Krzyż Partyzancki - historia sprzed 69 lat
Beskid Wyspowy to miejsce gdzie można napotkać wiele zapomnianych pomników, krzyży przydrożnych i kapliczek, poświęconych pamięci tych którzy odeszli. Idąc na Mogielicę z Zalesia, trafiamy na Krzyż Partyzancki. Jaka jest jego historia?
Było jesienne popołudnie 1944r., kiedy na rozwidleniu ścieżek i dróg między Wyrębiskami Zaleskimi a Bukowym Wierchem, grupa mężczyzn uwijała się przy pracy. Część z nich była umundurowana, a na czapkach, furażerkach i bluzach, majaczyły biało-czerwone proporczyki i polskie orły w koronie. To żołnierze jednej z kompanii I batalionu 1 PSP AK, przygotowywali ołtarz do mszy na Święto Niepodległości 11 listopada. Prace utrudniała jesienno zimowa aura, która w tym roku nie rozpieszczała „leśnych lokatorów”. Ołtarz został zbity z materiału ofiarowanego przez kilku mieszańców pobliskich osiedli. Stopnie ołtarza, zamiast dywanu żołnierze przykryli niemieckimi pałatkami (Zeltbahn). Prace przy ołtarzu trwały do późnych godzin. Następnego dnia - sobota, rano jak zwykle w czas pobudka, apel, modlitwa poranna, mycie, kawa przy kotle. Tak po blisko 69 latach wspominał jeden z uczestników tamtych wydarzeń.
Uroczysty dzień. W leśnej siedzibie pułku gościł mjr. „Leszczyński” ze sztabu Grupy Operacyjnej „Śląsk Cieszyński”. Ale najpierw była msza święta, odprawiona przez ks. Jana Stelmacha ps. 'Urban'. Do mszy usługiwali partyzanci, m.in. Józef Kulpa ps. „Owoc”, pracownik tymbarskiej owocarni. W uroczystym nabożeństwie brali udział żołnierze, wśród nich cichociemny, ppor. Feliks Perekładowski ps „Przyjaciel”. Po mszy, chłopcy ustawieni w kolumny przemaszerowali w defiladzie spod ołtarza w kierunku kwater „U Florka”, na Wyrębiskach. Żołnierze gdzie tylko się dało zatykali białoczerwone flagi, chcąc w ten sposób uczcić rocznicę odzyskania Niepodległości. Wiedzieli, że koniec wojny jest bliski. Oficerowie, nerwowo spoglądali w kierunku wschodnim, skąd od czasu do czasu słychać było głuche odgłosy opadających pocisków. Szeregowi, zdawali nie zawracać sobie głowy, co stanie się gdy przejdzie front i nadejdą „oswobodziciele” ze wschodu.
W miejscu gdzie stał ołtarz partyzanckich mszy, po wojnie pozostał nieco zapomniany krzyż. Od 1984r. w tym miejscu były odprawiane msze święte, ku czci poległych żołnierzy i partyzantów, zawsze 1 sierpnia. Głównie gościli w tym miejscu harcerze z Łagiewnik z opiekunami w celu upamiętnienia poległych w czasie wojny: Stanisława Wąchały „Łaziczka” oraz Jana Wąchały „Łazika”. Obecnie od ponad dekady w dawnym miejscu ołtarza stoi nowy krzyż (w miejscu starych, które po prostu się rozpadły). Terenem wokół krzyża od początku opiekuje się pani Rozalia Mazur z Zalesia oraz jej rodzina. Dzięki jej staraniom, to miejsce przez lata, zarówno w czasie świąt patriotycznych jak i na co dzień, pozostaje świadectwem pamięci o naszych rodakach.
10 listopada 2013r. członkowie Stowarzyszenia Rekonstrukcji Historycznych 1 PSP AK, postanowili uczcić 95 rocznicę odzyskania Niepodległości przez państwo polskie. Opracowano materiały oraz przygotowano grę terenowo - taktyczną dla patroli, których zadaniem było dotarcie z Podmogielicy do Krzyża Partyzanckiego w jak najkrótszym czasie, wykonując wcześniej ukryte zadania. Trasa przygotowana w oparciu o miejsca historycznych wydarzeń z okresu 1939-1945r., urozmaicona krajobrazem Mogielicy w jesiennym odzieniu. Na zakończenie spotkania, pasjonaci rekonstrukcji SRH 1 PSP AK oraz GRH „Ogniowcy” zapalili znicze i złożyli wiązankę przy Krzyżu Partyzanckim.
