6°   dziś 3°   jutro
Poniedziałek, 23 grudnia Wiktoria, Wiktor, Sławomir, Małgorzata, Jan, Dagna

NIK o uchodźcach: warunki mają dobre, ale nie chcą tu zostać

Opublikowano  Zaktualizowano 

Polska zapewnia uchodźcom odpowiednie warunki pobytu i opiekę lekarską, jednak pomoc nie służy jeszcze wystarczająco integracji uchodźców ze społeczeństwem. NIK wskazuje, że na razie większość uchodźców traktuje Polskę jedynie jako kraj tranzytowy na drodze do Europy Zachodniej.

W kontekście złych prognoz demograficznych uchodźcy będą odgrywać zapewne coraz większą rolę w rozwoju Polski. Według Długookresowej Strategii Rozwoju Kraju do roku 2030 polityka imigracyjna, obok aktywnej polityki prorodzinnej, ma stanowić czynnik uzupełniający na polskim rynku pracy.

System pomocy uchodźcom zapewnia im byt, ale nie służy wystarczająco ich integracji ze społeczeństwem ani nie sprzyja podjęciu samodzielnego życia w Polsce. Celem integracji powinno być doprowadzenie do możliwości samodzielnego funkcjonowania cudzoziemca w kraju przyjmującym (w tym przede wszystkim na rynku pracy), a co za tym idzie uniezależnienie od świadczeń pomocy społecznej.

Tymczasem, jak pokazują wyniki kontroli NIK, osoby które w Polsce uzyskały status uchodźcy w znacznej części nie znają języka polskiego, mają problemy z samodzielnym zapewnieniem sobie odpowiednich warunków mieszkaniowych oraz znalezieniem stałego zatrudnienia. Aby zdobyć środki na życie podejmują prace dorywcze lub korzystają ze świadczeń pomocy społecznej. NIK ocenia, że brakuje spójności w działaniach Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej oraz Urzędu ds. Cudzoziemców i wskazuje na ryzyko, że uchodźcy, pozbawieni w ten sposób konsekwentnej opieki państwa nie będą w stanie sami nadrobić różnic dzielących ich od reszty społeczeństwa, tak, aby móc zaistnieć na rynku pracy i funkcjonować w środowiskach lokalnych.

Wszystkie skontrolowane ośrodki (10 placówek) zapewniały uchodźcom odpowiednie warunki bytowe (w tym wyżywienie), posiadały także wyodrębnione punkty medyczne. Otoczenie budynków było uporządkowane, urządzone były boiska i place zabaw. Budynki ośrodków stanowiły najczęściej wynajmowane budynki hotelowe lub przejęte budynki jednostek wojskowych należące do Urzędu ds. Cudzoziemców. Wszystkie budynki były w dobrym stanie technicznym i spełniały wymogi ochrony przeciwpożarowej i ochrony sanitarnej. Ośrodki mają status ośrodków otwartych, co oznacza, że mieszkańcy mogli swobodnie poruszać się na ich terenie oraz opuszczać je w godzinach od 6 do 23. Liczba osób zakwaterowanych w skontrolowanych ośrodkach nie przekraczała dopuszczalnego maksimum (średnio wykorzystywano ok. 66 proc. miejsc).

Cudzoziemcy przebywający w ośrodkach mieli dostęp do świadczeń, badań przesiewowych, usług stomatologicznych i rehabilitacyjnych, a także możliwość podtrzymywania własnych tradycji narodowych i kulturowych oraz wykonywania praktyk religijnych. Dla większości uchodźców Polska nie jest jednak miejscem docelowym, traktowana jest przez nich w znacznej mierze jako kraj tranzytowy. Zdecydowana większość ubiegających się o status uchodźcy opuszcza nasz kraj tuż po złożeniu wniosku lub w trakcie bądź po zakończeniu indywidualnego programu integracji.

