11°   dziś 12°   jutro
Wtorek, 15 października Teresa, Jadwiga, Florentyna, Aurelia, Leonard

Zbliża się 450-lecie nadania praw miejskich Limanowej - poznaj historię i zobacz program

Opublikowano 05.04.2015 06:25:54 Zaktualizowano 05.09.2018 07:35:46 top

Limanowa. W tym roku Limanowa obchodzi jubileusz 450-lecia nadania praw miejskich, już wkrótce z tej okazji w mieście odbędą się uroczystości. Najważniejszego dokumentu z perspektywy historii Limanowej - aktu lokacyjnego na pergaminie, z pieczęcią lakową i podpisem króla Zygmunta Augusta - nadal nie odnaleziono.

Jak już informowaliśmy, w tym roku Limanowa obchodzi wyjątkowy jubileusz - 450-lecie nadania praw miejskich.
12 kwietnia 1565 roku, na Sejmie w Piotrkowie (Trybunalskim), król Zygmunt August zezwolił Stanisławowi Jordanowi, synowi Achacego, na podniesienie dziedzicznej wsi Ilmanowa do rangi miasta, przy zachowaniu dawnej nazwy.
Ustrój wewnętrzny miasta miał być zorganizowany przy zachowaniu prawa magdeburskiego – tj. władzę w nim miał sprawować wójt wraz z radą. Im powierzona była również władza sądownicza, nawet w sprawach kryminalnych. Przywilej ustanawiał również dwa doroczne jarmarki, wypadające na dni Św. Marii Magdaleny (22 lipca) i Św. Mikołaja (6 grudnia) oraz cotygodniowe targi w soboty. Nadto zwolniono nowo lokowane miasto na lat 30 od wszelkich opłat i podatków na rzecz skarbu koronnego i państwowego, co miało być zachętą do osadzania się tu przyszłych mieszczan.
Jak informuje Urząd Miasta Limanowa, akt lokacyjny - dokument na pergaminie z pieczęcią lakową i podpisem króla Zygmunta Augusta - nie zachował się w oryginale. Właściwszym byłoby jednak – zaginął, bo jeszcze kilka lat temu znajdował się w Muzeum Regionalnym Ziemi Limanowskiej. Do 1975 roku dokument był przechowywany w Urzędzie Miejskim, a następnie został przekazany do muzeum.
Brak najważniejszego eksponatu oraz innych bezcennych dokumentów stwierdzono w grudniu 2011 roku. Poza aktem lokacyjnym miasta, wydanym przez króla Zygmunta Augusta w 1565 roku, zaginął także przywilej dla miasta Limanowa na urządzenie 12 jarmarków rocznie, wydany przez cesarza austriackiego w 1792 roku oraz dwie pieczęcie miasta z 1573 i 1575 roku. Rada Miasta Limanowa wyznaczyła wtedy nagrodę w wysokości 10 tys. zł dla osoby, która przyczyni się do odnalezienia zaginionych dokumentów. Niestety, archiwalia w dalszym ciągu nie zostały znalezione. W listopadzie 2013 r. Prokuratura Rejonowa w Nowym Sączu umorzyła śledztwo w tej sprawie, zarzut nadużycia władzy przez funkcjonariusza publicznego usłyszał były dyrektor muzeum, Jan W., który przyznał się winy.
W Muzeum Regionalnym Ziemi Limanowskiej znajduję się kopia dokumentu, pochodząca z XVI wieku, sporządzona na papierze czerpanym oraz fotografie oryginalnego dokumentu. Miasto posiada polskie tłumaczenie łacińskiego tekstu aktu nadania praw miejskich Limanowej z 1565 r., według Adama Wojsa.

