Beckowie będą patronami biblioteki

Limanowa. Po przeniesieniu do nowej siedziby przy ul. Bronisława Czecha, Miejska Biblioteka Publicznej w Limanowej zyska nowych patronów – ma nosić imię Józefa i Bronisławy Beków (Becków), którzy w 1900 roku założyli w Limanowej powiatowe koło Towarzystwa Szkoły Ludowej, co doprowadziło do powstania na Limanowszczyźnie 11 bibliotek.

Na sprzedanym przez miasto wiekowym budynku przy ul. Matki Boskiej Bolesnej w Limanowej, przez lata będącym siedzibą biblioteki publicznej, znajduje się tablica poświęcona Józefowi Beckowi seniorowi. Wykonana z brązu tablica została wmurowana w ścianę budynku; samorząd zamierza ją zdemontować w porozumieniu z nowym właścicielem nieruchomości, gdy ten będzie przystępował do prac remontowych – jej demontaż będzie się wiązał z dużym rozkuciem elewacji. 

- Józef Alojzy Beck był sekretarzem powiatu limanowskiego, który wprowadził nowe rozwiazania administracyjne. Dawna siedziba powiatu była na ul. M.B. Bolesnej w Limanowej (dzisiejsza siedziba Urzędu Gminy). Dlatego też miasto podejmie starania, aby ta tablica została zamontowana na budynku dawnej siedziby powiatu – budynku Urzędu Gminy – odpowiada burmistrz Limanowej Władysław Bieda na interpelację złożoną przez radną Irenę Grosicką. 

Z odpowiedzi na pytania radnej można ponadto dowiedzieć się, że władze miasta zamierzają nadać Miejskiej Biblioteki Publicznej, przeniesionej do nowej siedziby przy ul. Bronisława Czecha, nowe imię – jej patronami mają być Józef i Bronisława Bekowie (Beckowie). 

Diecezjalne dziękczynienie za kolędę misyjną na Limanowszczyźnie Weronika Kaleta nagrodzona przez samorząd

Józef Alojzy Beck (używał również spolszczonego nazwiska Bek) urodził się 21 lipca 1867 roku w Białej Podlaskiej. Tam też ukończył gimnazjum, następnie studiował prawo na Uniwersytecie Warszawskim, po czym podjął pracę aplikanta sądowego. Za działalność polityczną w 1891 roku został uwięziony w Cytadeli Warszawskiej, a następnie umieszczony w petersburskim więzieniu. Został skazany na osiedlenie w Rydze, gdzie zajmował się studiami i pedagogiką. Po czasie, wraz z żoną, Bronisławą z Łuczkowskich oraz ich synem uciekł do Galicji. 

Podjął bezpłatną praktykę w Wydziale Rady Powiatowej w Limanowej. W 1899 roku został awansowany na sekretarza rady. - W krótkim czasie daje się poznać jako wybitny, samorządowiec-gospodarz i spółdzielca. Zakłada tutaj Towarzystwo Szkoły Ludowej. Dwadzieścia lat pracy jego na tym stanowisku sprawiło, iż powiat Limanowski był stawiany za wzór wszystkim innym samorządowcom Małopolski - pisano po śmierci Józefa Alojzego Becka w samorządowej prasie. 

Prof. Franciszek Bujak opisując działalność Józefa Becka na Limanowszczyźnie, twierdził że zdobył on sobie „szacunek i zaufanie u ogółu ludności miejscowej i to nie tylko inteligencji i mieszczaństwa chrześcijańskiego, ale i u Żydów”, a osiągnął to dzięki „zaletom swego charakteru i umysłu, oraz wielkiego doświadczenia w pracy społecznej”.

Józef Beck był zatroskany losem dzieci opuszczonych, postulował zapewnienie powszechnego dostępu do edukacji, propagował dożywianie w szkołach, popierał organizacje zrzeszające młodzież. Proponował, aby w szkołach powszechnych wprowadzono Kartę indywidualną dziecka, wypełnianą przez nauczyciela i lekarza (wywiad rodzinny, stan zdrowia, intelekt). 

Ważna dzieciną działalności Józefa Alojzego Becka była oświata pozaszkolna i przeciwdziałanie analfabetyzmowi. Dzięki jego staraniom powstało w Limanowej w roku 1900 Koło Towarzystwa Szkoły Ludowej, w którym pracował wraz z żoną Bronisławą. Koło uruchomiło w powiecie 11 bibliotek, a jedną z nich jest obecna Miejska Biblioteka Publiczna w Limanowej. Przez lata był kierownikiem kursu dla dorosłych analfabetów, zapoczątkował założenie wypożyczalni książek. 

Ponadto, Józef Alojzy Beck utworzył zakład sadowniczy, w którym kształcono instruktorów sadownictwa. Jako dyrektor Towarzystwa Zaliczkowego w Limanowej przez lat kilkanaście kierował tą instytucją. Za fundusze zbierane z grzywien i kar administracyjnych, powstał z inicjatywy Becka zakład dla sierot.

W latach 1900-1901 wybudował stylowy dom zwany „Bekówką”, w którym zamieszkał z rodziną. Stał się on centrum życia intelektualnego w mieście, często odwiedzał go m.in. znany pisarz, „piewca Podhala” - Władysław Orkan. W 1913 roku gościem rodziny Becków w Limanowej był Józef Piłsudski w związku z kursami oficerskimi Związku Strzeleckiego w pobliskiej miejscowości Stróża. Było to pierwsze spotkanie Józef Becka juniora (późniejszego ministra spraw zagranicznych II RP), z Józefem Piłsudskim w domu rodzinnym na „Bekówce”, w którym najczęściej spędzał wakacje.

Duże zasługi w dziedzinie samorządności sprawiły, że zaproponowano mu funkcję dyrektora Biura Stałego Prezydium Zjazdów Sejmikowych w Lublinie. W roku 1919 został mianowany podsekretarzem Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, pełnił tę funkcję przez rok. Kolejno pracował w zarządzie Komisariatu Cywilnego frontu południowo-wschodniego, potem wrócił do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, gdzie pozostawał do 1922 roku. Zrezygnował ze stanowiska dyrektora departamentu ze względu na stan zdrowia. Pracował jednak nadal w organizacji społecznej „Społem”, a od maja 1924 roku w Radzie Zjazdów Samorządu Ziemskiego i w tym czasie obejął katedrę profesorską na Wyższej Szkole Handlowej w Warszawie. W 1929 roku został członkiem Trybunału Stanu. Józef Beck umarł 12 grudnia 1931 roku, został pochowany na warszawskim Cmentarzu Powązkowskim.

Fotografia, udostępniona Urzędowi Miasta Limanowa przez prof. Marka Kornata, przedstawia rodzinę Becków ok. 1908 r. Od prawej - Józef Alojzy, obok syn Józef, żona Bronisława, matka Anna Beck, syn Kazimierz.

Biografia opracowana na podstawie publikacji Agnieszki Suskiej „Rozważania na temat rodziny w publikacjach Józefa Becka: komunikat z badań”, Wychowanie w Rodzinie 1, 235-245, 2011.