Ekshumacja żołnierzy w Młynnem

Wczoraj członkowie Stowarzyszenia Rekonstrukcji Historycznych – 1 Pułk Strzelców Podhalańskich Armii Krajowej uczestniczyli w ekshumacji zbiorowych mogił żołnierzy niemieckich na górze Jeziernik w miejscowości Młynne. Stroną odpowiedzialną za wykonanie ekshumacji na zlecenie Fundacji Pamięć jest firma Varmex Sp. z o.o. z Katowic. Stowarzyszenie Rekonstrukcji Historycznych – 1 Pułk Strzelców Podhalańskich Armii Krajowej w ramach swych zadań statutowych zajmuje się również dokumentowaniem miejsc pochówków żołnierskich obu wojen światowych. W trakcie poszukiwania śladów wojennych na terenie powiatu limanowskiego, członkom stowarzyszenia udało się zebrać relacje na temat walki oraz miejsca pochówku żołnierzy niemieckich, należących prawdopodobnie do 78.Volksgrenadier-Division na górze Jeziernik w miejscowości Młynne w powiecie limanowskim. W trakcie prawie półtorarocznych poszukiwań udało nam się dotrzeć do świadków tych wydarzeń. Na podstawie relacji oraz materiałów źródłowych i podjętych czynności sprawdzających w terenie, udało się zlokalizować dwie masowe mogiły. Zwłoki zabitych żołnierzy zostały pochowane przez miejscową ludność na drugi dzień po walce. Właściciel działki wyraził zgodę na piśmie na przeprowadzenie działań, związanych z ekshumacją pochowanych żołnierzy.


Mogiły te znajdują się w głębokich dołach, gdzie miejscowa ludność jeszcze przed wojną wydobywała kamienne łupki. Według relacji świadków, prawdopodobnie 21 stycznia 1945 r. w dwóch dołach złożono około kilkanaście ciał żołnierzy niemieckich. Usytuowane są w terenie leśnym i nie są one w żaden sposób oznakowane. Według relacji Edwarda Matląga i Józefa Frączka, zaraz po wojnie nad mogiłami tymi był zawieszony na drzewie niemiecki hełm, należący do jednego z poległych. Będący na miejscu pochówku w dniu 27.04.2012 r. Józef Frączek wskazał dwa doły, w których mają znajdować się szczątki poległych żołnierzy. Informację o pochowanych w tym miejscu Niemcach przekazał mu Michał Jędrzejek. Wraz z bratem Szczepanem w styczniu 1945r. znosili na drabinie zwłoki zabitych i wrzucali je do dwóch dołów.


W dniu 10.05.2012 r. drugi świadek Edward Matląg wskazał również miejsca pochówku zabitych żołnierzy. W dniu 12.05.2012r. w trakcie sprawdzania miejsca pochówku zabitych niemieckich żołnierzy w jednym ze wskazanych dołów w ściółce leśnej natrafiono na uszkodzony wewnętrzną eksplozją magazynek do karabinku szturmowego StG 44. Znaleziony uszkodzony i pusty magazynek potwierdza, że w miejscu tym znajdują się zwłoki zabitych i pochowanych żołnierzy.


Na podstawie zebranych materiałów Stowarzyszenie Rekonstrukcji Historycznych – 1 Pułk Strzelców Podhalańskich Armii Krajowej wystąpiło w czerwcu b/roku z zawiadomieniem o odkryciu zbiorowych mogił do Fundacji Pamięć zajmującej się poszukiwaniem miejsc pochówku poległych żołnierzy niemieckich. O fakcie tym został poinformowany Krakowski Oddział IPN. Na podstawie otrzymanych materiałów Fundacja Pamięć wystąpiła do Wojewody Małopolskiego o pozwolenie na dokonanie ekshumacji.


W dniu 01.10.2012 r. wydana została zgoda Wojewody Małopolskiego na wykonanie ekshumacji w/w miejscu. W dniu 22.10.2012 r. w godzinach rannych w obecności przedstawiciela Urzędu Gminy Limanowa, IPN Oddział Kraków, Polskiego Czerwonego Krzyża, limanowskiego Sanepidu przystąpiono do czynności ekshumacyjnych. W ciągu pierwszej godziny po usunięciu warstwy wierzchniej jednego ze wskazanych dołów przez członków Stowarzyszenia Rekonstrukcji Historycznych – 1. PSP AK natrafiono na pierwszy szkielet. Kolejne godziny przyniosły kolejne odkrycia. W trakcie odkrywania kolejnych warstw ziemi obok pierwszego szkieletu odkryto leżące obok siebie kolejne cztery. Ze względu na bardzo trudne warunki, w jakich odbywa się ekshumacja prace te postępują bardzo wolno. Na kolejne dni zostały zaplanowane dalsze prace ekshumacyjne.



Autor: Janusz Jurowicz

Stowarzyszenie Rekonstrukcji Historycznych 1 PSP AK