Z dworem jak z miłością

Prawie dziesięć lat temu sprzedali nowy dom, wysupłali wszystkie oszczędności, zaciągnęli kredyt, zadłużyli się u rodziny i kupili ruinę, w której nie dało się zamieszkać. Niektórzy patrzyli na nich jak na szaleńców. Ale oni zakochali się w starym dworze i postanowili ratować go przed dewastacją.

Wyzwanie

Dębowa alejka, brzozowy gaj, bielone ściany, kolisty podjazd pod wejściowy ganek - klimat jak z mickiewiczowskiego „Pana Tadeusza”. Pochodzący z 1752 r. dwór w Świdniku robi wrażenie. Dlatego gdy w 2001 r. potomek, który odzyskał włości przodków, wystawił „sarmacką perełkę Limanowszczyzny” na sprzedaż, chętnych nie brakowało. Z zewnątrz bryła robiła wrażenie, ale przy bliższych oględzinach okazywało się, że dach jest dziurawy, okna wybite, w środku nie było nic oprócz rumowiska i smrodu. To zniechęcało potencjalnych nabywców.

- Zniszczone to nie znaczy tanie. Pierwsza suma była dla nas nieosiągalna. Pan Śmiałowski po pół roku sam się odezwał, czy jesteśmy nadal zainteresowani kupnem. Cena spadła. Zorganizowaliśmy pieniądze. Wystarczyło – wspomina Maria Twardowska.

Ich decyzja wzbudziła zdumienie, sprzedali nowy dom, by „iść na gorsze”.

- To rzeczywiście była odważna decyzja, ale zawsze popierałam męża we wszystkich krokach. Jedyne, czego się obawiałam to, żeby mężowi zdrowia nie brakło, bo byliśmy wtedy z małymi dziećmi. Wierzyłam jednak, że się uda. Tamto inne życie odchodziło, a my stanęłyśmy przed nowym wyzwaniem.

Ciężka praca

Dwór był w opłakanym stanie. Zdjęcia, które to obrazują, mogą dziś szokować. W posiadłości nie dało się przebywać. Przez rok przemieszkiwali jeszcze w sprzedanym domu w Owieczce i równocześnie prowadzili remont. Krzysztof Twardowski lubi nietypowe wyzwania, stolarka, renowacja to jest to, co kocha. Po roku wprowadzili się. Sześcioosobową rodziną zamieszkali w pokoju z kuchnią. Później stopniowo własną pracą i dzięki nowym środkom finansowym remontowali kolejne pomieszczenia, oczywiście przy konsultacjach z konserwatorami zabytków.

W najgorszym stanie był dach, który wyglądał katastrofalnie - dziurawy, łatany czymkolwiek, byle nie przeciekał. Dopóki był nienaprawiony, wszystkie prace okazywały się stratą czasu. Dopiero w 2007 r. dostali dotację z Urzędu Marszałkowskiego na jego remont. Na dowód, że utrzymanie zabytku to kosztowna inwestycja, wystarczy przywołać, że całkowity koszt odnowienia dachu wyniósł, bagatelka, ponad 350 tys. zł.
W tym roku z dotacji będzie wykonane odwodnienie. Do renowacji zostało jeszcze jedno pomieszczenie – prywatny pokój gościnny. Na remont kiedyś w przyszłości czeka też całe poddasze.

Melancholia

Jak mieszka się w starym dworze?

- Jest cisza, spokój, sielska atmosfera, wrażenie zatrzymanie czasu. Oczywiście także poczucie, że mieszkały tu całe pokolenia, to wywołuje melancholijne nastroje. Nocą… księżyc świeci, odzywają się sowy, można wybrać się na spacer do kapliczki, która jak wieść niesie jest cmentarzyskiem zamordowanych arian… Wyobraźnia podsuwa różne obrazy… Czasem, zwłaszcza zimą, odzywają się w dworze jakieś dźwięki…, choć mąż racjonalnie tłumaczy, że to przeprężenia belek stropowych. Z czasem po prostu przechodzi się do codzienności.

Ta codzienność w dworze jest… mało intymna. Dwór w Świdniku należy też do Szlaku Architektury Drewnianej. W te wakacje na przykład jest obiektem otwartym dla turystów.

- Nie izolujemy się od ludzi. Dwór jest szeroko otwarty. Zwykle takie obiekty są otoczone wysokim murem, my pozdejmowaliśmy bramy. Można w każdej chwili do nas przyjechać, odwiedzają nas wycieczki i pojedyncze osoby. Większość jest naprawdę bardzo sympatyczna, ale niektórzy o dziwnych porach przyjeżdżają i różnie się zachowują - może z niewiedzy, może z zuchwałości. Zdjęliśmy tabliczkę „teren prywatny”, żeby nie odstraszać odwiedzających, ale to powoduje, że niektórzy traktują dwór jak obiekt ogólnie dostępny, wchodzą nawet do naszych prywatnych pomieszczeń. Czasem też ktoś dziwi się, że właścicielami dworu są tacy zwykli ludzie – uśmiecha się pani Maria.

To jest to

Maria i Krzysztof Twardowscy prowadzą w dworze gospodarstwo agroturystyczne, organizują wesela, imprezy okolicznościowe, starają się też tworzyć w tym miejscu oazę kultury. To ich to sposób na życie. Nikogo nie zatrudniają, utrzymują wszystko sami z pomocą dzieci. Mówią, że pracy się nie boją, a prowadzenie dworu daje im wielką satysfakcję - jakby dwór odwdzięczał się za uratowanie przed całkowitym zniszczeniem.

- Wiele osób pyta, dlaczego wtedy zdecydowaliśmy się na jego kupno. Trudno to racjonalnie wytłumaczyć. To jest jak z miłością. Po prostu zakochujemy się w kimś i świata poza tym kimś nie widzimy. Dlaczego akurat wybieramy tego mężczyznę a nie innego? A jednak wiemy, że to jest to i koniec.