W latach 2012-2014 złożono ponad 14,5 tys. wniosków o przyznanie statusu uchodźcy (obejmujących blisko 33 tys. osób - składały je często całe rodziny). Znakomita większość postępowań, blisko 90 proc., została umorzona - przede wszystkim z powodu wycofania wniosku lub nieobecności cudzoziemców w ośrodku. W stosunku do pozostałych w Polsce w kontrolowanym okresie wydano 2010 decyzji pozytywnych (z czego 557 osobom nadano status uchodźcy, 997 osobom wydano zgodę na pobyt tolerowany). Przyznania statusu uchodźcy najczęściej odmawiano osobom, które nie spełniały kryteriów konwencji genewskiej, czyli nie były to osoby, które przebywały poza granicami własnego państwa na skutek uzasadnionej obawy przed prześladowaniem z powodu rasy, religii, narodowości, przynależności do określonej grupy społecznej lub z powodu przekonań politycznych. W zdecydowanej większości przypadków przyznania statusu uchodźcy odmówiono osobom, które wyemigrowały ze swoich krajów z przyczyn ekonomicznych.

Brak miejsca do zamieszkania i związane z tym ryzyko bezdomności, brak pracy oraz wyższe świadczenia finansowe w krajach Europy Zachodniej zniechęcają uchodźców do pozostania w Polsce. Na trudności z zatrudnieniem uchodźców bądź rozpoczynaniem przez nich samodzielnej działalności gospodarczej wpływała zarówno niełatwa sytuacja na rynku pracy, niedostateczne wykształcenie i kwalifikacje przybyszów, jak i kłopoty z nostryfikacją dyplomów. Czynniki determinujące losy emigrantów to jednak najczęściej kwestie językowe i kulturowe.

Znajomość języka kraju przyjmującego jest czynnikiem o kluczowym znaczeniu w procesie integracji cudzoziemca. W Polsce nauka języka dla starających się o status uchodźcy nie jest obowiązkowa. Staje się obowiązkowa dopiero dla cudzoziemców, którzy uzyskali status uchodźcy i uczestniczą w indywidualnych programach integracji, ale jednocześnie jej prowadzenie uzależniono „od potrzeb i możliwości”. W efekcie, na prowadzenie kursów języka polskiego na początkowym, wspieranym jeszcze przez państwo etapie integracji nie przeznaczano żadnych środków z budżetu państwa i tylko niewielkie z budżetów samorządów. Obowiązek nauki języka polskiego w trakcie programu integracji realizowany był więc niemal wyłącznie przez organizacje pozarządowe (z wykorzystaniem środków UE). NIK wskazuje, że może to zagrozić ciągłości kursów w związku ze znacznym opóźnieniem wejścia w życie nowego mechanizmu finansowego Funduszu Azylu, Migracji i Integracji na lata 2014-2020. W nauce języka polskiego uczestniczyła tylko 1/3 uchodźców realizujących programy integracyjne, a intensywność nauki była niska - od dwóch do czterech godzin lekcyjnych tygodniowo.

Nieefektywne okazały się także zapisy o asystencie nauczyciela dziecka cudzoziemskiego. Pomimo że tacy asystenci są prawnie zagwarantowani, rzadko bywają wykorzystywani - tylko pojedyncze szkoły zdecydowały się na takie rozwiązanie. Podobnie tylko kilka szkół organizowało zajęcia wyrównawcze oraz dodatkową naukę języka polskiego dla dzieci cudzoziemskich.

Zniechęcająco długo trwa proces decyzyjny ws. nadania statusu uchodźcy. Urząd ds. Cudzoziemców powinien wydawać decyzje w ciągu sześciu miesięcy, tymczasem niejednokrotnie postępowanie wydłużało się do ponad dwóch lat (średni okres to 14 i pół miesiąca).

Kontrola NIK wykazała, że dwa organy odpowiedzialne za proces integracyjny uchodźców - Urząd ds. Cudzoziemców i Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej - działają w oderwaniu od siebie, na podstawie dwóch różnych aktów prawnych (ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony - UdsC i ustawy o pomocy społecznej - MPiPS), chociaż cel działań w tej sprawie jest wspólny.

Urząd ds. Cudzoziemców odpowiada za etap preintegracji, służący przygotowaniu przybyszów do samodzielności (nauka języka, szkolenia zawodowe). Zdaniem NIK w praktyce etap ten w niewystarczającym stopniu spełnia swoją rolę, chociaż środki Urzędu na ten cel znacząco wzrosły (z 33,7 do 45,4 mln zł). Bardzo niski odsetek cudzoziemców na etapie preintegracji uczy się języka polskiego (od 14 do 17 proc.), a intensywność nauki jest niska. Nie rozpoznaje się też potrzeb rynku pracy i nie prowadzi szkoleń ani kursów zawodowych. Działania na etapie perintegracji sprowadzają się głównie do pomocy socjalnej, która, co potwierdza NIK, udzielana jest prawidłowo.

