Krzyż Partyzancki - historia sprzed 69 lat
Beskid Wyspowy to miejsce gdzie można napotkać wiele zapomnianych pomników, krzyży przydrożnych i kapliczek, poświęconych pamięci tych którzy odeszli. Idąc na Mogielicę z Zalesia, trafiamy na Krzyż Partyzancki. Jaka jest jego historia?
Było jesienne popołudnie 1944r., kiedy na rozwidleniu ścieżek i dróg między Wyrębiskami Zaleskimi a Bukowym Wierchem, grupa mężczyzn uwijała się przy pracy. Część z nich była umundurowana, a na czapkach, furażerkach i bluzach, majaczyły biało-czerwone proporczyki i polskie orły w koronie. To żołnierze jednej z kompanii I batalionu 1 PSP AK, przygotowywali ołtarz do mszy na Święto Niepodległości 11 listopada. Prace utrudniała jesienno zimowa aura, która w tym roku nie rozpieszczała „leśnych lokatorów”. Ołtarz został zbity z materiału ofiarowanego przez kilku mieszańców pobliskich osiedli. Stopnie ołtarza, zamiast dywanu żołnierze przykryli niemieckimi pałatkami (Zeltbahn). Prace przy ołtarzu trwały do późnych godzin. Następnego dnia - sobota, rano jak zwykle w czas pobudka, apel, modlitwa poranna, mycie, kawa przy kotle. Tak po blisko 69 latach wspominał jeden z uczestników tamtych wydarzeń.
Uroczysty dzień. W leśnej siedzibie pułku gościł mjr. „Leszczyński” ze sztabu Grupy Operacyjnej „Śląsk Cieszyński”. Ale najpierw była msza święta, odprawiona przez ks. Jana Stelmacha ps. 'Urban'. Do mszy usługiwali partyzanci, m.in. Józef Kulpa ps. „Owoc”, pracownik tymbarskiej owocarni. W uroczystym nabożeństwie brali udział żołnierze, wśród nich cichociemny, ppor. Feliks Perekładowski ps „Przyjaciel”. Po mszy, chłopcy ustawieni w kolumny przemaszerowali w defiladzie spod ołtarza w kierunku kwater „U Florka”, na Wyrębiskach. Żołnierze gdzie tylko się dało zatykali białoczerwone flagi, chcąc w ten sposób uczcić rocznicę odzyskania Niepodległości. Wiedzieli, że koniec wojny jest bliski. Oficerowie, nerwowo spoglądali w kierunku wschodnim, skąd od czasu do czasu słychać było głuche odgłosy opadających pocisków. Szeregowi, zdawali nie zawracać sobie głowy, co stanie się gdy przejdzie front i nadejdą „oswobodziciele” ze wschodu.
W miejscu gdzie stał ołtarz partyzanckich mszy, po wojnie pozostał nieco zapomniany krzyż. Od 1984r. w tym miejscu były odprawiane msze święte, ku czci poległych żołnierzy i partyzantów, zawsze 1 sierpnia. Głównie gościli w tym miejscu harcerze z Łagiewnik z opiekunami w celu upamiętnienia poległych w czasie wojny: Stanisława Wąchały „Łaziczka” oraz Jana Wąchały „Łazika”. Obecnie od ponad dekady w dawnym miejscu ołtarza stoi nowy krzyż (w miejscu starych, które po prostu się rozpadły). Terenem wokół krzyża od początku opiekuje się pani Rozalia Mazur z Zalesia oraz jej rodzina. Dzięki jej staraniom, to miejsce przez lata, zarówno w czasie świąt patriotycznych jak i na co dzień, pozostaje świadectwem pamięci o naszych rodakach.
10 listopada 2013r. członkowie Stowarzyszenia Rekonstrukcji Historycznych 1 PSP AK, postanowili uczcić 95 rocznicę odzyskania Niepodległości przez państwo polskie. Opracowano materiały oraz przygotowano grę terenowo - taktyczną dla patroli, których zadaniem było dotarcie z Podmogielicy do Krzyża Partyzanckiego w jak najkrótszym czasie, wykonując wcześniej ukryte zadania. Trasa przygotowana w oparciu o miejsca historycznych wydarzeń z okresu 1939-1945r., urozmaicona krajobrazem Mogielicy w jesiennym odzieniu. Na zakończenie spotkania, pasjonaci rekonstrukcji SRH 1 PSP AK oraz GRH „Ogniowcy” zapalili znicze i złożyli wiązankę przy Krzyżu Partyzanckim.
Uczczono w ten sposób pamięć żołnierzy poległych w walce o niepodległe państwo. Upamiętniono żołnierzy i ludność cywilną, poległą w walkach na frontach I i II wojny światowej. Wspomniano rodaków z Ziemi Limanowskiej, którzy oddali swe życie walce o niepodległe państwo polskie zwłaszcza, tych którym nigdy nie było dane spocząć w swojej mogile a zostali, rozsiani po lasach, łąkach zasypani, zakopani, porzuceni, zapomniani przez historię, przez ludzi. Cześć ich pamięci!
