Kolejna rocznica "krwawej niedzieli". O 21:00 zapal znicz pamięci

Dzień 11 lipca 1943 roku jako „krwawa niedziela” zapisał się na kartach historii jako punkt kulminacyjny rzezi wołyńskiej – akcji masowej eksterminacji polskiej ludności cywilnej na Wołyniu przez Organizację Ukraińskich Nacjonalistów Stepana Bandery, Ukraińską Powstańczą Armię oraz ukraińską ludność cywilną.

W programie limanowskich obchodów 77. rocznicy znalazła się Msza św., która będzie sprawowana o godz. 11:00 w Bazylice Matki Boskiej Bolesnej. Po Eucharystii, przy tablicach katyńskich nastąpi złożenie zniczy, połączone z modlitwą pod symbolicznym krzyżem upamiętniającym ofiary bestiaskiej Rzezi Wołyńskiej. Asystę honorową podczas uroczystości pełnić będzie drużyna Strzelca nr 2402 pod dowództwem starszego inspektora Stanisława Dębskiego. Organizatorem uroczystości jest Stowarzyszenie Kulturalno-Oświatowe Ziemia Limanowska.

Z kolei Jednostka Strzelecka nr 2007 im. kpt. Tadeusza Paolone ZS „Strzelec” OSW w Tymbarku informuje, że w ramach upamiętnienia 77. rocznicy ludobójstwa na Wołyniu i Małopolsce Wschodniej, o godz. 12:00 zostaną uruchomione syreny alarmowe (ciągły dźwięk, trwający trzy minuty). 

Na apel tymbarskiego Strzelca już odpowiedziały okoliczne gminy i jednostki OSP. Strzelec zachęca mieszkańców powiatu, aby dziś o godz. 21:00 zapalili znicz pamięci. - Pamiętajmy o tej strasznej zbrodni ludobójstwa na ludności cywilnej dokonanej przez nacjonalistów ukraińskich i UPA – wśród których, poza Polakami, znaleźli się też obywatele polscy innych narodowości, w tym szlachetni Ukraińcy ratujący życie swoim sąsiadom – zaznaczają działacze Strzelca. 

Tydzień po limanowsku: 28 lipca – 2 sierpnia 2025 Kraków: od poniedziałku nowe opłaty za parkowanie – nawet 11 zł za godzinę

Krwawa niedziela 

11 i 12 lipca 1943 r. UPA dokonała skoordynowanego ataku na polskich mieszkańców około 150 miejscowości w powiatach włodzimierskim, horochowskim, kowelskim i łuckim. Ukraińscy nacjonaliści wykorzystali gromadzenie się Polaków w kościołach. Doszło do mordów w świątyniach m.in. w Porycku (dziś Pawliwka) i Kisielinie. Około 50 kościołów katolickich na Wołyniu zostało spalonych i zburzonych.

Zbrodnie na Polakach dokonywane były z niebywałym okrucieństwem: ludzi palono żywcem, wrzucano do studni, używano siekier i wideł, wymyślnie torturowano ofiary przed śmiercią; gwałcono kobiety. Badacze obliczają, że tylko tego jednego dnia, 11 lipca, mogło zginąć ok. 8 tys. Polaków – głównie kobiet, dzieci i starców.

Akcja UPA była kulminacją trwającej już od początku 1943 r. fali mordowania i wypędzania Polaków z ich domów, w wyniku której na Wołyniu i w Galicji Wschodniej zginęło ok. 100 tys. Polaków. Sprawcami Zbrodni Wołyńskiej były Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów – frakcja Stepana Bandery, podporządkowana jej Ukraińska Powstańcza Armia oraz ludność ukraińska uczestnicząca w mordach polskich sąsiadów. OUN-UPA nazywała swoje działania "antypolską akcją". To określenie ukrywało zamiar, jakim było wymordowanie i wypędzenie Polaków.

Za przeprowadzenie ludobójczej czystki etnicznej na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej na polskiej ludności cywilnej bezpośrednią odpowiedzialność ponosi główny dowódca UPA, Roman Szuchewycz.

Określenie "Zbrodnia Wołyńska" dotyczy nie tylko masowych mordów dokonanych na terenach Wołynia, czyli byłego województwa wołyńskiego, ale także w województwach lwowskim, tarnopolskim i stanisławowskim (Galicja Wschodnia), a także w województwach lubelskim i poleskim.

Według szacunków polskich historyków ukraińscy nacjonaliści zamordowali około 100 tys. Polaków. 40-60 tys. zginęło na Wołyniu, 20-40 tys. - w Galicji Wschodniej, a co najmniej 4 tys. na ziemiach znajdujących się obecnie w granicach Polski. Terror UPA spowodował, że setki tysięcy Polaków opuściły swoje domy, uciekając do centralnej Polski. Zbrodnia Wołyńska spowodowała polski odwet, w wyniku którego zginęło ok. 10-12 tys. Ukraińców, w tym 3-5 tys. na Wołyniu i w Galicji Wschodniej, przy czym część ukraińskich ofiar zginęła z rąk UPA, za pomoc udzielaną Polakom lub odmowę przyłączenia się do sprawców rzezi.