Miasto przegrywa w sądzie z RPO. Romowie zostają w domu na ul. Wąskiej

Nowy Sącz/Limanowa. Dziś w Nowym Sączu zapadł wyrok w sprawie eksmisji Romów z ul. Wąskiej w Limanowej. Sąd Okręgowy uwzględnił apelację Rzecznika Praw Obywatelskich. Decyzja sądu drugiej instancji oznacza uchylenie tytułów wykonawczych nadanych oświadczeniom notarialnym, jakie złożyli Romowie. To na ich podstawie komornik sądowy wszczął postępowania egzekucyjne w celu opróżnienia i wydania należących do samorządu lokali.

Rok temu Sąd Rejonowy w Limanowej oddalił pozew RPO o wstrzymanie eksmisji Romów z budynku przy ul. Wąskiej. Jak ustaliliśmy, Sąd Okręgowy w Nowym Sączu rozpoznając apelację RPO miał jednak stwierdzić, że lokatorzy mieli prawo się uchylić od wcześniejszych deklaracji, bo podpisując akt notarialny znajdowali się pod wpływem błędu, który miał polegać na tym, że odczuwali dyskomfort związany z obawą, iż stracą mieszkanie.

– Wyrok sądu drugiej instancji jest prawomocny i miastu nie przysługuje skarga kasacyjna, ale zwrócimy się o pisemne uzasadnienie, bo istnieje możliwość wniesienia skargi o niezgodnosć z prawem prawomocnego orzeczenia. Miasto rozważy to rozwiązanie, bo – szanując wyrok sądu – nie zgadza się jednak z argumentacją podaną dziś w uzasadnieniu – powiedział nam radca prawny Krzysztof Smaga, reprezentujący samorząd przed sądem.

Lokatorzy z ul. Wąskiej nie kryją zadowolenia z korzystnego dla nich wyroku. – Odetchnęliśmy z ulgą – przyznaje w rozmowie z nami Rafał Murkowski, lokator budynku przy ul. Wąskiej w Limanowej. – Nie wiemy, jakie relacje będziemy mieć teraz z burmistrzem, ale niewykluczone, że jeżeli będzie możliwość skorzystania ze środków na poprawę warunków mieszkaniowych, czy z pomocą miasta, czy z pomocą stowarzyszenia, to będziemy to rozważać. Ale chcemy zostać w Limanowej – odpowiada na nasze pytania.

Domowa apteczka. Co warto w niej mieć? Mszana liderem w powiecie

Dla RPO była to sprawa precedensowa. – Niestety, według Rzecznika Praw Obywatelskich, na przykładzie Limanowej było widać, jak program integracji Romów nie powinien być realizowany, czyli wbrew woli samych beneficjentów – powiedział nam Marcin Sośniak z wydziału praw migrantów i mniejszości narodowych Biura RPO. – Nie tylko miasto Limanowa chciało realizować program tak, by skłonić Romów do zamieszkania w nieruchomościach zakupionych na terenie innych gmin. Ten wyrok pokazuje, że takie działanie może być niezgodne z prawem. Podobnie zresztą jak niedawne orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, w którym dobitnie stwierdzono, że gmina nie może realizować swoich zadań w zakresie zaspokojenia potrzeb komunalnych, na terenie innej gminy.

Czy RPO nadal będzie obserwować realizację tzw. programu romskiego? – Oczywiście, to nie jest koniec. Sprawa Limanowej stała się wiodąca, ale ona nie rozwiązuje podstawowego problemu, czyli tego że rodziny romskie bardzo często żyją w warunkach dramatycznych, urągających wręcz godności ludzkiej. Rzecznik Praw Obywatelskich, w ramach swoich kompetencji, nadal będzie monitorował sprawę, aż do osiagnięcia założeń programu, czyli poprawy warunków mieszkaniowych Romów – deklaruje Marcin Sośniak.

Przypomnijmy, że celem realizowanego przez limanowski samorząd projektu miała być poprawa warunków życia kilku rodzin romskich, mieszkających w budynku będącym własnością miasta. Dzięki dofinansowaniu projektu z Programu integracji społeczności romskiej w Polsce na lata 2014-2020, władze Limanowej kupiły dla Romów nowe domy w miejscowościach Marcinkowice i Czchów.

Część lokatorów z ulicy Wąskiej przeniosła się do Marcinkowic, ale pozostali Romowie, wbrew deklaracjom złożonym przed notariuszem, że opuszczą dom w Limanowej w wyznaczonym terminie, gdy zostanie im udostępniony budynek w Czchowie, odmówili jednak opuszczenia dotychczasowego miejsca zamieszkania. Jednocześnie władze Czchowa na informację o możliwej przeprowadzce Romów podjęły działania – burmistrz Marek Chudoba wydał zarządzenie o zakazie zasiedlenia nieruchomości kupionej przez limanowski samorząd. Na wniosek RPO i wojewody małopolskiego Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie prawomocnie uznał to zarządzenie za nieważne.

Notarialne deklaracje Romów stały się tytułami egzekucyjnymi. Po nadaniu oświadczeniom klauzul wykonalności, komornik sądowy wszczął postępowania egzekucyjne w celu opróżnienia i wydania tych lokali. W reakcji na to, RPO skierował do Sądu Rejonowego powództwo przeciw miastu Limanowa, wnosząc o pozbawienie wykonalności wystawionych tytułów wykonawczych oraz o zabezpieczenie powództw przez zawieszenie trwających postępowań egzekucyjnych. Sąd pierwszej instancji oddalił to powództwo, dzisiejszy wyrok sądu drugiej instacji je uwzględnił apelację RPO.

(Fot.: archiwum portalu)