O roli kolei dla rozwoju regionu

Mszana Dolna. W niedzielę (17 lipca) odbył się w Mszanie Dolnej trzeci z tegorocznego cyklu spacer historyczny o tytule: „Wpływ Kolei Transwersalnej na rozwój Mszany Dolnej”.

Spacer rozpoczął się na stacji kolejowej w Mszanie Dolnej, gdzie uczestnicy mogli zobaczyć moment mijania się dwóch pociągów retro kursujących tego dnia. Był to zaplanowany element, po którym swoją opowieść rozpoczął prowadzący spacer Karol Wojtas, który na początku przywitał wszystkich uczestników, w tym burmistrz Mszany Dolnej Annę Pękałę.

Następnie przedstawił okoliczności podjęcia decyzji o powstaniu Kolei Transwersalnej i opowiedział o szczegółach jej budowy. Później wszyscy wspólnie obejrzeli budynek dworca kolejowego, w tym także zachowany austriacki reper geodezyjny z czasów budowy linii kolejowej.

Uczestnicy mogli także zobaczyć zachowane na stacji semafory kształtowe i sztandar kolejarzy z Mszany Dolnej, który przechowywany jest w budynku dworca. Po opowiedzeniu historii linii kolejowej Chabówka – Nowy Sącz i przedstawieniu szczegółowo jej charakterystyki oraz omówieniu architektury dworców kolejowych wszyscy przeszli na drugą stronę ulicy Maksymiliana Marii Kolbego, aby zobaczyć budynki mieszkalne wybudowane dla kolejarzy. Po obejrzeniu tych budynków grupa uczestników wróciła pod budynek dworca, gdzie na zakończenie Karol Wojtas przeprowadził konkurs i rozdał nagrody. Po krótkiej dyskusji z niektórymi z uczestników spacer się zakończył.

Pierwszy noworodek w Polsce przyszedł na świat w limanowskim szpitalu? Polska przejęła prezydencję w Radzie Unii Europejskiej

Warto wiedzieć:

W latach 1882 – 1885 w Galicji zbudowano ponad 550 kilometrów nowej linii kolejowej z Czadcy do Husiatynia. W sumie z połączenia istniejących odcinków oraz zbudowania nowych powstała linia kolejowa licząca ponad 770 kilometrów długości i zarządzana przez Cesarsko – Królewskie Koleje Państwowe. 16 grudnia 1884 roku otwarto odcinek Kolei Transwersalnej z Chabówki do Nowego Sącza.

Powstanie linii kolejowej wpłynęło znacząco na rozwój całego powiatu limanowskiego jak i poszczególnych miejscowości w tym Limanowej oraz Mszany Dolnej czy Tymbarku. Po otwarciu linii kolejowej zaczęły powstawać różne zakłady przemysłowe w regionie takie jak rafineria w Sowlinach czy fabryka konserw C. Wahranka w Mszanie Dolnej oraz liczne tartaki i cegielnie.

Linia kolejowa jednak powstała ze względów militarnych i podczas operacji limanowsko-łapanowskiej w grudniu 1914 roku spełniła strategiczną rolę. Przez lata linia kolejowa z Chabówki do Nowego Sącza była oknem na świat dla miejscowych mieszkańców, którzy mogli podróżować koleją do Krakowa, Lwowa czy Wiednia. W okresie II RP oraz w okresie po II wojnie światowej do lat 90. XX wieku linia kolejowa pełniła rolę kręgosłupa transportowego w powiecie, ponieważ odbywał się na niej zarówno ruch pasażerski, jak i towarowy. Znaczna część mieszkańców podróżowała codziennie pociągiem do pracy czy szkoły, a miejscowe zakłady przemysłowe otrzymywały niezbędne składniki koleją, zaś gotowe już produkty jechały w kraj i zagranicę także pociągami towarowymi.

W miejscowościach, w których zbudowano stacje kolejowe, powstały murowane budynki dworców kolejowych, ale także budynki magazynowe oraz budynki mieszkalne dla kolejarzy i ich rodzin. Pierwotnie charakterystyczne budynki dworców na linii kolejowej istniały w Chabówce, Rabce Zarytem, Mszanie Dolnej, Kasinie Wielkiej, Dobrej, Tymbarku, Limanowej, Pisarzowej, Męcinie, Marcinkowicach i Nowym Sączu o nazwie Nowy Sącz Miasto. Jednak podczas II wojny światowej Niemcy zniszczyli budynki dworców w Chabówce, Rabce Zarytem, Tymbarku, Limanowej i Pisarzowej. Niemcy także zniszczyli mosty i wiadukty, w tym piękny wiadukt w Dobrej oraz most na Dunajcu w Nowym Sączu. Po II wojnie w Chabówce i Limanowej wybudowano modernistyczne budynki stacji a w Tymbarku i Rabce Zarytem tymczasowe drewniane budynki, z których ten tymbarski istnieje do dziś.

Dziś na terenie powiatu limanowskiego zachowane są jeszcze prawie stuczterdziestoletnie budynki dworców w Mszanie Dolnej, Kasinie Wielkiej, Dobrej i Męcinie, o które warto zadbać oraz uczynić z nich atrakcje dla miejscowych mieszkańców oraz turystów.