Wieczornica w przeddzień rocznicy heroicznej walki

Wykład prowadził mgr Bogusław Sowa, wykładowca historii i wiedzy o społeczeństwie z Zespołu Szkół Nr 1 w Limanowej, a jednocześnie członek krakowskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego i autor kilku publikacji na temat historii nowożytnej tutejszego regionu, publikowanych w Zeszytach Historycznych.

W imieniu organizatorów, którymi byli Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Limanowej, Gminna Biblioteka Publiczna w Starej Wsi oraz Ochotnicza Straż Pożarna w Siekierczynie, dyrektor biblioteki Jacenty Musiał prosił wszystkich o powstanie celem uczczenia minutą ciszy wszystkich poległych bohaterów Powstania Warszawskiego.

Wśród przybyłych uczestników byli m.in. Edward Bugański – radny gminy Limanowa, Józefa Setlak- dyrektor Szkoły Podstawowej w Siekierczynie II wraz z wieloma nauczycielami, Dorota Musiał - kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Limanowej, Mirosława Smoleń specjalista pracy społecznej GOPS w Limanowej, Maria Piórkowska i Maria Kawula z Limanowskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku, bibliotekarki Maria Trzupek i Janina Kwit oraz wiele innych osób, które z ogromnym zainteresowaniem słuchały wykładu wzbogaconego prezentacja multimedialną.

Wykładowca szczegółowo omówił plan „Burza”- opanowanie Warszawy przez powstańców i przywitanie Armii Radzieckiej w roli gospodarza, nadzieja na akceptacje rządu londyńskiego Sowietów.

O podjęciu walki powstańczej w stolicy zdecydowano 21 lipca 1944 r. na spotkaniu trzech generałów: Tadeusza Komorowskiego „Bora”, Leopolda Okulickiego ”Niedźwiadka”, Tadeusza Pelczyńskiego „Grzegorza”. Przez kilka dni trwały konsultacje wewnątrz Komendy Głównej AK celem przedstawienia Radzie Jedności Narodowej stanowiska i poparcia udziału w Powstaniu. Dokładnie 31 lipca 1944 r. przed południem dowódca AK gen. Tadeusz Komorowski „Bór” spotkał się z ppłk Antonim Chruścielem, który przekazał generałowi Komorowskiemu nieprawdziwe informacje, że sowieckie czołgi są już na przedmieściach Pragi. Ta informacja przyczyniła się do faktu, że gen. Komorowski podjął decyzje o wybuchu Powstania Warszawskiego 1 sierpnia 1944 r. o godzinie 17:00 - „godzina W”. Po kilku godzinach walki padł przerażający rozkaz Hitlera „każdego mieszkańca należy zabić, nie wolno brać żadnych jeńców. Warszawa ma być zrównana z ziemią i w ten sposób ma być stworzony zastraszający przykład dla całej Europy”. Przez 63 dni trwała zacięta walka o każdy skrawek Warszawy. Do 6 sierpnia powstańcy utrzymywali się na wygranej pozycji, od 7 sierpnia do końca była już tylko obrona. Walka o Warszawę, na skutek braku istotnej pomocy z zewnątrz, zarówno ze strony aliantów jak i ZSRR, była w ocenie większości historyków przykładem heroizmu uczestników walk i w dużym stopniu ludności cywilnej stolicy – zakończyła się jednak politycznym niepowodzeniem. Jak podkreślał w swoim wystąpieniu Pan Bogusław, nie można jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, czy powstanie było potrzebne, ocenę tą pozostawiamy każdemu indywidualnie również badaczom i historykom. Można jedynie wymienić pozytywne i negatywne skutki tego narodowego zrywu. Mimo klęski w wymiarze politycznym i wojskowym, Powstanie Warszawskie weszło do polskiej tradycji patriotycznej jako przykład walki o suwerenność i niepodległość. Ogromna liczba ofiar ludzkich, straty kulturowe – te straty są niepowetowane. Zagładzie uległy setki bezcennych zabytków oraz obiektów o dużej wartości kulturalnej i duchowej. Ponad 80 % Warszawy zostało zrównanych z ziemią, a Warszawa należała wtenczas do jednych z najpiękniejszych stolic Europy.

Wykładowca mówił o barbarzyńskich metodach jakie stosowały specjalne oddziały niemieckie wspierane przez Ukraińców w stosunku do powstańców i ludności cywilnej w wyniku których zginęło ponad 180 tysięcy ludności, około 20 tysięcy żołnierzy. Zryw ten choć bohaterski nie miał praktycznie żadnych szans powodzenia. Spowodował gigantyczne straty, nie tylko w ludności ale w zniszczeniu bezcennych skarbów kultury oraz zniszczeniu Armii Krajowej, która w przyszłości mogła przeciwstawić się sowietyzacji Polski.

- Dziś z perspektywy czasu należy docenić trud powstańców i ich odwagę, heroiczną walkę o wolna Polskę - mówił Bogusław Sowa.

Wieczornica była istotnym elementem patriotycznej edukacji i złożeniem hołdu wszystkim poległym Powstańcom, którzy oddali za wolna Polskę najcenniejszy dar jakim jest życie. - Powstanie zyskało ważne znaczenie moralne, stało się symbolem walki o niepodległość. Polska była jedynym krajem podczas II wojny światowej w Europie, która przed nikim nie skapitulowała. Kapitulacje składali generałowie i inni dowódcy ale nikt w imieniu Rzeczypospolitej nie składał żadnych kapitulacji - dodał na zakończenie Bogusław Sowa.