Szukali śladów bohaterów

Projekt „Ślady bohaterów” realizowany w nowosądeckich szkołach dobiega końca. Przez ostatnie 8 miesięcy 10 grup młodzieży z sądeckich szkół, zbierało informacje o osobach, które odegrały ważną rolę w naszym regionie.

- Na przestrzeni wieków z Sądecczyzną związanych było wiele osób, które mogą stanowić wzorce dla młodzieży, kształtować postawy patriotyczne i więź z regionem. Przybliżenie ich sylwetek jest też okazją do poznania najważniejszych wydarzeń, które kształtowały tożsamość regionu – mówi pomysłodawca projektu, historyk Krzysztof Małota.

Młodzież analizowała źródła, organizowała spotkania, wystawy, przeprowadzała wywiady, odwiedzała miejsca związane z wybraną postacią. Zebrane informacje zostały opracowane w formie artykułów i scenariuszy zajęć, a następnie wydane w wersji elektronicznej. Wybór postaci należał do młodzieży – warunkiem było ich związanie z Sądecczyzną, a ich działania warte upowszechniania.

Poszczególne grupy wybrały sylwetki Jana Długosza (kronikarza, wychowawcy królewskich synów m.in. na sądeckim zamku - grupa z I LO), Stanisława Małachowskiego (ostatniego Starosty sądeckiego, marszałka Sejmu Wielkiego, współautora Konstytucji 3 maja), Adama Stadnickiego (ziemianina, właściciela majątku m.in. Nawojowej i Szczawnicy - grupa z PWSZ), Zbigniewa Rysia (kuriera, organizatora Akcji „S”), Stefana Kuliga (więźnia obozu Auschwitz, żołnierza niezłomnego - grupa z Gimnazjum nr 2), księdza Władysława Gurgacza (kapelana PPAN), Józefa Jacaka (uczestnika bitwy pod Monte Cassino - Grupa z Gimnazjum w Chomranicach), Stanisława Baziaka (członka Batalionów Chłopskich, społecznika - grupa z ZS w Łącku), Zbigniewa Szkarłata (działacza Solidarności zamordowanego w 1986 r. - grupa z II LO) i Andrzeja Szkaradka (współtwórcy sądeckiej Solidarności; grupa z Gimnazjum nr 2).

28 listopada 2016 roku w ramach projektu „Ślady bohaterów”, gościliśmy w Gimnazjum nr 2 legendę sądeckiej Solidarności - Andrzeja Szkaradka.

- Spotkanie przybliżyło zebranej licznie młodzieży trudy życia w PRL, brak swobód obywatelskich i narastający sprzeciw wobec pogłębiającego się kryzysu gospodarczego (m.in. brak podstawowych produktów, podwyżki cen), wyrażony w wystąpieniach robotników w 1956, 1970 i 1976 r. Andrzej Szkaradek podkreślił znaczenie powstania Komitetu Obrony Robotników, który niósł pomoc osobom represjonowanym – mówi Krzysztof Małota.

W dalszej części rozmowy z młodzieżą Szkaradek przybliżył początek organizowania struktur sądeckiej Solidarności w zakładach pracy w 1980 r., a następnie okres stanu wojennego, w trakcie którego był internowany. Podkreślił, że czas pobytu w więzieniu był z jednej strony przepełniony troską o rodzinę i jej bezpieczeństwo, a z drugiej okazją do spotkania opozycjonistów z całej Polski, wśród których było wielu profesorów. Czas ten wykorzystał na pogłębienie wiedzy z historii, gospodarki, ekonomii, zasad funkcjonowania przedsiębiorstw.

- Nasz gość nie krył rozczarowania dzisiejszymi ostrymi podziałami politycznymi między ludźmi i skłóceniem społeczeństwa. Wyraził jednocześnie nadzieję, że młode pokolenie będzie aktywnie brało udział w wyborach i interesowało się sprawami Polski, gdyż wywalczoną wolność trzeba umieć zagospodarować.

Młodzież spotkała się także ze Stefanem Kuligiem, krewnymi panów Szkarłata, Baziaka i Jacaka, czy też udział w uroczystościach patriotycznych na Hali Łabowskiej.

Młodzież uczestniczyła w warsztatach, na których dowiedziała się o metodach pracy historyka oraz miała możliwość poznać losy oddziałów podziemia niepodległościowego na Sądecczyźnie, które odtworzyli specjalnie zaproszeni goście z Grupy Rekonstrukcji Historycznych 'Żandarmeria'. Oprócz opowieści o niezwykłych losach bohaterów z „sądeckich lasów”, młodzież poznała broń i umundurowanie partyzantów z okresu II wojny światowej.

Najciekawsze i najlepiej udokumentowane działania zespołów, nagrodzone zostaną w konkursie towarzyszącym projektowi. Na stronie bohaterzy.edumobile.pl dostępne są materiały wypracowane w trakcie projektu. Projekt dofinansowano ze środków Muzeum Historii Polski w Warszawie w ramach Programu „Patriotyzm Jutra”.