W szkołach mniej religii, bo brakuje katechetów

W szkołach na Limanowszczyźnie ograniczany jest wymiar lekcji religii do jednej godziny tygodniowo. Powodem są braki kadrowe – niewystarczająca liczba katechetów.

Zmiana wymiaru godzin lekcji religii do jednej tygodniowo wynika z braków kadrowych pośród katechetów. Taka redukcja odbywa się po konsultacjach z Kurią Diecezjalną w Tarnowie.

– Żeby zaradzić temu problemowi trzeba by mieć większą liczbę katechetów, a na to się nie zanosi. Tendencja jest na razie odwrotna, ta liczba z roku na rok będzie się zmniejszać – sprawę komentuje dla nas ks. Ryszard St. Nowak, rzecznik prasowy Kurii Diecezjalnej w Tarnowie.

Jak informowaliśmy na naszych łamach na początku tego roku, w przeciągu ostatnich czterech lat zmarło 112 kapłanów z diecezji tarnowskiej. Aż 75 duszpasterzy odeszło w latach 2020-2021. W diecezji tarnowskiej księży jest zatem coraz mniej, zwłaszcza że mniejsza jest także liczba powołań. Wpływ na taki stan rzeczy – poza samym powołaniem, które jak podkreślają duchowni, jest przede wszystkim przejawem Boskiej woli – mają także czynniki demograficzne, czyli mniejsza liczba urodzeń w rocznikach aktualnych absolwentów szkół.

Mandaty za rozświetlenie krzyża na Giewoncie w rocznicę śmierci Jana Pawła II „Szczawa 2025”. Trzy scenariusze w jednym pustostanie (ZDJĘCIA)

Jak wynika z danych Wyższego Seminarium Duchownego w Tarnowie, liczba kleryków, którzy przyjęli święcenia diakonatu wynosiła: 13 – w 2018, 19 – w 2019, 15 – w 2020 oraz 19 – w 2021 roku. Z kolei w przypadku święceń kapłańskich przyjęło je: 27 neoprezbiterów – w 2018, 20 – w 2019, 20 – w 2020 oraz zaledwie 14 w 2021 roku.

Pod koniec września w tarnowskim seminarium pierwszy rok formacyjny rozpoczęło 15 nowych kandydatów do kapłaństwa.

Lekcje religii w szkołach

Z ostatnich badań CBOS wynika, że w Polsce odsetek uczniów uczęszczających na lekcje religii obniża się. Począwszy od roku szkolnego 1990/1991 (gdy wprowadzono lekcje religii do szkół, a CBOS po raz pierwszy pytał o nie uczniów) obserwowano trend wzrostowy – w 2010 roku 93% badanych uczestniczyło w lekcjach religii.

Od tamtej pory wskaźnik ten zaczął spadać: w 2018 roku 70% uczniów deklarowało udział w tych lekcjach, a w roku 2021 – 54%. Według CBOS opinia o nich jest umiarkowana: 29% ocenia je jako ciekawe, 42% sądzi, że są to lekcje „jak każde inne”, a 29% ocenia je jako nudne. Te oceny są nieco gorsze niż w 2018 roku.

Autorzy badań zwracają uwagę, że uczęszczanie na lekcje religii zależy od osobistej religijności: częściej uczestniczą w nich uczniowie wierzący i praktykujący (choćby nieregularnie). Ponadto z komunikatu z badań CBOS z lipca tego roku wynika, że uczęszczanie na lekcje religii zależy też od środowiska rodzinnego i szerszego otoczenia społecznego. Badani uczniowie w wieku 17-19 lat uczestniczą w lekcjach religii częściej, jeśli matka praktykuje regularnie, a ponad dwukrotnie rzadziej, jeśli w ogóle nie praktykuje (odpowiednio 71% i 33%); częściej, jeśli matka ma wykształcenie podstawowe lub zawodowe, a niemal dwa razy rzadziej, jeśli ma wykształcenie wyższe (odpowiednio 64% i 35%); częściej, jeśli mieszkają na wsi, a cztery razy rzadziej, jeśli mieszkają w wielkim mieście (odpowiednio 69% i 14%).

- Można więc powiedzieć, że szkolna edukacja religijna w pewnym stopniu podtrzymuje religijność uczniów wyniesioną z domu, ale w niewielkim stopniu przyciąga tych, którzy z domu rodzinnego wynieśli niewiele. Aby lekcje religii miały większą szansę „zadziałać”, trzeba już mieć jakiś „kapitał religijny” - komentuje Mirosława Grabowska z Centrum Badania Opinii Społecznej.

(Dane pochodzą z komunikatu z badań pt. Polski pejzaż religijny – z bliższego planu; CBOS, lipiec 2022; więcej informacji tutaj)