Klimatolog: kwiecień plecień przeplata zimno z północy, ciepło z południa

Kwiecień rzeczywiście przeplata trochę zimy, trochę lata, więc śnieg nie jest anomalią. W tym miesiącu częściej niż w innych pogodę w Polsce kształtuje bowiem powietrze arktyczne - mówi PAP klimatolog prof. Tadeusz Niedźwiedź.

W ostatnich dniach zima wróciła w Beskidy i w Tatry; śnieg prószył też m.in. w Warszawie. Także na środę IMGW przewiduje w południowej połowie kraju zachmurzenie całkowite i opady śniegu lub deszczu ze śniegiem.

Prof. Niedźwiedź z Uniwersytetu Śląskiego w rozmowie z PAP wyjaśnia, że śnieg w kwietniu nie jest anomalią. - Mroźna pogoda w tym miesiącu zdarzała się już na tyle dużo razy, że ukuto powiedzenie: +kwiecień plecień, bo przeplata trochę zimy, trochę lata+' - zwraca uwagę. I dodaje: 'Kwiecień i maj to jedyne miesiące, w których szczególnie aktywnie przejawia się cyrkulacja tzw. południkowa. Wtedy częściej niż w innych miesiącach zdarza się u nas, na półkuli północnej, wymiana powietrza na linii północ-południe niż przeważająca w innych miesiącach wymiana powietrza na linii wschód-zachód.

Jak podaje klimatolog, w Polsce mamy średnio 64 proc. dni w roku, kiedy pogodę kształtuje powietrze napływające znad Atlantyku. Natomiast ponad 20 proc. stanowią dni z wpływami kontynentalnymi - ze wschodu. To zimą oznacza wielkie mrozy, a latem - pogodę suchą i gorącą. Z kolei powietrze arktyczne kształtuje pogodę średnio przez 8-9 proc. dni w roku.

- Natomiast w kwietniu powietrze arktyczne ma swoje maksimum i kształtuje ono pogodę przez 14 proc. dni. Dość podobnie jest w maju. A jednocześnie w tych miesiącach dość często - przez 4-5 proc. dni - może się zdarzyć się napływ powietrza zwrotnikowego od strony Morza Śródziemnego - opisuje prof. Niedźwiedź. Jak wyjaśnia, kiedy napływa powietrze z północy - z Arktyki - mamy do czynienia z ochłodzeniem. Z kolei powietrze z południa przynosi pogodę znacznie cieplejszą.

Klimatolog wskazuje, że na taki układ pogody w kwietniu ma wpływ charakterystyczny układ wyżów, który sprawia, że powietrze znad Atlantyku nie jest dopuszczane nad Europę. I zamiast niego wciągane jest tu powietrze znad Arktyki czy z południa. - Ale co roku może to wyglądać trochę inaczej. Wszystko zależy od tego, jak się ułożą te wyże - mówi profesor.

- W maju też się zdarzają się napływy powietrza znad Arktyki. I wtedy obserwowane mogą być przymrozki - dodaje specjalista i zwraca uwagę, że dlatego w połowie maja rolnicy pamiętają o 'zimnej Zośce' oraz o trzech ogrodnikach ('Pankracy, Serwacy, Bonifacy: źli na ogród chłopacy').

- W ciągu kilkudziesięciu lat zdarzyło się, że w maju, na ulistnione drzewa i kwitnące bzy spadł śnieg. Na szczęście to zdarza się rzadko - przypomina prof. Niedźwiedź.

Klimatolog zaznacza przy tym, że w Polsce widoczny jest bardzo mocny trend do ocieplenia klimatu. - Od lat 60., 70. ubiegłego wieku średnia roczna temperatura wzrosła średnio o ok. 1 stopnień C. Ale to nie znaczy, że nam przestanie napływać zimne powietrze z Arktyki i że przestaną się nam wiosną zdarzać przymrozki - wyjaśnia.

Dodaje, że teraz w środkowej Polsce średnia roczna temperatura to ok. 8 stopni C, a na południu Polski - ok. 9 stopni C. Jeszcze 60 lat temu było to odpowiednio 7 i 8 stopni C.

Zderzenie na autostradzie. Tworzą się korki Skrzaty świąteczne – jak stworzyć z nimi magiczną atmosferę?