W zimie na zapalenie płuc umiera nawet 3,5 tys. Polaków w miesiącu

Zimą w Polsce znacznie wzrasta liczba zgonów z powodu zapalenia płuc; miesięcznie umiera na nie nawet 3,5 tys. osób – alarmują eksperci Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Chorób Infekcyjnych. Przypominają, że w dużym stopniu można się przed nią zabezpieczyć poprzez szczepienia.

Szacuje się, że na zapalenie płuc na całym świecie co roku choruje około 450 mln. osób (czyli ok. 7 proc. populacji świata). Większość tych przypadków występuje w tzw. krajach rozwijających się.

Z danych epidemiologicznych wynika, że Polsce liczba zgonów z powodu zapalenia płuc rośnie. Centrum e-Zdrowia podaje, że w 2023 r. liczba zgonów z powodu tej choroby wyniosła ponad 27 tys. wśród pacjentów hospitalizowanych. W 2019 r. oszacowano ją na 12 tys. na rok, co stanowiło jeden z najwyższych wskaźników w Unii Europejskiej.

Szczególny wzrost umieralności odnotowuje się w okresie zimowym, gdzie liczba ta wzrasta dwukrotnie i osiąga nawet 3,5 tys. zgonów w ciągu miesiąca - podkreślają eksperci Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Chorób Infekcyjnych w informacji prasowej przesłanej PAP.

Moment zdarzenia na nagraniu. Passat przygnieciony drewnem… odjechał (WIDEO) W parku zaprezentują się orkiestry dęte z Limanowszczyzny

Szczególnie narażone na zapalenie płuc są dzieci poniżej 5. roku życia (w skali globalnej aż 15 proc. zgonów w tej grupie jest spowodowane zapaleniem płuc) oraz osoby starsze powyżej 65. roku życia.

U osób dorosłych najczęstszymi objawami zapalenia płuc są: gorączka, mokry kaszel, znaczne zmęczenie, uczucie duszności, bóle w klatce piersiowej, dreszcze, bóle mięśni, stawów i głowy. U małych dzieci często można zaobserwować znacznie przyspieszony, świszczący oddech. Dodatkowo mogą pojawić się wymioty.

Wśród czynników ryzyka wystąpienia choroby specjaliści wymieniają m.in.: podeszły wiek, palenie tytoniu, przewlekłą niewydolność serca, przewlekłą obturacyjną chorobę płuc (POChP), cukrzycę, stosowanie leków obniżających odporność.

Za około połowę zapaleń płuc odpowiedzialne są bakterie, m.in. dwoinki zapalenia płuc, potocznie zwane pneumokokami. Chorobę tę mogą również wywoływać wirusy, m.in. wirusy grypy, syncytialny wirus oddechowy (RSV) oraz koronawirusy.

„Pneumokoki są jedną z głównych przyczyn bakteryjnego zapalenia płuc. Szczególnie niebezpieczne są dla dzieci do 2. roku życia oraz dla osób starszych, ponieważ w tych grupach wiekowych odporność jest obniżona” – skomentowała cytowana w informacji prasowej prof. Aneta Nitsch-Osuch, kierownik Zakładu Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

Jak zaznaczyła, najwyższy odsetek zgonów z powodu zakażenia pneumokokami obserwuje się u pacjentów, u których pneumokoki wywołały bakteriemię (bakteryjne zakażenie krwi – PAP), zapalenie opon mózgowych oraz zapalenie płuc.

"Szczepienia przeciw pneumokokom stanowią kluczowy element w profilaktyce takich powikłań. Zaleca się je przede wszystkim osobom w grupie ryzyka ciężkiego przebiegu zakażenia. Podanie szczepionki przeciw pneumokokom, zwłaszcza u seniorów, to szansa na uniknięcie zapalenia płuc i negatywnych jego skutków. Warto zwrócić uwagę, że szczepienie u osób dorosłych jest szczepieniem jednorazowym" – wyjaśniła specjalistka.

Zapalenie płuc jest również najczęstszym powikłaniem grypy. Powikłania po infekcji wirusem grypy występują u około 6 proc. chorych i mogą ujawnić się w ciągu pierwszych kilkunastu dni trwania infekcji, jak również w kilka tygodni po jej zakończeniu.

Prof. Adam Antczak, przewodniczący Rady Naukowej Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Chorób Infekcyjnych, zwrócił uwagę, że mogą one dotyczyć osób zdrowych bez chorób przewlekłych, ale ryzyko ciężkiego przebiegu grypy i wystąpienia komplikacji jest zdecydowanie wyższe u osób powyżej 65. r.ż. oraz u dzieci – przede wszystkim u niemowlaków i dzieci do 5. roku życia.

"Dodatkowo do grup ryzyka zalicza się kobiety w ciąży, osoby z chorobami przewlekłymi, osoby z niedoborami odporności. Szczepienie przeciw grypie jest jedyną skuteczną metodą na uniknięcie choroby, a tym samym powikłań po zakażeniu. Zalecane jest wszystkim, a zwłaszcza osobom, znajdującym się w grupie ryzyka ciężkiego przebiegu tej infekcji" – wyjaśnił specjalista.

Eksperci zwrócili uwagę, że szczepienie przeciw grypie i pneumokokom można przyjąć podczas jednej wizyty. Taka aplikacja szczepionek ułatwia proces szczepienia, zwiększa akceptację szczepień oraz odsetek zaszczepionych pacjentów, szczególnie jeśli ponowne zgłoszenie się pacjenta jest niepewne lub pacjent jest narażony na bezpośrednie ryzyko chorób.

Podczas wizyty szczepionki powinny być wstrzykiwane oddzielnie i w różne miejsca anatomiczne. Dodatkowo dla osób powyżej 65. roku życia szczepionki są bezpłatne. Na podstawie recepty szczepienie można wykonać w placówce podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) lub w aptece.

Na rynku dostępne są też odpłatnie szczepionki przeciwko wirusowi RS (RSV) dla osób w wieku 60 lat i więcej oraz osób w wieku od 50 do 59 lat ze zwiększonym ryzykiem zachorowania na chorobę wywoływaną przez RSV. (PAP)