Następujący później proces właściwej integracji, za który odpowiada Ministerstwo Pracy, a którego zasadniczym elementem powinny być 12-miesięczne indywidualne plany integracji, sprowadza się głównie do dalszej pomocy finansowej. Środki z budżetu państwa pokrywały tylko świadczenia i ubezpieczenie zdrowotne na czas trwania programów integracyjnych. Uchodźcy mają wówczas status podobny do korzystających z pomocy społecznej obywateli polskich, chociaż ich potrzeby znacznie się różnią.

Losy uchodźców, którzy zakończyli realizację indywidualnych planów integracji nie są monitorowane. Oznacza to, że ocena integracji uchodźców ze społeczeństwem jest niemal niemożliwa. Tymczasem z 80 skontrolowanych planów indywidualnych aż 20 proc. zostało przerwanych przez samych cudzoziemców, a zatrudnienie znalazło tylko 15 proc. uchodźców (ze zbadanych przypadków).

NIK wskazuje także na kłopoty z zapewnieniem mieszkań dla uchodźców. Tylko 5 proc. objętych kontrolą rodzin uzyskało mieszkania komunalne. Oferta jest ograniczona z powodu małych zasobów lokali socjalnych i komunalnych oraz tzw. mieszkań chronionych na okres przejściowy. Brak także konkretnych wytycznych, co do form i sposobów udzielania pomocy uchodźcom w tym obszarze.

System wsparcia dla uchodźców pozbawiony jest precyzyjnych wytycznych nt. przebiegu całego procesu integracyjnego. W ocenie NIK istnieje potrzeba ściślejszej koordynacji procesu preintegracji z procesem integracji tak, aby uzupełniały się one nawzajem i aby następujące po sobie działania stanowiły kontynuację poprzednich. Urząd ds. Cudzoziemców powinien ściślej współpracować zarówno z Ministerstwem Pracy, jak i z powiatowymi centrami pomocy rodzinie oraz ośrodkami pomocy społecznej.

NIK wskazuje także na konieczność: stworzenia spójnego, ciągłego i motywującego systemu nauki języka polskiego; wdrożenia rozwiązań, które umożliwią przyznawanie mieszkań uchodźcom szczególnie tam, gdzie będą mieli możliwość uzyskania zatrudnienia; skuteczniejszej aktywizacji zawodowej, przede wszystkim wykorzystującej nabyte i rozwijane kwalifikacje uchodźców; monitorowania sytuacji cudzoziemców po zakończeniu programów integracji, co pozwoli na lepszą ocenę skuteczności udzielanej pomocy; znaczącego skrócenia przeciętnego czasu oczekiwania na decyzję ws. przyznania statusu uchodźcy.

W obliczu skomplikowanej obecnie sytuacji międzynarodowej i nawarstwiających się problemów imigracyjnych NIK zwraca też uwagę, że od dwóch lat czeka na przyjęcie rządowy dokument Polska polityka integracji cudzoziemców - założenia i wytyczne, który ma być aktem implementacyjnym do przyjętego 31 lipca 2012 r. dokumentu Polityka migracyjna Polski - stan obecny i postulowane działania. Brak dokumentu implementacyjnego uniemożliwia wdrożenie dziewięciu rekomendacji Polityki migracyjnej..., istotnych z punktu widzenia poprawy funkcjonowania systemu pomocy społecznej dla uchodźców i zaplanowanych do wykonania do końca 2015 r. Warunkiem realizacji rekomendacji jest wprowadzenie zmian w ustawie o pomocy społecznej, jednak Minister Pracy i Polityki Społecznej nie podjął nawet inicjatywy legislacyjnej w tej sprawie.

