Konkurs – przegląd nadesłanych prac

Prezentujemy pierwszy projekt, który zgłoszony został do konkursu na koncepcję architektoniczną zagospodarowania rynku w Limanowej.

PROJEKT KONKURSOWY ZAGOSPODAROWANIA RYNKU W LIMANOWEJ (KOD 129831218)

Projektowanie urbanistyczne jest jedną z najtrudniejszych dziedzin projektowania. Rynek to planistyczne centrum miasta, powinien wpisywać się w kontekst urbanistyczny, przy jednoczesnym wyraźnym wyróżnianiu się w przestrzeni. Przy tworzeniu jego koncepcji nie należy jednak zapominać o adresacie projektu. Konieczność odpowiedzenia na potrzeby nie indywidualnej jednostki, lecz dużej ich grupy, stanowi wyzwanie. Należy dostrzec potrzebę stworzenia atrakcyjnej przestrzeni, z którą mieszkańcy będą mogli się identyfikować, którą będą mogli uważać za swoją i czuć się za nią odpowiedzialni. Ludzie tworzą przestrzeń w takim samym stopniu, jak przestrzeń kształtuje ludzi. Jakość przestrzeni publicznych wpływa na to, jak mieszkańcy spędzają czas. Wygodne miejsca do siedzenia przyciągają ludzi starszych, ścieżki rowerowe zachęcają społeczeństwo do przesiadania się z samochodu na rower. Stworzenie dobrej przestrzeni publicznej wymaga przeanalizowania miasta i zachowań jego mieszkańców. Mając te warunki w pamięci, proponujemy rozwiązanie mające na celu odświeżenie, jak i aktywizację społeczną przestrzeni rynku w Limanowej.

1. OPIS IDEI PROJEKTU
Rynek w Limanowej od lat stanowi centrum nie tylko miasta, gminy i powiatu, ale i regionu jakim jest Beskid Wyspowy. Dodatkowej wagi nadaje mu usytuowanie w pierzei wschodniej placu Bazyliki Matki Boskiej Bolesnej. Powoduje to zgromadzenie w jego przestrzeni mieszkańców, przyjezdnych z okolicy, turystów oraz pielgrzymów. Dlatego też tak ważne jest przekształcenie obecnego rynku w przestrzeń atrakcyjną, zachęcającą do przebywania w niej oraz wartą zapamiętania.

Naszym głównym założeniem projektowym było uporządkowanie przestrzeni. Proces projektowania rozpoczęłyśmy od wytyczenia osi widokowej na Bazylikę oraz ciągów komunikacyjnych, usprawniających przemieszczanie się mieszkańców w obrębie płyty rynku. Ponadto postanowiłyśmy zachować większość drzew, rosnących obecnie na placu. Wycinanie niedawno posadzonych drzew iglastych, jak i pięknych kasztanów byłoby w naszym przekonaniu krokiem niewłaściwym.

Następnie przystąpiłyśmy do przeanalizowania obecnych stref funkcjonalnych dostępnych dla mieszkańców. Zauważyłyśmy rozrzucenie funkcji rekreacyjno - wypoczynkowych w różnych miejscach płyty. Skumulowałyśmy je w jednej większej przestrzeni zielonej, z miejscami do siedzenia (od klasycznych ławek, po murki wykończone drewnem), stojakami na rowery wraz ze stacją ich naprawy oraz stałymi ogródkami kawiarnianymi. Projektowanie tej przestrzeni jako całości poskutkowało utworzeniem spójnej struktury, harmonijnej i uporządkowanej, zajmującej około 35% całości dostępnej powierzchni.

Pozostała część przestrzeni, zdominowana przez „Buzodrom', stanowi plac miejski. Najważniejszą funkcją rynku w ujęciu historycznym jest miejsce wymiany handlowej. Z uwagi na to proponujemy przestrzeń otwartą, dającą możliwość jej zagospodarowania w ramach imprez okolicznościowych. Można tutaj rozstawić stragany w trakcie odpustów, bożonarodzeniową choinkę, wielkanocną palmę lub różnego rodzaju obiekty związane z imprezami miejskimi.

