Wnioski o refinansowanie kosztów pobytu w gminach. Ustawa podpisana

Prezydent Andrzej Duda podpisał w sobotę ustawę o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa - poinformowała PAP szefowa KPRP Grażyna Ignaczak-Bandych. Specustawa reguluje m.in. kwestie związane z legalnością pobytu ukraińskich uchodźców w Polsce, a także udzielaną im pomocą. - Od środy 16 marca mieszkańcy, którzy przyjęli uchodźców z Ukrainy do własnych domów, będą mogli składać wnioski o refinansowanie kosztów ich pobytu – wyjaśnia wiceszef MSWiA Paweł Szefernaker.

Sejm uchwalił ustawę o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa w środę; w nocy z piątku na sobotę Senat przyjął w sumie 60 poprawek do ustawy; kilkanaście z nich przyjął w sobotę rano Sejm.

W sobotę wieczorem - jak poinformowała szefowa Kancelarii Prezydenta - ustawę podpisał prezydent Andrzej Duda. Nowe przepisy mają wejść w życie z dniem ogłoszenia w Dzienniku Ustaw i będą obowiązywać, co do zasady, z mocą wsteczną od 24 lutego 2022 r. Ustawa gwarantuje legalność pobytu obywatelom Ukrainy, a także ich małżonkom niemającym obywatelstwa ukraińskiego, którzy wjechali z Ukrainy do Polski od początku rosyjskiej inwazji. Pobyt ukraińskich uchodźców w naszym kraju będzie uznawany za legalny przez 18 miesięcy. Legalny będzie także pobyt dzieci urodzonych już w Polsce przez Ukrainki, które uciekły przed wojną. Sejm nie zaakceptował senackiej poprawki, wskutek której pobyt za legalny uznawany był bezterminowo. Zgodnie z ustawą po upływie 9 miesięcy uchodźcy, których pobyt uznano za legalny, mogą ubiegać się o zezwolenie na pobyt czasowy na okres 3 lat. Na mocy specustawy uchodźcy z Ukrainy będą mogli m.in. otrzymać numer PESEL i założyć Profil Zaufany. O nadanie numeru PESEL uchodźcy mogą wnioskować w dowolnym organie wykonawczym gminy. Uchodźcy będą także mogli podjąć w Polsce pracę i uzyskać dostęp do opieki zdrowotnej. Uczniowie i studenci będą mogli kontynuować naukę w polskich szkołach i uczelniach. Uchodźcom z Ukrainy przysługiwać też będzie pomoc finansową. Zgodnie z ustawą dostaną oni jednorazowo 300 zł na osobę.

Regulacja umożliwi też wypłatę świadczeń tym, którzy zapewnią wyżywienie i zakwaterowanie obywatelom Ukrainy. Pieniądze będą wypłacane za okres maksymalnie 60 dni, ale w uzasadnianych przypadkach może być on przedłużony (wyjaśnia to poniżej wiceminister). Świadczenia miały być wypłacane na podstawie umowy zawartej z gminą, jednak po przyjęciu senackiej poprawki ma to się odbywać na podstawie wniosków o takie świadczenie.

Miało być zielono, a było… biało! (ZDJĘCIA) Otwarcie nowej Lecznicy Weterynaryjnej Serwin w Nowym Sączu

Wnioski na refinansowanie poniesionych kosztów będzie można składać od najbliższe środy - 16 marca. - Przypomnę, ustawa, która została przegłosowana, zakłada 40 zł za dzień pomocy pod własnym dachem dla uchodźców. Te wnioski należy składać w gminach" – powiedział wiceminister.

Wyjaśnił, że w poniedziałek zostanie określony specjalny wzór takiego wniosku. Szefernaker podkreślił, że pieniądze będą przekazywane wstecz, od dnia, kiedy rodzina przyjęła pod swój dach uchodźców. Wiceminister poinformował też, że wniosek będzie obejmował czas, który faktycznie uchodźcy spędzili w domu rodziny, która im użyczyła miejsca. "Jeżeli ktoś złoży wniosek i dostanie finansowanie (...), a dalej będzie pomagał, to będzie potrzebny kolejny wniosek" – powiedział. Zapowiedział, że pieniądze na refinansowanie pobytu uchodźców nie będą wypłacane na kolejne dni ich pobytu. "Nie możemy z góry zakładać, że to będą dwa, trzy tygodnie czy dwa miesiące, tak jak zakłada ustawa, ponieważ mogą być różne, powiedzmy sobie, nieprawidłowości wynikające z tego, że zapłacimy komuś z góry jako państwo, a później ktoś się nie wywiąże z tego zobowiązania. W związku z tym środki będą płacone wstecz" – podkreślił. Zaapelował, żeby składać wnioski, o ile to możliwe, jak najpóźniej i aby pierwszego dnia nie ruszyć gremialnie do urzędów, bo może to spowodować kolejki przy składaniu wniosków.

***
Większość przepisów ustawy nie dotyczy Ukraińców, którzy przebywali w Polsce legalnie przed wojną. Terminy ważności ich wiz krajowych i zezwoleń na pobyt czasowy, które upłynęłyby w czasie wojny, zostaną jednak na jej mocy wydłużone do końca roku. Do ustawy przyjęto też poprawkę Senatu, zgodnie z którą terminy przypadające po 24 lutego m.in. ważności kart pobytu czy polskich dokumentów tożsamości obywateli Ukrainy zostaną wydłużone o 18 miesięcy. Przez 18 miesięcy będzie też uznawany za legalny pobyt obywatela Ukrainy, jeśli w czasie wojny straciłby możliwość przebywania w Polsce na podstawie np. wizy Schengen lub w ramach ruchu bezwizowego.

Ponadto na mocy specustawy utworzona zostanie rezerwa celowa w budżecie, a w Banku Gospodarstwa Krajowego powstanie specjalny Fundusz Pomocy. Senat proponował zapisy, na mocy których premier powinien przedkładać sejmowej Komisji Finansów Publicznych sprawozdanie z realizacji planu finansowego Funduszu. Projekt takiego planu, zgodnie z inną senacką poprawką, premier miał zatwierdzać po uzyskaniu opinii tej komisji. Sejm zmian tych nie zaakceptował.

Ustawa zaostrza też kary za przestępstwa związane z handlem ludźmi i sutenerstwem popełnione w czasie wojny na Ukrainie.

Rząd raz na 12 miesięcy będzie na piśmie zdawał sprawozdanie Sejmowi i Senatowi z wykonania tej ustawy.

Sobota jest siedemnastym dniem inwazji Rosji na Ukrainę. Do Polski z Ukrainy przybyło dotychczas półtora miliona uchodźców.