(Źródło: NIK, fot.: MUW)

Komentarze (19)

elvis29
2015-11-17 08:21:36
0 3
Z tego co zrozumialem to panstwo polskie zadba odpowiednio i stworzy warunki do zycia w Polsce pod jednym waronkiem ano takim ze te osoby nie moga byc Polakami z naszego kraju wypedza sie 3 milony ludzi a sprowadzi sie na to miejsce islamistow a im juz sie stworzy normalne warunki zycia .Jezeli PIS przyjmie chodzby jednego uchodzce bo juz o tym zaczynaja mowic to znaczy ze oszukal wyborcow bo duzo ludzi nie glosowalo za PIS a le za tymi ktorzy nie chca uchodzcow w PL .Jezeli chodzi o pracownikow to mammy moralne prawo zeby sprowadzic Polakow ze Wschodu . A nad co beda robic Abdule siedziec na zasilkach budowac meczyt gwalcic zabijac oni beda pracowc ale chyba przy produkcji bomb i organizowanizacji zamachow.Europa zachodnia juz jest stracona jeszcze nam chca zaplikowac przymusowo zaglade wszystko o czym mowia media to poprostu bezczelne klamsta propaganda niedwno eksperci nas zapewniali iz uchodzcy sa bezpieczni zapewniano nas takie autorytety jak Michnik Smolae Olejnik i co ?? ci biedni uchodzy dokonali najwiekszego w ostatnich latach zamachu jeszcze wymyslili nowe klamstwo ze niby terrorysci podrzucili ten paszport.Nie tylko mamy prawo ale obowiazek przeciwtawiac sie takiemu rozwiazaniu .
Odpowiedz
moscycki
2015-11-17 09:35:43
0 3
Zgadzam się z @elvis29 po pierwsze sprowadźmy naszych rodaków ze wschodu, są ich setki tysięcy w byłych republikach ZSRR.
Ja sam byłem za granicą i aby się tam dostać musiałem przejść utrudnienia „byłego systemu” i dostać się tam legalnie!! , a nie przez zieloną granicę rzucając kamieniami i bez dokumentów potwierdzających tożsamość. I to całe pitolenie o multikulti, jak ktoś tak tęskni za tym całym „arabowem” to niech się tam przeniesie to zazna ich prawdziwego multikulti.
A dziwi mnie stanowisko Niemców, jak my tam przyjeżdżaliśmy to wołali do nas „Raus ! Raus ! Ausländer nach Haus” to dzisiaj mają zasymilowany naród arabski ,który przyjął ich kulturę – zamiłowania do fajerwerków i wiarę budują z gorliwością meczety jak my Kościoły za inkwizycji. Szkoda gadać. A Unii powinien nowy rząd odpisać że właśnie rozpoczynamy program przyjmowania 100 000 uchodźców ale pochodzenia polskiego z Kazachstanu i niech się w Brukseli cmokną w d@^e
Odpowiedz
konto usunięte
2015-11-17 10:14:41
0 3
Skoro jest demokracja ,to można wybrac nacjonalizm i ksenofobię i popierac Orbana mozna też:)A to co robi EU to DYKTATURA,ooo
Odpowiedz
elvis29
2015-11-17 10:21:43
0 2
NIK o uchodźcach: warunki mają dobre, ale nie chcą tu zostać i to sa uchodzcy??? w calej tej sprawie wcale nie chodzi o zadna pomoc uchodzcy to tylko szantaz mornalny i mistyfikacja dlaczego to tak socialisci zachodni ogromnie na nas naciskaja zebysmy przyjeli duza ilosc isalmistow oczywiscie nie chodzi tu o poc im chodzi o rozpoczecie procesu najpierw 7 tys potem 100 tys potem milon taksamo jak z zaba jak sie ja wrzuci do gotujacaj sie wody wyskoczy z garnaka oparzy sie ale ocali zycie a jezli bedziemy powoli podnosci ogien w garnku ugotuje sie nie wiedzac o tym nawet to jest taktyka lewakow polskich i zachodnich.A dlaczego nam sie mowi ze ci Islamisci musza sie asymilowac bo sie zaklada ze musza zostac osiedlei w Europie na stale gdzie w takich przypadkach uchodzcy wracaja do siebie po ustaniu dzialan wojennych .Ta fala uchodzcow jest darem niebios dla islamskich terrorystow i ich sojusznikow w Europie lewakow.Z mediami jest taka sprawa iz wychodza eksperci socjologowie politycy mowia mniejwiecej tak wiemy kto to zrobil wiemy ze znow to zrobia ale nie wolno o tym mowic i nie wolno przeciwdzialac jednym slowem terror tolerancji i poprawnosci politycznej zbiera smiertelne zniwo i bedzie to sie tylko nasilo bo muzumanie nie beda pod zadnym pozorem tolerowac Europejczykow w Europie jezeli ich liczba sie zwiekszy co dalej rzezie czystki etnbiczne wojna domowa to nas czeka ........
Odpowiedz