Usprawniłyśmy komunikację publiczną poprzez przebudowę tak zwanego Małego Rynku oraz dodanie przystanku komunikacji miejskiej. Ze względu na dobrą funkcjonalność przystanku Taxi w obecnym miejscu, postanowiłyśmy nie ingerować w jego lokalizację.

2. OPIS ZAGOSPODAROWANIA I URZĄDZENIA RYNKU ORAZ ROZWIĄZAŃ FUNKCJONALNYCH
Z racji swojej funkcji rynek powinien być dostępny dla wszystkich mieszkańców. W naszym projekcie podkreśliłyśmy to poprzez wyrównanie poziomów nawierzchni. Chodniki wzdłuż pierzei są podniesione w stosunku do reszty płaszczyzny, natomiast obniżają się w miejscach połączenia z przejściami dla pieszych. Poza tym elementem całość nawierzchni jest na jednym poziomie - strefy wyróżniają tylko różnice materiałowe. Przejścia dla pieszych stanowią granicę, od której następuje zmiana pokrycia jezdni na płyty kamienne, używane również jako nawierzchnia placu. Te dwa sektory rozdziela zaprojektowana przez nas dwukierunkowa ścieżka rowerowa, okalająca płytę rynku. Wjazd na nią stanowią przejazdy połączone z przejściami dla pieszych w każdym narożniku. Takie rozwiązanie usprawni ruch w centrum i zachęci do korzystania z komunikacji rowerowej.

CZĘŚĆ REKREACYJNO – WYPOCZYNKOWA

Powstanie tej przestrzeni jest naszą propozycją odpowiedzi na sugestie mieszkańców odnośnie ich wizji zagospodarowania rynku. Jej kolista forma to przestrzenna przeciwwaga dla mocnej bryły „Buzodromu'. Obszar zielony uzupełniłyśmy wielkopowierzchniowymi kwietnikami ożywiającymi przestrzeń i stanowiącymi radosny akcent. Ich część znajduje się na wielopoziomowych kwietnikach, wykończonych CORTENEM - materiałem coraz częściej stosowanym w miejscach publicznych. W całość założenia wkomponowałyśmy ławki z serii Landscape firmy MMcite. Z uwagi na walory kompozycyjne, w niektórych miejscach powstały murki, które postanowiłyśmy również wykorzystać jako miejsca do siedzenia, poprzez wykańczanie ich drewnem.

Beskid Wyspowy ma wiele walorów turystycznych. W ostatnich latach rozwija się tutaj ruch rowerowy. Powstają specjalne szlaki oraz infrastruktura dla cyklistów. Wychodząc naprzeciw rosnącym potrzebom turystów, jak i aktywnych mieszkańców, zaproponowałyśmy, wkomponowany w całość koncepcji, ciąg stojaków rowerowych. Ponadto w ich sąsiedztwie znajduje się stacja naprawy rowerów i deskorolek - niewielki filar firmy IBOMBO oferujący pompkę oraz wybór narzędzi niezbędnych do wykonywania prostych napraw, oraz pion ładowania rowerów elektrycznych wyprodukowany przez firmę FORGIS.

Limanowski rynek od dawna oferował mieszkańcom możliwość spędzenia czasu w ogródku kawiarnianym. Dotychczas był to obiekt rozkładany czasowo w okresie letnim i, jako zbudowany z gotowych elementów oferowanych przez dystrybutorów napojów, uzupełniony plastikowym namiotem, nie przedstawiał szczególnej wartości estetycznej. W naszym projekcie zaproponowałyśmy więc dwie konstrukcje metalowe ze stałymi drewnianymi ławkami oraz z huśtawkami. Elementy te są zbudowane z modułów, dzięki czemu można je wykorzystać w innych częściach miasta. W okresie letnim mają one pełnić rolę kawiarnianych ogródków. Przekryte specjalnym materiałem i uzupełniane o stoliki, stanowią idealne miejsce do relaksowania się przy kawie. W ramach zaplecza kuchennego proponujemy zaadaptowanie części „Buzodromu', z nowym wejściem w miejscu, które obecnie zajmuje fontanna.

