Mniej zakażeń, ale ponad 600 zgonów. „Trend spadkowy faktem”. Dr Grzesiowski: nowy, tzw. indyjski wariant koronawirusa "wchodzi do gry" w Europie

ŚWIAT
Wciąż pojawiają się nowe warianty SARS-CoV-2 roznoszone po całym świecie. Nowy wariant koronawirusa, tzw. wariant indyjski B.1.617, "wchodzi do gry" w Europie – ostrzega dr Paweł Grzesiowski. W Wielkiej Brytanii wykryto już ponad 100 przypadków zakażenia tym wariantem. Do Europy dotarło już kilka wariantów koronawirusa SARS-CoV-2, wykrytych pierwotnie w Wielkiej Brytanii, Brazylii i RPA. 

W Polsce podobnie jak w całej Europie dominuje obecnie tzw. wariant brytyjski. Wciąż jednak powstają kolejne odmiany tego patogenu roznoszone po całym świecie, co budzi też zaniepokojenie.  „Nowy wariant koronawirusa wchodzi do gry w Europie, tzw. wariant indyjski B.1.617” – napisał na Twitterze dr Paweł Grzesiowski, ekspert Naczelnej Rady Lekarskiej ds. walki z COVID-19. 

BBC News informuje, powołując się na dane ministerstwa zdrowia, że w Wielkiej Brytanii wykryto już ponad 100 przypadków tego zakażenia.  Dr Grzesiowski ostrzega, że wariant indyjski posiada dwie istotne mutacje E484Q i L452R, jest zatem „mieszanką” wariantu z Brazylii (P.1) i USA (1.427). „Brak jeszcze danych o ucieczce naszej odporności, ale nie będzie mniej groźny niż powyższe” – podkreśla. 

Z obawy przed wariantem indyjskim Wielka Brytanii drastycznie ograniczyła przyjazd podróżnych z Indii. Wpuszczanie są tylko osoby legitymujące się paszportem brytyjskim lub prawem stałego pobytu, jednak wszyscy muszą przejść dziesięciodniową kwarantannę.  W Wielkiej Brytanii, gdzie wyjątkowo skrupulatnie bada się zakażenia koronawirusem, jak też to, jakiego rodzaju są to odmiany, stale wykrywa się nowe warianty tego patogenu. Według brytyjskiego ministerstwa zdrowia, na terenie tego kraju od grudnia 2020 r. wykryto już ponad 550 przypadków zakażeń tzw. wariantem południowoafrykańskim. Kilkanaście związanych ze sobą zakażeń wykryto w Londynie.

Dr Grzesiowski podkreśla, że coraz bliżej jest nowa generacja szczepionek, opracowano bowiem nowy składnik aktywny szczepionki, który wielopunktowo aktywuje odporność. „Wyścig z wirusem nabiera tempa, ale nowe warianty nie odpuszczają. Dlatego szczepmy się jak najszerzej, bo im mniej zakażeń, tym mniej mutacji” – przekonuje. Specjalista powołuje się na analizę na ten temat opublikowaną przez „Lancet”. Wynika z niej, że im więcej jest zakażeń, tym większe ryzyko powstania mutacji koronawirusa, które z kolei mogą wykazywać większą zdolność tzw. ucieczki przed odpornością, jaką zapewniają stosowane obecnie szczepienia.

POLSKA
Trend spadkowy i zejście z trzeciej fali epidemii jest faktem i realizuje się z coraz większą siłą - powiedział we wtorek rzecznik resortu zdrowia Wojciech Andrusiewicz. Mamy do czynienia ze spadkiem na poziomie 30 proc. - zaznaczył. 

Andrusiewicz stwierdził na konferencji prasowej, że mamy do czynienia ze stałym spadkiem zakażeń. "Mamy wynik poniżej 10 tys. zakażeń - tydzień do tygodnia. Jeśli zestawiamy te dane mamy spadek rzędu 27 proc." - powiedział rzecznik MZ. W jego ocenie ten trend nie został zakłócony przez święta wielkanocne. "To znaczy, że były spędzone również w dużej odpowiedzialności" - ocenił. Podkreślił, że "trend spadkowy i zejście z trzeciej fali jest faktem i realizuje się z coraz większą siłą”. 

