Pomocy obywatelom Ukrainy - będą zmiany

Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy, która przewiduje m.in., że uchodźcy od marca będą pokrywać część kosztów utrzymania w miejscach zbiorowego zakwaterowania. Nowela ma również uszczelnić system świadczeń wypłacanych uchodźcom - podała we wtorek KPRP.

Sejm nowelizację ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw uchwalił 14 grudnia, a 13 stycznia rozpatrzył poprawki zgłoszone do niej przez Senat. Jak poinformowała Kancelaria Prezydenta RP, Andrzej Duda podpisał regulację w poniedziałek, 23 stycznia.

Nowelizacja tzw. specustawy pomocowej zmienia zasady udzielania pomocy przez wojewodów, samorządy i inne instytucje publiczne w miejscach zbiorowego zakwaterowania. Od 1 marca uchodźcy będą pokrywać 50 procent kosztów takiej pomocy, jeśli ich pobyt w Polsce przekroczy 120 dni, a od 1 maja - 75 procent, jeśli ich pobyt przekroczy 180 dni. Senatorowie chcieli, aby nowe zasady obowiązywały odpowiednio od 1 kwietnia i 1 czerwca, ale Sejm odrzucił senacką poprawkę w tej sprawie.

Kwota płacona przez uchodźców pokrywających 50 proc. kosztów nie będzie mogła przekroczyć 40 złotych za osobę dziennie, a w przypadku opłacania 75 proc. - 60 złotych dziennie. Nowela przewiduje, że za pomoc nie będą płacić osoby niepełnosprawne i ich opiekunowie, dzieci, osoby w wieku emerytalnym, kobiety w ciąży, osoby wychowujące dziecko do 12. miesiąca życia, opiekunowie co najmniej trojga dzieci, a także osoby w trudnej sytuacji ze względów humanitarnych.

Dzień modlitwy i pomocy materialnej Kościołowi na Wschodzie „Kolędy Maryi” w bazylice - świąteczny koncert

Celem nowelizacji jest również uszczelnienie systemu wypłaty świadczeń dla uchodźców. Zgodnie z propozycją wypłaty będą wstrzymywane, jeżeli uchodźca wyjedzie z Polski. Nadal obowiązywać będzie też przepis, który stanowi, że jeśli taki wyjazd przekroczy 30 dni, obywatel Ukrainy straci status wynikający z ustawy i tym samym przestaną przysługiwać mu świadczenia. Taki status może być znowu nadany, jeśli Ukrainiec ponownie ucieknie do Polski w wyniku działań wojennych w jego kraju.

Zmienią się także zasady rejestracji obywateli Ukrainy. Uchodźcy od przybycia do Polski będą mieli 30 dni na złożenie wniosku o nadanie numeru PESEL. Ci, którzy już przyjechali do Polski po rosyjskim ataku, a jeszcze nie złożyli takiego wniosku, będą mieli na to 30 dni od wejścia w życie noweli. Dotychczas termin na rejestrację w systemie PESEL wynosił 90 dni od wjazdu do Polski.

Nowelizacja usankcjonuje ponadto dokument elektroniczny dostępny w aplikacji Diia.pl (odpowiedniku mObywatela dla ukraińskich uchodźców) jako dokument pobytowy ukraińskich uchodźców. Dokument ten wraz z dokumentem podróży będzie uprawniał obywatela Ukrainy do wielokrotnego przekraczania granicy bez konieczności uzyskania wizy.

Ponadto z ustawy usunięty zostanie przepis, który przewiduje specjalny tryb wydawania uchodźcom zezwoleń na pobyt czasowy. Autorzy regulacji podkreślali, że zmiana ta w żadnym wypadku nie pozbawi uchodźców ich prawa do pobytu w Polsce, który specustawa gwarantuje przez 18 miesięcy od 24 lutego ubiegłego roku. W noweli jest ponadto przepis, który zakłada, że o zgodę na pobyt czasowy od 1 kwietnia będą mogli występować ukraińscy uchodźcy, którzy podjęli pracę lub prowadzą działalność gospodarczą.

W nowelizacji są też przepisy dotyczące dalszego wsparcia finansowego dla samorządów na dodatkowe zadania oświatowe dla dzieci z Ukrainy. Na 2023 r. na te zadania w Funduszu Pomocy zaplanowane są ponad 2 mld zł. Regulacja pozwoli ponadto na przekazywanie środków z Funduszu na cele związane m.in. z digitalizacją obiektów materialnego i niematerialnego dziedzictwa kulturowego w Ukrainie oraz na finansowanie zadań Polskiego Czerwonego Krzyża realizowanych przez Krajowe Biuro Informacji i Poszukiwań.

Nowela wprowadzi również zmianę do ustawy o budowie zabezpieczenia granicy. Zakłada, że do składu zespołu ds. budowy zabezpieczenia dołączą wojewoda warmińsko-mazurski oraz komendanci Warmińsko-Mazurskiego i Morskiego Oddziału SG. Wiążę się to z planowaną budową zapory elektronicznej na granicy z rosyjskim obwodem kaliningradzkim.

Regulacja, poza jej niektórymi zapisami, wejdzie w życie dzień po ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.