Teren rekreacyjny został przez nas uzupełniony nową, dwuczęściową fontanną. Stanowi ona granicę pomiędzy strefą zieloną a placem miejskim. Jej forma daje wrażenie płynnego przejścia pomiędzy sektorami, łączy a nie dzieli. Fontanna w przestrzeni placu składa się dysz zamontowanych w posadzce i uzupełnionych oświetleniem. Taka jej forma nie zabiera powierzchni rynku, a stanowi subtelny element dekoracyjny. Druga część to prostopadłościan o podstawie trójkąta oblewany wodą z dysz umieszczonych w górnej płaszczyźnie. Blok ten otoczony jest kanałem odpływowym. W efekcie mamy wrażenie bryły utworzonej z wody. Odpowiednie rozmieszczenie oświetlenia sprawi, że wieczorami i w nocy fontanna będzie dodawać magii przestrzeni rynku.

W tej części rynku znajdują się również miejskie toalety. Naszym celem było zachowanie widoczności na płycie rynku i eliminacja barier widokowych. Z tego powodu w naszym projekcie zastosowałyśmy minimalne przekrycia nad wejściami do toalet. Są one połączone z balustradą otaczającą schody. Cała konstrukcja wykonana została z CORTENU. Brak zadaszenia nad całością schodów wymaga jednak odpowiedniego ich skonstruowania. Antypoślizgowa nawierzchnia, wypoziomowanie stopni i odpływy boczne wzdłuż biegu schodów to niektóre z możliwych rozwiązań.

PLAC MIEJSKI

Drugą część rynku stanowi plac miejski. W tej strefie zrezygnowałyśmy z wszelkich elementów w przestrzeni posadzki. Poza „Buzodromem' znajdują się tutaj tylko zachowane przez nas drzewa, każde otoczone ochronną kratką w płaszczyźnie placu, oraz cztery dodatkowo dosadzone przez nas świerki, mające domknąć kompozycję. Dotychczas w tym sektorze znajdowały się też ławki i kwietniki, jednak zdecydowałyśmy się z nich zrezygnować, dzięki czemu otrzymałyśmy czysty plac, pozwalający na organizację wszelkiego rodzaju uroczystości i świąt.

BUZODROM

Istniejąca bryła „Buzodromu' stanowi dominantę w przestrzeni rynku. W celu jej złagodzenia zdecydowałyśmy się na zmianę pokrycia pierścienia na materiał w ciemnym kolorze, pasującym do projektowanych przez nas wiat, oraz na pokrycie dachu stropodachem zielonym, z możliwością usytuowania kwietników. Dzięki temu „Buzodrom' straciłby swój dominujący charakter i nawiązywałby do reszty kompozycji. W kwestii funkcjonalnej proponujemy wykorzystanie części obiektu jako kawiarni. Dodatkowe wejście dla tej funkcji zakładamy w miejscu obecnej fontanny - strona ta otwiera się wprost na część rekreacyjną rynku, z ogródkami kawiarnianymi na czele. Da to również możliwość dostawienia większej ilości stolików, które w tym miejscu nie zaburzą funkcjonalności placu.

MAŁY RYNEK

Plac w północno - wschodniej części rynku od kilku lat wykorzystywany jest jako postój busów. Uznałyśmy kształt tzw. Małego rynku za niekorzystny dla tej funkcji. Zachowanie przystanku w tym miejscu wiąże się według nasz przebudową przestrzeni. W naszym projekcie powstał plac ze stanowiskami postojowymi pod kątem do jezdni. Kolisty podział posadzki rynku nawiązuje do istniejącego ronda. Plac uzupełniłyśmy półkolistymi ławkami (użytymi również na głównym rynku) oraz przystankiem autobusowym zintegrowanym z kioskiem. Forma skonstruowana jest modułów, wykorzystanych przez nas przy tworzeniu ogródków kawiarnianych. Jest to przykład wspomnianego wcześniej wykorzystania konstrukcji w innym celu.