„W imię Pańskie amen. Na wieczną rzeczy pamiątkę. Czyny i dzieła ludzkie jak bardzo byłyby godne pamięci łatwo giną w niepamięci, jeśli nie byłyby znakami pisma uwiecznione. Zatem my Zygmunt August z Bożej łaski król Polski, Wielki Książe Litwy, a także ziem krakowskiej, sandomierskiej, sieradzkiej, łęczyckiej, kujawskiej, ruskiej, pruskiej, chełmińskiej, elbląskiej, mazowieckiej i pomorskiej pan i dziedzic, czynimy wiadomym niniejszym, którym to wiedzieć należy, wszystkim i poszczególnym teraźniejszym i przyszłym, ponieważ za pewną wiedzą naszą i przyzwoleniem senatorów naszych na obecnym sejmie królestwa naszego z nami się znajdujących, szlachetnemu Stanisławowi Jordanowi z Zakliczyna zgodziliśmy się i dopuściliśmy oraz zgadzamy się i dopuszczamy, aby mógł we wsi krakowskiej położonym, miasto o nazwie Ilmanowa umieścić, założyć i wznieść tak by trwało po wsze czasy. Aby zaś to miasto Ilmanowa lepiej było rządzone i łatwo się rozwijało, udzielamy mu i nadajemy prawo niemieckie, które zwie się magdeburskim i natychmiast miasto to i jego mieszkańców teraźniejszych i przyszłych z prawa polskiego wyłączamy i prawu niemieckiemu przypisujemy, wyłączając i na zawsze uwalniając wymienione miasto Ilmanową i jego mieszkańców teraźniejszych i przyszłych od wszelkiej jurysdykcji wszystkich królestwa naszego wojewodów, kasztelanów, starostów, sędziów i podsędków i jakichkolwiek urzędników i pomocników tychże, tak że wobec nich albo kogokolwiek z nich w sprawach tak wszelkich jak i małych, mianowicie o kradzież, podpalenie, zranienie, mężobójstwo, obcięcie członków ciała i o jakiekolwiek inne przestępstwa pozwani bynajmniej nie będą odpowiadać ani też nie będą obciążeni płaceniem jakichś kar pieniężnych, lecz wobec swojego wójta, wójt zaś wobec pana swego i jego prawnych następców, nie inaczej jak według prawa niemieckiego będzie odpowiadać, tak jak toż prawo niemieckiej we wszystkich swoich punktach, klauzulach, warunkach i artykułach domaga się i żąda tego. Oprócz tego, aby toż miasto Ilmanowa do lepszego stanu i kondycji zaprowadzone było, ustanowiliśmy i naznaczamy w nim trzy targi: dwa roczne i jeden tygodniowy; z rocznych zaś jeden na święto św. Marii Magdaleny a drugi na święto św. Mikołaja w poszczególnych latach, natomiast tygodniowy targ dokąd się podoba w sobotę poszczególnych tygodni, jednakże bez uszczerbku innych miast i miasteczek znajdujących się w okolicy. Chcemy i zarządzamy, aby wszyscy i poszczególni ludzie obojga płci jakiegokolwiek by lyli stanu, znaczenia, kondycji i urzędu do tegoż miasta Ilmanowej mogli przybywać na wymienione targi w celu kupna, sprzedaży, wymiany rzeczy za rzeczy i zysku za zysk oraz zajmowania się innego rodzaju interesami, a przybysze tak wchodzący jak i odchodzący mają mieć od nas i naszych następców zapewnione bezpieczeństwo i wolność, z wyjątkiem tych którym prawo nie pozwala sprzyjać i którym przebywanie wśród uczciwych ludzi słusznie jest zakazane. Ponadto, aby wymienione miasto, Ilmanowa szybciej i silniej rosło, aby większa liczba ludzi doń przybywała daliśmy i darowaliśmy, dajemy i darujemy niniejszym pismem naszym wszystkim mieszkańcom tegoż miasta wolność odtąd na przeciąg trzydziestu lat od wszystkich podatków krajowych na potrzeby nasze i naszej rzeczypospolitej uchwalonych lub też uchwalać się mających, tudzież od opłat targowych na rzecz innych miast i miasteczek naszych, co wszystkim i poszczególnym ludziom jakiegokolwiek stanu, znaczenia lub urzędu byliby, szczególnie zaś poborcom podatkowym ziemi krakowskiej przyszłym i na ten czas będącym oznajmiamy z tym poleceniem, ażeby rzeczonych mieszczan w ich wolności na czas oznajmiamy z tym poleceniem, żeby rzeczonych mieszczan w ich wolności na czas oznaczony zachowywali. Na poświadczeni tego pisma nasza pieczęć zostaje przyłożona.
Dano w Piotrkowie, na sejmie walnym królestwa, dnia piątego przed niedzielą palmową najbliższą, w roku Pańskim tysiąc pięćset sześćdziesiątym piątym, zaś w roku panowania naszego trzydziestym szóstym.”

Program uroczystości:
11 kwietnia 2015 r. (sobota):
godz. 17.00 - sala widowiskowa Limanowskiego Domu Kultury

Inscenizacja historyczna „Nadanie miastu praw miejskich przez Króla Zygmunta Augusta” przygotowana przez uczniów Zespołu Szkół Samorządowych nr 1.

Uroczysta sesja Rady Miasta, podjęcie uchwał:
1) w sprawie ustanowienia święta miasta,
2) w sprawie przyjęcia hejnału miasta,
3) w sprawie nadania Honorowego Obywatela Miasta Limanowa ks. biskupowi Andrzejowi Jeżowi - Rodakowi Limanowskiemu

Koncert Jubileuszowy „Limanowscy artyści miastu”
W programie m.in.: Jadwiga Postrożna, Marta Wilk, Łukasz Jemioła, Orkiestra Dęta „Echo Podhala” oraz Regionalny Zespół „Limanowianie”

12 kwietnia 2015 r. (niedziela)
Uroczyste Msze Święte z okazji 450-lecia miasta we wszystkich parafiach miasta:

godz. 12.00 - Bazylika Matki Boskiej Bolesnej w Limanowej,
godz. 10.30 - Parafia pw. św. Stanisława Kostki w Sowlinach,
godz. 11.00 - Parafia pw. Wszystkich Świętych w Łososinie Górnej

Komentarze (0)

Nie dodano jeszcze komentarzy pod tym artykułem - bądź pierwszy
Zgłoszenie komentarza
Komentarz który zgłaszasz:
"Zbliża się 450-lecie nadania praw miejskich Limanowej - poznaj historię i zobacz program"
Komentarz który zgłaszasz:
Adres
Pole nie możę być puste
Powód zgłoszenia
Pole nie możę być puste
Anuluj
Dodaj odpowiedź do komentarza:
Anuluj

Może Cię zaciekawić

Sport

Pozostałe

Twój news: przyślij do nas zdjęcia lub film na [email protected]