"Widzimy po województwach spadki liczby zakażeń. W skali kraju mamy 39 zakażeń na 100 tys. mieszkańców" - powiedział rzecznik resortu zdrowia. Wspomniał, że nadal trudna sytuacja jest w województwie dolnośląskim. "Jest to jedyne województwo, które notuje ponad 50 zakażeń na 100 tys. mieszkańców" - wskazał. Pozostałe województwa - jak zaznaczył - są już poniżej tego progu. "Mamy trzy województwa, które od dłuższego czasu notują bardzo niskie wskaźniki zakażeń są to: woj. podkarpackie, warmińsko-mazurskie i podlaskie. Tam poziom zakażeń jest na poziomie 25 na 100 tys. mieszkańców" - powiedział Andrusiewicz. "Jeśli weźmiemy średnią zakażeń z ostatniego tygodnia, to jesteśmy bliżej 15 tys. zakażeń dobowo. To też jest oznaka, że tendencja spadkowa się utrzymuje i postępuje" - dodał.

POWIAT LIMANOWSKI
Liczba zakażonych: 15
Liczba zakażonych na 10 tys. mieszkańców: 1,17
Liczba przypadków śmiertelnych: 1:
- choroby współistniejące wraz z COVID-19: 1
- wyłącznie z powodu COVID: 0
Liczba osób objętych kwarantanną 818
Liczba wykonanych testów: 158
Liczba testów z wynikiem pozytywnym: 15 

MAŁOPOLSKA
Liczba nowych zakażeń: 630
Liczba przypadków śmiertelnych: 62:
- choroby współistniejące wraz z COVID-19: 20
- wyłącznie z powodu COVID: 42
Liczba osób na kwarantannie: 23259
Liczba wykonanych testów: 4979
- w tym z wynikiem pozytywnym: 689

POLSKA
Mamy 9 246 nowych i potwierdzonych przypadków zakażenia #koronawirus z województw: 
- śląskiego (1307), 
- mazowieckiego (1248), 
- wielkopolskiego (885), 
- dolnośląskiego (864), 
- łódzkiego (713), 
- małopolskiego (630), 
- lubelskiego (587), 
- kujawsko-pomorskiego (545), 
- zachodniopomorskiego (490), 
- pomorskiego (417), 
- świętokrzyskiego (321), 
- warmińsko-mazurskiego (306), 
- podkarpackiego (266), 
- opolskiego (208), 
- lubuskiego (174), 
- podlaskiego (142). 
- 143 zakażeń to dane bez wskazania adresu, które zostaną uzupełnione przez inspekcję sanitarną.

Z powodu #COVID19 zmarło 164 osoby, natomiast z powodu współistnienia COVID-19 z innymi schorzeniami zmarło 437 osób.

Liczba zakażonych koronawirusem: 2 704 571 / 62 734 (wszystkie pozytywne przypadki/w tym osoby zmarłe). 

W związku z korektami wprowadzanymi na bieżąco przez laboratoria w systemie EWP, globalna liczba zakażeń i zgonów od początku pandemii może nie być sumą kolejnych dziennych zakażeń lub zgonów. 

Obiecująco wypadły wczesne testy na zwierzętach nowej szczepionki, która dzięki bakteriom pokrytym białkiem wirusa mogłaby zapewnić ochronę przed istniejącymi i przyszłymi szczepami powodującego COVID-19 koronawirusa SARS-CoV-2 oraz innymi koronawirusami - informuje pismo “Proceedings of the National Academy of Sciences”.

Szczepionka opracowana przez dr. Stevena L. Zeichnera z University of Virginia i dr. Xiang-Jin Menga z Virginia Tech zapobiegła zachorowaniu świń na powodowaną przez koronawirusa epidemiczną biegunkę świń (PEDV). Według Zeichnera zastosowane przez jego zespół innowacyjne podejście może w przyszłości doprowadzić do stworzenia uniwersalnej szczepionki przeciwko koronawirusom - także tym, które wcześniej stwarzały zagrożenie pandemią (SARS, MERS), a być może nawet koronawirusom, które powodują niektóre przypadki przeziębienia.

Chodzi o wykorzystanie odcinka DNA, który kieruje produkcją fragmentu wirusa. Fragment ten wystarcza do poinformowania układu odpornościowego, jak uzyskać odpowiedź immunologiczną przeciwko wirusowi. To DNA jest włączane do plazmidu, małego, zwiniętego w kółko odcinka innego DNA, który może powielać się w bakteriach. Tak zmodyfikowany plazmid instruuje bakterię, aby umieściła fragmenty wirusowego białka na swojej powierzchni. Wykorzystywane są typowe bakterie E. coli.

Jedną z głównych innowacji jest to, że z genomu E. coli usunięto dużą liczbę genów, w tym także odpowiedzialnych za tworzenie części jej zewnętrznej powierzchni. Dzięki temu układ odpornościowy wydaje się znacznie lepiej rozpoznawać antygen szczepionkowy umieszczony na powierzchni bakterii i reagować na niego.

