"Ideologia i wartości" kontra pieniądze z UE. Podział w radzie powiatu

Przy 15 głosach za, 8 przeciwko i 2 wstrzymujących się Rada Powiatu Limanowskiego uchyliła samorządową kartę praw rodzin, którą sama uchwaliła w 2020 roku. Powodem było ryzyko zablokowania środków unijnych dla powiatu i jego jednostek z powodu zapisów, które przez urzędników UE mogły zostać uznane za dyskryminujące. Sprawa podzieliła radnych oraz zarząd i wywołała burzliwą dyskusję.

W 2020 roku podczas podejmowania uchwały wskazano, że Rada Powiatu poprzez przyjęcie samorządowej karty praw rodzin „opowiada się po stronie wartości określonych w Konstytucji RP: rodziny, małżeństwa jako związku kobiety i mężczyzny, rodzicielstwa i macierzyństwa, prawa do ochrony życia rodzinnego, prawa rodziców do wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami oraz prawa dziecka do ochrony przed demoralizacją”. Mówiono też, jest ona odpowiedzią na ideologiczne i polityczne deklaracje niektórych środowisk.

W miniony czwartek Rada Powiatu procedowała kolejną uchwałę, tym razem odrzucającą samorządową kartę praw rodzin, obowiązującą od 2020 roku.

Decyzja została przyjęta 15 głosami za, przy 8 przeciwko i 2 głosach wstrzymujących.

Cztery kolizje drogowe jednego dnia Sesja Rady Gminy - transmisja na żywo

Powiat limanowski postąpił więc tak, jak zdecydowana większość lokalnych samorządów, które najpierw przyjęły samorządową kartę praw rodzin, a później wycofały się z tej decyzji w obawie o... utratę środków europejskich.

Co ciekawe, projekt uchwały przygotowany przez Zarząd Powiatu Limanowskiego dosyć licznie skrytykowali w swoich wypowiedziach radni rządzącego w powiecie komitetu Prawa i Sprawiedliwości, m.in.: Ewa Filipiak, Stefan Hutek, Leszek Pieniążek, a nawet Czesław Kawalec (sam z zarządu powiatu). Do grona podobnie głosujących dołączyli radni komitetu Działajmy Wspólnie, tacy jak Jan Puchała i Artur Żaba. Głosowanie „połączyło” więc dotychczasowych oponentów, wcześniej dość zaciekle krytykujących się nawzajem. Dość szybko w nieoficjalnych rozmowach zaczęto spekulować, że jest to początek formowania się nowej grupy w Radzie Powiatu Limanowskiego.

Czwartkowe głosowanie poprzedziła dość burzliwa dyskusja.

Wewnętrznie czuję ból albo bezradność w pewnym względzie, pogodzenia się z takim pewnym autokratyzmem, z jakim się mierzymy – powiedział na wstępie Wojciech Włodarczyk, który jako przedstawiciel Zarządu Powiatu referował projekt uchwały – domagała się tego radna Ewa Filipiak.

Wojciech Włodarczyk mówił dalej o „mapie przemocy”, na której oznaczono samorządy, które podjęły „uchwały i rezolucje przeciwko LGBT”.

Myśmy się znaleźli na takiej czerwonej mapie. W całej Małopolsce zostały trzy samorządy: powiaty limanowski, tarnowski i tatrzański. Prawda jest taka, że ta karta naszym zdaniem to nie wprowadza jakieś dyskryminacji i ja jestem w pełni tego przekonany – mówił członek zarządu.

Jednocześnie wskazał, że samorządowa karta praw rodzin „nic nie daje” powiatowe, ale może wpłynąć na wstrzymanie dużych środków europejskich.

Ryzyko jest takie, że jeżeli nie wycofamy tej karty, to nie dadzą nam pieniędzy. A jeśli nam przydzielą te środki, to mamy następne ryzyko – kontroli. A jeśli wtedy nam to podważą, to będziemy musieli zwracać z odsetkami. Musimy mieć świadomość, czym ryzykujemy. Dlatego z bólem podejmujemy to wycofanie. Mamy inne możliwości, naprawdę wiele dróg walki, bo nikt z nas się nie pogodzi z przemocą albo przypisywaniem nam pewnej przemocy albo dyskryminacji, kiedy nikogo nie dyskryminujemy tak naprawdę. Nosimy w sercu wartości i nasze przekonania, wiarę i to, co chcemy chronić. Ale tak naprawdę żaden sąd nie weźmie tego pod uwagę i dlatego samorządy wszystkie się z tego wycofują, żeby się nie narażać – przekonywał.

Dalej Wojciech Włodarczyk apelował do radnych, by nikt na „wojnie o wartości” nie próbował zbijać politycznego kapitału.

Oczekiwałam uzasadnienia uchwały, tak jak w przypadku każdego innego projektu. Mamy tutaj do czynienia ze zmianą prawa. W lutym 2021 roku uchwaliliśmy kartę praw rodzin, dziś mamy ją uchylić, ale nie wiemy dlaczego. Moim zdaniem żadnego ryzyka nie ma – stwierdziła Ewa Filipiak.

Przypomniała, że przed podjęciem uchwały radni długo dyskutowali, a dokument zawierał zmiany, które odróżniały treść „limanowskiej” karty od tych, które przyjmowały inne samorządy.

Nie mieliśmy zamiaru nikogo dyskryminować i ta karta praw rodzin nie zawiera żadnej dyskryminacji. Ta uchwała nadal obowiązuje, a my pozyskujemy dofinansowania - stwierdziła.

Kolejno radna z uzasadnienia projektu przytoczyła, że według Zarządu Powiatu dyrekcja LGD poinformowała, iż zdaniem urzędu marszałkowskiego treść karty „narusza jedną z zasad horyzontalnych”, podczas gdy według Ewy Filipiak LGD jedynie pytała, czy działania powiatu nie noszą cech dyskryminacji.