PIERZEJE RYNKU

Rynek w Limanowej boryka się z dwoma poważnymi problemami. Pierwszy to kolorystyka elewacji. Pod względem architektonicznym mamy tu do czynienia z wieloma różnorodnymi i mocnymi formami. Obecne zróżnicowanie kolorystyki wpływa negatywnie na odbiór rynku, potęgując wrażenie chaosu. Założyłyśmy przemalowanie fasad budynków oraz wymianę pokrycia dachowego i stolarki okiennej według zaproponowanej palety kolorystycznej, obejmującej przede wszystkim tzw. kolory ziemi.

Drugim ważnym problemem, prawdopodobnie bardziej dotkliwym, jest ilość szyldów i reklam na budynkach. W trybie pilnym należy wymienić wszystkie oznakowania na jednolite. W swoim projekcie użyłyśmy napisów z osobnych liter z ciemnego metalu, przykręconych nad wejściami do budynków. Z podobnego rozwiązania skorzystano, tworząc napis na ścianie Bazyliki. W przypadku wejścia prowadzącego do większej ilości funkcji oznaczyłyśmy go jako „Pawilon NR', gdzie NR to numer budynku. W takim przypadku obok wejścia powstałby spis lokali znajdujących się w budynku. Rozwiązanie to zakłada też zakaz wieszania kolorowych reklam w obrębie całej fasady oraz całkowity zakaz zagospodarowywania fasad od pierwszego piętra włącznie.

Z uwagi na brak możliwości ingerowania w ruch samochodowy w obrębie projektowanego obszaru, pozostała nam niewielka możliwość ingerencji w zagospodarowanie chodników. Naniesione przez nas zmiany dotyczą w największym stopniu parkingu wzdłuż elewacji południowej. Zaproponowałyśmy nowy układ miejsc parkingowych, ułatwiający parkowanie i usprawniający przepływ samochodów. Drugą zmianą jest lokalizacja zatoki autobusowej przed północną elewacją. Ze względu na niewielką przestrzeń pomiędzy parkingiem a budynkiem zrezygnowałyśmy z dodawania klasycznego przystanku autobusowego, zwłaszcza z uwagi na sąsiedztwo arkad. Dodałyśmy natomiast kilka jednoosobowych ławek wzdłuż zatoki. Taka lokalizacja zatoki autobusowej była wymogiem konkursowym, można jednak rozważyć rezygnację z parkingu i zamianę go w większą przestrzeń dla nowej komunikacji miejskiej. Propozycja ta wynikała z natężenia ruchu pieszego w okolicy Domu towarowego Elegant oraz wątpliwej korzyści z lokalizacji parkingu w rynku, przy bliskości m.in. parkingu św. Krzysztofa.

Informacja publiczna w mieście stanowi ważny element życia. Projektowaną przez nas przestrzeń uzupełniłyśmy tablicami informacyjnymi. Dwa zestawy po trzy tablice zlokalizowane zostały w miejscach istniejących słupów ogłoszeniowych. Ich konstrukcja i położenie poprawiają widoczność w rynku, dodając nowe otwarcia widokowe. Dodatkowe plansze znajdują się w obu strefach rynku i przeznaczone są na różnego rodzaju informacje oraz na mapę miasta, jak i regionu, pomagającą turystom na odnalezienie się w okolicy. Tego rodzaju tablice wykorzystane mogą być również jako znaki informacyjne, kierujące do ważnych punktów w mieście, takich jak Policja, Urząd Miasta lub Starostwo Powiatowe.

3. SZACOWANY KOSZT REALIZACJI INWESTYCJI
ROZBIÓRKI 426 142,33 zł
NAWIERZCHNIE 1 855 468,22 zł
OŚWIETLENIE 357 933,04 zł
MAŁA ARCHITEKTURA 935 833,27 zł
WARTOŚĆ KOSZTORYSOWA BEZ PODATKU VAT 3 575 376,86 zł
PODATEK VAT 822 336,67 zł
OGÓŁEM WARTOŚĆ KOSZTORYSOWA ROBÓT 4 397 713,53 zł
PROJEKT ARCHITEKTONICZNO-BUDOWLANY 109 942,80 zł
KOSZTY W SUMIE 4 507 656,33 zł

Poniżej zamieszczamy plansze do pobrania:
Plansza 1
Plansza 2
Plansza 3
Plansza 4