Uczczono w ten sposób pamięć żołnierzy poległych w walce o niepodległe państwo. Upamiętniono żołnierzy i ludność cywilną, poległą w walkach na frontach I i II wojny światowej. Wspomniano rodaków z Ziemi Limanowskiej, którzy oddali swe życie walce o niepodległe państwo polskie zwłaszcza, tych którym nigdy nie było dane spocząć w swojej mogile a zostali, rozsiani po lasach, łąkach zasypani, zakopani, porzuceni, zapomniani przez historię, przez ludzi. Cześć ich pamięci!
Serdeczne podziękowania dla członków Klubu Sportowego „Limanowa Forrest” oraz GRH „Ogniowcy” za wszechstronną pomoc w organizacji spotkania.
1. Na pierwszej fotografii ołtarz partyzancki w listopadzie 1944r. Przy ołtarzu ks. Jan Stelmach, oraz w mundurze Józef Kulpa 'Owoc'.
2-5. Członowie SRH 1PSP AK i GRH 'Ogniowcy'.
PB. SRH 1 PSP AK
Może Cię zaciekawić
Świadkowie uniemożliwili jazdę pijanej matce wiozącej 9-letnią córkę
Oficer prasowa komendy powiatowej policji w Olkuszu kom. Katarzyna Matras poinformowała we wtorek, że do zdarzenia doszło w ostatnim dniu paździer...
Czytaj więcejPGG obniża ceny węgla
Jak wynika z informacji na stronie sklep.pgg.pl, obniżka na groszki obowiązuje od 5 listopada do 20 grudnia br. i dotyczy wybranych, oznaczonych pro...
Czytaj więcejPallotyn abp Adrian Galbas nowym metropolitą warszawskim
W lutym 2025 r. kard. Nycz skończy 75 lat i osiągnie wiek emerytalny. Mimo tego już w grudniu 2023 r. złożył na ręce papieża rezygnację z urz...
Czytaj więcejWypadek szkolnego busa; dwoje dzieci w szpitalu
„Pozostałe dzieci, które podróżowały busem, zostały zabrane przez opiekunów z miejsca zdarzenia” – poinformował rzecznik małopolskiej s...
Czytaj więcejSport
Klaudia Zwolińska z brązowym medalem Mistrzostw Świata!
Pochodząca z Kłodnego (gmina Limanowa) Klaudia Zwolińska zdobyła przed chwilą brązowy w Mistrzostwach Świata w kajakarstwie górskim (K1) ...
Czytaj więcejSławomir Jasica medalistą Mistrzostw Europy
- Mistrzostwa Europy to dla mnie w tym roku najważniejsza impreza sportowa, do której się przygotowywałem, ale oczywiście nie obyło się bez prz...
Czytaj więcejDwa wzmocnienia Limanovii
Z Sandecji Nowy Sącz do limanowskiej drużyny przeszedł Michał Palacz (19 lat, pomocnik lub obrońca). Młodszy brat Kamila Palacza, który jest kl...
Czytaj więcejCudzoziemcy spoza Unii Europejskiej w piłkarskich rozgrywkach lig regionalnych
Dopuszcza się równoczesny udział jednego dodatkowego zawodnika (z kontraktem profesjonalnym) spoza obszaru Unii Europejskiej po regulamin...
Czytaj więcejPozostałe
Gęsta mgła i śliskie drogi: ostrzeżenie meteorologiczne na najbliższe godziny
Według najnowszych danych, mieszkańcy regionu powinni przygotować się na warunki ograniczające widoczność. Gęsta mgła, której występowanie ...
Czytaj więcejKs. Michał Olszewski składa podziękowania
Kochani! "Widzę dom, w nim otwarte drzwi, Ojciec czeka na mnie w nim, woła mnie, wiem, że mogę wejść, On opatrzy rany me." Słowa tej pieś...
Czytaj więcejDziś w Kościele obchodzona jest uroczystość Wszystkich Świętych
W uroczystość Wszystkich Świętych Kościół wspomina wszystkich wiernych, którzy po śmierci osiągnęli zbawienie i przebywają w niebie, takż...
Czytaj więcejOd czwartku na drogach będzie więcej policyjnych patroli
Komenda Główna Policji zwróciła uwagę, że zbliżający się okres Wszystkich Świętych zawsze charakteryzuje się dużym natężeniem ruchu poj...
Czytaj więcej
Komentarze (2)