarski i Andrzej Wójs (Start);

Ateny 2004

Kajakarstwo górskie: K-1 – XIII miejsce – Agnieszka Stanuch (Start, potem AZS AWF Kraków), C-2 – X miejsce – Paweł Sarna, Marcin Pochwała (Start, potem AZS AWF Kraków); lekkoatletyka: Piotr Klimczak (wychowanek LKS Zawada) – sztafeta 4x400 m – V miejsce w półfinale;

Pekin 2008

Kajakarstwo górskie: C-1 – VIII miejsce – Krzysztof Bieryt (Start), K-1 – V miejsce – Agnieszka Stanuch (AZS AWF Kraków), C-2 – IX i XVI miejsce – Paweł Sarna i Marcin Pochwała (AZS AWF Kraków) oraz K-1 – VIII miejsce – Dariusz Popiela (wychowanek Startu, Spójnia Warszawa); lekkoatletyka: sztafeta 4x400 – VII miejsce –– Piotr Klimczak (Śląsk Wrocław); maraton – XXXIV miejsce – Henryk Szost (Grunwald Poznań, urodzony w Krynicy, pochodzi z Muszyny, wychowanek MKN Muszyna); siatkówka kobiet – V miejsce – w reprezentacji Polski wystąpiły: Joanna Kaczor, Milena Rosner i Mariola Zenik (wszystkie Muszynianka Fakro Muszyna);

Londyn 2012

Kajakarstwo górskie: C-2 – V miejsce - Marcin Pochwała i Piotr Szczepański (KKS Kraków); maraton – IX miejsce - Henryk Szost (najlepszy Europejczyk na królewskim dystansie), rekord życiowy 2:07:39 z 4 marca 2012 r. dałby naszemu maratończykowi złoty medal.

Soczi 2014

Sanki: dwójki – XV miejsce – Patryk Poręba (ur. w 1992 w Krynicy-Zdroju) i Karol Mikrut (ur. w 1992 w Krynicy-Zdroju), wychowankowie trenera Marka Skowrońskiego, w barwach AZS AWF Katowice; snowboard (half pipe): XXII miejsce – Joanna Zając (ur. w 1990 w Nowym Sączu) (Cars Ski Test Kraków);

Źródło: J. Leśniak, S. Sikora, „Panorama sportu sądeckiego” (2016)

***

Czytaj w Dobrym Tygodniku Sądeckim: https://issuu.com/dobrytygodnik/docs/29_2016

Fot. Z arch. J. Leśniaka:
Zdjęcie pierwsze: Kadra kajakarzy trenera Antoniego Kurcza z lat 70.
Zdjęcie drugie: Olimpijska rodzina Stanuchów.