Serdeczne podziękowania dla członków Klubu Sportowego „Limanowa Forrest” oraz GRH „Ogniowcy” za wszechstronną pomoc w organizacji spotkania.
1. Na pierwszej fotografii ołtarz partyzancki w listopadzie 1944r. Przy ołtarzu ks. Jan Stelmach, oraz w mundurze Józef Kulpa 'Owoc'.
2-5. Członowie SRH 1PSP AK i GRH 'Ogniowcy'.
PB. SRH 1 PSP AK
Może Cię zaciekawić
MSZ Rosji: amerykańska baza w Polsce od dawna jest jednym z celów wojskowych
Wroński ocenił też, że wobec ponawiania rosyjskich gróźb, NATO będzie musiało wzmocnić obronę przeciwlotniczą wschodniej flanki. Rzecznicz...
Czytaj więcejDaniel Obajtek stawił się w siedzibie NIK na przesłuchanie ws. fuzji Orlenu i Lotosu
Daniel Obajtek ma odpowiadać na pytania dotyczące fuzji Orlenu i Lotosu oraz o umowy sprzedaży udziałów Rafinerii Gdańskiej firmie Armaco. Info...
Czytaj więcejProkuratura Krajowa dla PAP: Pierwszy akt oskarżenia ws. Funduszu Sprawiedliwości wobec 9 osób już w najbliższych tygodniach
Przygotowywany obecnie akt oskarżenia, który głównie dotyczy przyznania ponad 98 mln zł dotacji dla Fundacji Profeto, z których 66 mln zł zosta...
Czytaj więcejTrzaskowski: wybory prezydenckie będą m.in. o bezpieczeństwie
W otwartym spotkaniu Trzaskowskiego w Białymstoku wzięły udział m.in. regionalne władze, samorządowcy i działacze PO. "Jestem przekonany, że t...
Czytaj więcejSport
Klaudia Zwolińska z brązowym medalem Mistrzostw Świata!
Pochodząca z Kłodnego (gmina Limanowa) Klaudia Zwolińska zdobyła przed chwilą brązowy w Mistrzostwach Świata w kajakarstwie górskim (K1) ...
Czytaj więcejSławomir Jasica medalistą Mistrzostw Europy
- Mistrzostwa Europy to dla mnie w tym roku najważniejsza impreza sportowa, do której się przygotowywałem, ale oczywiście nie obyło się bez prz...
Czytaj więcejDwa wzmocnienia Limanovii
Z Sandecji Nowy Sącz do limanowskiej drużyny przeszedł Michał Palacz (19 lat, pomocnik lub obrońca). Młodszy brat Kamila Palacza, który jest kl...
Czytaj więcejCudzoziemcy spoza Unii Europejskiej w piłkarskich rozgrywkach lig regionalnych
Dopuszcza się równoczesny udział jednego dodatkowego zawodnika (z kontraktem profesjonalnym) spoza obszaru Unii Europejskiej po regulamin...
Czytaj więcejPozostałe
Chcesz skorzystać z wakacji składkowych w ZUS jeszcze w tym roku? Ostatnie dni na złożenie wniosku
Co to są wakacje składkowe w ZUS? Wakacje składkowe to możliwość jednorazowego w roku kalendarzowym zwolnienia z opłacania składek na ubezpie...
Czytaj więcejZnana cena prądu w 2025 roku - projekt
W projekcie nowelizacji ustawy o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych...
Czytaj więcejDwa ostrzeżenia meteorologiczne dla regionu
Ostrzeżenia meteorologiczne Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej wydał ostrzeżenia meteorologiczne dla południowych powiatów województwa m...
Czytaj więcej1000 dni wojny - najważniejsze wydarzenia od początku rosyjskiej inwazji
Według danych amerykańskiego i brytyjskiego wywiadu straty po stronie rosyjskiej mogą wynosić nawet 700 tys. zabitych i rannych żołnierzy, a po ...
Czytaj więcej- MSZ Rosji: amerykańska baza w Polsce od dawna jest jednym z celów wojskowych
- Daniel Obajtek stawił się w siedzibie NIK na przesłuchanie ws. fuzji Orlenu i Lotosu
- Prokuratura Krajowa dla PAP: Pierwszy akt oskarżenia ws. Funduszu Sprawiedliwości wobec 9 osób już w najbliższych tygodniach
- Trzaskowski: wybory prezydenckie będą m.in. o bezpieczeństwie
- Chcesz skorzystać z wakacji składkowych w ZUS jeszcze w tym roku? Ostatnie dni na złożenie wniosku
Komentarze (2)