konto usunięte
2015-11-17 10:29:31
1 0
A to w Kazachstanie jest wojna żeby byli jacyś uchodźcy?
Żeby nie było, dwukrotnie gościłem potomka Polaków wywiezionych do Kazachstanu. Dziadkowie nie chcą już wracać, rodzice wynieśli się do Moskwy, on studiuje teraz w Białymstoku. Jak szukałem mu tu pracy na wakacje (a było jej trochę) to jak polscy przedsiębiorcy dowiadywali się, że w zasadzie jest z Kazachstanu i mimo, że mówi świetnie po polsku i że będzie mieszkał sobie u mnie, to jakoś nagle pracy nie było. Więc klimat na jakikolwiek uchodźców czy imigrantów, nawet tych 'polskich' jest średni.
Odpowiedz
elvis29
2015-11-17 10:39:49
1 2
@jarekszczawa lewackie klamstwo i uzasdnianie osiadlenia w EU i Polsce Islamistow to to ze oni beda pracowac bo my sie satrzejmy obecnie kazdy ucieka z PL bo nie ma pracy ale eksperci lewaccy przekonuja ze juz niebawem bedzie duzo pracy i bez Islamistow bedzie zaglada a na Wschodzie mamy chetnych do pracy Ukraincow Bialorusinow moze i repatryjanci z Kazachstanu zechca wrocic i ammy milony chetnych do pracy podobnych kulturowo pracowitych lagodnych chrzescijan dlatego to uzasadnienie jest glupie jak kazdy lewak
Odpowiedz
konto usunięte
2015-11-17 11:03:39
1 0
Ukraińcy i Białorusini pracują w Polsce w liczbach jakie sobie trudno uzmysłowić. Cała ściana wschodnia się na nich opiera. I dobrze. Prosta historia - kupowałem tam ziemię, od człowieka, który ma żonę Ukrainkę od kilku lat, poznał ją w pracy na roli. U notariusza było kilku Polaków z Ukraińcami, podpisywali jakieś papiery związane z samochodami (udostępnienie), na stopa zabrałem ukraińską dziewczynę pracującą w barze. Dziesiątki tysięcy przybyszów zza granicy pracuje w Polsce. To się dzieje i nie ma sensu się ciągle napinać.
A Ty, elvis29, nie powinieneś być przypadkiem w szkole i uczyć się języka polskiego? Prawdziwy patriota zna swój język :)
Odpowiedz
paniStasia
2015-11-17 12:07:44
1 1
Jak tubylcy wyjeżdżają to uchodźcy mają chcieć tu zostać ?
Odpowiedz
konto usunięte
2015-11-17 12:48:33
1 0
Słusznie paniStasia.
Odpowiedz
magiel
2015-11-17 13:19:47
0 2
Trudno powiedzieć kto ma rację ale jedno jest pewne, ci „Uchodźcy” jakoś nie chcą uchodzić przed wojną do nas :( , a po drugie kto wyzwoli ich kraj ? znowu my tam mamy jechać?, i znowu polski żołnierz ma ginąć ? Jeżeli tak pragną wolności to powinni o nią walczyć przypomnę tylko że nam nikt wolności nie podarował i w minionym stuleciu walczyliśmy o nią trzykrotnie sami czasami przeciwko Wszystkim. Chyba Ci „Uchodźcy” powinni do kogo innego rzucać kamieniami a nie do „unijnej” Straży Granicznej.
Odpowiedz
elvis29
2015-11-17 13:29:45
0 1
jarekszczawa Ukriniec ucieka przed wojna lub z biedy lapie sie kazdej roboty ciezkiej sprzatania a takie wasze bozyszcze muzumanski uchodzca do podstawowoych potrzeb niezbednych do zycia potrzebuja tak dobrago mieszkania obiadkow zlozonych z 5ciu dan i smacznego deseru duzo duzo euro dobrego klimatu ma byc ladna pogoda i cieplo inaczj zdaja przenosin do kraju gdzie jest wiecej slonca i ladna pogoda zaspokojenia potrzeb sexualnych czyli darmowych prostytutek oczywiscie to maja im zapewnic ci zgnili pogardzani przez nich niewierni i oczywiscie biedni uchodzy nie moga przyjac pomocy od czerwonego krzyza bo to ich obraza swieta chrzescijanskie ich obrazaja choinka ich obraza dlatego wyrzucali zywnosc z symbolami czerwonego krzyza poza tym zachowuja sie jak zwykli chuliganie zwlaszcza jak ktos im cos stanie na drodze ale dla lewactwa ciemnoskory muzumanin to jak dla komunistow prawdziy chloporobotnik A co biedna Polska moze im zaoferowac??Ja nie jestem prawdziwym patriota ja poprostu pisze jaka jest prawwda i tyle
Odpowiedz
elvis29
2015-11-17 13:34:13
0 1
https://www.youtube.com/watch?v=RJrqyC66XFs
biedne kobiety z dziecmi i stercy w lewackiej tv he he he
Odpowiedz
elvis29
2015-11-17 13:39:16
0 1
jarekszczawa tam jest miejsce tam sie itegruj a nie wciskaj ludziom ciemnoty