Nie chodzi mi o jakieś tam względy ideologiczne w tym momencie. Chodzi mi o samą zgodność przepisów. Nie dajmy się zaszczuć, bo ktoś nam powiedział, lub może ewentualnie gdzieś usłyszeliśmy - bo na piśmie tego nie mamy - że to, że mamy kartę praw rodzin, nie pozwoli nam uzyskać środków finansowych – apelowała Ewa Filipiak.

Do dyskusji włączyli się też inni radni, m.in. Marian Wójtowicz - gdy uchwalano kartę, sam wskazywał, że jej zapisy są ogólnikowe i de facto nic nie wnoszą.

Z wielką satysfakcją zagłosuje za odrzuceniem, ponieważ to mnie utwierdza w przekonaniu, że mój wybór był trafny – powiedział Marian Wójtowicz. 

Stefan Hutek przypomniał, że w głosowaniu nad wprowadzeniem karty w radzie panowała praktycznie jednomyślność, a uchwały nie poparła tylko jedna osoba.

Czy ta karta naruszyła czyjejś prawa? Czy ktoś po prostu został poszkodowany w wyniku funkcjonowania tej karty? Jeżeli nie ma takich przypadków, to musimy patrzeć jaka jest droga między prawem a ideologią. Przypomnę, kto jest autorem karty praw rodziny: Jan Paweł II, który w roku 1980 w adhortacji przyjął podstawy stworzenia karty. Myślę, że to też jest jakiś znak, że obradujemy w 103. rocznicę urodzin Jana Pawła II – powiedział radny.

W swojej wypowiedzi poruszał też kwestie przyrostu naturalnego – mówił, że brak narodzin to „upadek cywilizacji i gospodarki”.

Jeżeli mamy odwoływać kartę, to niech ktoś powie dlaczego? Co takiego się stało? A argument, że nam nie dadzą pieniędzy, to już Ignacy Krasicki przewidział i w bajce „Wilk i pies” powiedział, że: „lepszy w niewoli kęsek lada jaki, niżli w niewoli przysmaki” - przytoczył. Później „prostował”, że autorem tych słów jest Adam Mickiewicz.

Głos ponownie zabrał Wojciech Włodarczyk, tłumacząc, iż istnieje zapis, mówiący o tym, że środki europejskie nie mogą „wspierać działań przyczyniających się do jakichkolwiek form segregacji lub wykluczenia”.

Zarzut jest, że mamy takie zapis. Jeżeli nam wstrzymają te pieniądze, ciekawym co powiecie wtedy o budżecie czy jak będziecie do tego podchodzić. A do pana Stefana, bo pan tutaj próbuje Ewangelię tłumaczyć, tak jakbym ja nie był wierzący, albo nie wiem, był laikiem. Pytam się, dlaczego pańskie stowarzyszenie nie podjęło takiej uchwały, tylko sięga po środki do Szwajcarii? Proszę się wykazać i przyjąć taką kartę – powiedział.

Zapowiedział też „walkę o wartości” w formie pozwu przeciwko osobom, które umieściły powiat limanowski na „czerwonej mapie nienawiści”.

To jest odwrócenie kota do góry nogami. Czuję się dyskryminowany przez urzędników. Popieram radną Ewę Filipiak i dziękuję za jej postawę – powiedział Leszek Pieniążek, uznając „paskudny szantaż finansowy” za „cios poniżej pasa”.

Pewne wartości są nie do kupienia. Zaczyna się od karty, a potem będą inne akty, bo ktoś będzie chciał swoje rzeczy wprowadzać – mówił Artur Żaba.

Czesław Kawalec mówił natomiast o zasadzie domniemania niewinności.

Walczymy z niewidzialnym przeciwnikiem. Robimy unik, kierując się w stronę uchylenia karty rodziny, choć nie wiemy, jaki jest zarzut w jej kierunku. Nie jesteśmy winnymi, żebyśmy musieli coś zmieniać, bo nikt nam nic nie udowodnił. Dbałość o wartości wyższe uważam za sprawę nadrzędną i niepodlegającą dyskusji – powiedział.

Ta decyzja jest bardzo trudna jeżeli się patrzy z tego moralnego punktu widzenia na tę rzeczywistość. Z perspektywy czasu widać, że można było tej karty wtedy nie podjąć, bo wiele tych samorządów to uczyniło, między innymi sąsiedni powiat nowosądecki, chociaż były naciski - oni tego nie przyjęli – wskazał Józef Jaworski, drugi z nieetatowych członków zarządu.

Dodał, że ludzie wierzący nie powinni się dopatrywać dyskryminacji w treści karty.

No jedynie to, że tam „związek mężczyzny i kobiety”, jedynie to jest dyskryminujące dla tych innych którzy mają inny światopogląd i inne spojrzenie na rzeczywistość – powiedział.

Mówiąc kolejno o pewnym dylemacie, przywołał też powiat nowotarski, który po przyjęciu karty zdecydował się na jej uchylenie, mimo że tam, podobnie jak w powiecie limanowskim, społeczeństwo jest „prawicowe i oczywiście powinno stać na straży rodziny i tych wartości, które są naprawdę chrześcijańskie i prawicowe”.

Dyskusję podsumował przewodniczący Józef Pietrzak.

Zgadzam się panią Ewą Filipiak, że do tej pory nie było problemu. Ale do 2023 roku obowiązywały stare zasady, ale do 2027 roku jest nowa perspektywa środków unijnych – powiedział. Wskazał ponadto, że wystarczy przestrzegać Konstytucji, by osiągnąć te same cele i efekty.

(Fot.: Starostwo Powiatowe w Limanowej)