https://www.youtube.com/watch?v=gZUGmXPL6vI
Odpowiedz
konto usunięte
2015-11-17 15:23:39
0 0
https://www.facebook.com/lavoixdunord.lille/videos/553115664841646/
Odpowiedz
elvis29
2015-11-17 17:03:21
0 0
https://www.youtube.com/watch?v=xnpgQoqdY5E
Odpowiedz
elvis29
2015-11-17 17:18:17
0 1
https://www.youtube.com/watch?v=skRwEkPbj-I
https://www.youtube.com/watch?v=CiZd4WTot5I
https://www.youtube.com/watch?v=cBLGaFkwT9Y
https://www.youtube.com/watch?v=qiOiXYnHsG8
https://www.youtube.com/watch?v=qu-iCNuaMO0
jarus jedz do nich nie mieszkaj wiecej w tej ksenofobicznej i rasiatowskiej Polsce ciemnogrodzie i zascianku jedz do swoich
Odpowiedz
Arwen
2015-11-17 19:13:38
0 1
Uchodzcy to spadek po tej szmaciarze Kopaczowej i piesku Merkel Tusku, jak można się tak upodlić i poniżyć żeby całować po tyłku wredną niemrę Merkel i wykonywać jej rozkazy jak to czyni Tusk.
Odpowiedz
elvis29
2015-11-17 21:40:17
0 0
Arwen jaki spadek czemu nie mozemy sie postawic teraz UE przeciez duzo ludzi poparlo PIS tylko dlatego ze Kaczynski jasno powiedzial zero emigrantow i tak powinno byc co zaczynaja od klamstw ?? Taka jest prawda ze Niemcy w tej sprawie mowia jezykiem Hitlera do nas i to jest niedopuszczalne powinno byc referendem czy chcemy zmianic skladu etnicznego Polski
Odpowiedz
erik
2015-11-21 21:40:42
0 0
A co polska zapewnia samotnej matce wychowującej dzieci rodzinie Na progu ubóstwa a wy przyjmujemy zaraze i terrorystów co to kurwa jest za malarstwo precz z islamem jestem Polakiem dla Unii Europejskiej pewnie terrorysta
Odpowiedz
Zgłoszenie komentarza
Komentarz który zgłaszasz:
"NIK o uchodźcach: warunki mają dobre, ale nie chcą tu zostać"
Komentarz który zgłaszasz:
Adres
Pole nie możę być puste
Powód zgłoszenia
Pole nie możę być puste
Anuluj
Dodaj odpowiedź do komentarza:
Anuluj

Może Cię zaciekawić

Sport

Pozostałe

Twój news: przyślij do nas zdjęcia lub film na [email protected]