Taka potencjalna szczepionka przeciwko koronawirusowi ma kilka znaczących zalet: byłaby tania (koszt to ok. 1 dolara za dawkę), łatwa do przechowywania i transportu nawet w odległych rejonach świata i mogłaby być produkowana w masowych ilościach w istniejących fabrykach.

Aby wyprodukować szczepionkę, bakterie prezentujące na swojej powierzchni wirusowe białko są po prostu hodowane w zbiorniku fermentacyjnym (fermentorze), podobnie jak w typowych procesach przemysłowych, takich jak warzenie piwa, a następnie zabijane formaliną o niskim stężeniu.

„Zabite szczepionki zawierające całe komórki są obecnie szeroko stosowane w celu ochrony przed śmiertelnymi chorobami, takimi jak cholera i krztusiec. Fabryki w wielu krajach o niskich i średnich dochodach na całym świecie produkują obecnie setki milionów dawek tych szczepionek rocznie. Kosztują 1 dolara za dawkę lub mniej - powiedział Zeichner. - Możliwe, że da się przystosować te fabryki do produkcji tej nowej szczepionki. Ponieważ technologia jest bardzo podobna, koszt też powinien być podobny”.

Cały proces, od zidentyfikowania potencjalnego celu szczepionki do wytworzenia bakterii z delecją genów, które mają antygeny szczepionki na swoich powierzchniach, może przebiegać bardzo szybko, w ciągu zaledwie dwóch do trzech tygodni, dzięki czemu platforma jest idealna do reagowania na pandemię.

Szczepionka Zeichnera i Menga wykorzystuje część białka wypustki wirusa, „wirusowego peptydu fuzyjnego”, który jest zasadniczo uniwersalny wśród koronawirusów. Nie zaobserwowano, aby peptyd fuzyjny różnił się od wielu sekwencji genetycznych SARS-CoV-2, wirusa powodującego COVID-19, pozyskanych podczas pandemii od tysięcy pacjentów na całym świecie.

Meng i Zeichner stworzyli dwie szczepionki, jedną zaprojektowaną w celu ochrony przed COVID-19, a drugą - w celu ochrony przed PEDV. Zarówno PEDV, jak i wirus wywołujący COVID-19 to koronawirusy, ale to odlegli krewni. PEDV i SARS-CoV-2, podobnie jak wszystkie koronawirusy, mają kilka wspólnych aminokwasów, które tworzą peptyd fuzyjny. 

PEDV infekuje świnie, powodując biegunkę, wymioty i wysoką gorączkę, i był dużym obciążeniem dla hodowców świń na całym świecie. Kiedy PEDV po raz pierwszy pojawił się w stadach świń w USA zabił tam prawie 10 proc. świń - był to świński odpowiednik pandemii.

Jedną z zalet badania PEDV u świń jest to, że Meng i Zeichner mogli badać skuteczność szczepionek w oferowaniu ochrony przed zakażeniem koronawirusem u najbardziej typowego dla tego wirusa gatunku. Inne modele, które były wykorzystywane do testowania szczepionek przeciwko COVID-19 to badanie SARS-CoV-2 u obcych żywicieli, jak małpy lub chomiki, albo na myszach, które zostały genetycznie zmodyfikowane, by umożliwić ich zakażenie SARS-CoV-2. Świnie są również bardzo podobne pod względem fizjologii i immunologii do ludzi – poza naczelnymi mogą być najbliższymi człowiekowi modelami zwierzęcymi.

Nieoczekiwanie Meng i Zeichner zaobserwowali, że zarówno szczepionka przeciwko PEDV, jak i szczepionka przeciwko SARS-CoV-2 chroniły świnie przed chorobą wywoływaną przez PEDV. Szczepionki nie zapobiegały zakażeniu, ale chroniły przed wystąpieniem ciężkich objawów. Pobudzały układ odpornościowy świń do znacznie silniejszej odpowiedzi immunologicznej na zakażenie. Jak twierdzą naukowcy, jeśli zarówno szczepionka PEDV, jak i szczepionka COVID-19 chroniły świnie przed chorobą wywoływaną przez PEDV i przygotowywały układ odpornościowy do walki z chorobą, można sądzić, że szczepionka COVID-19 chroniłaby również ludzi przed ciężką postacią COVID-19.

Oczywiście, zanim szczepionka mogłaby znaleźć zastosowanie u ludzi, potrzebne są dodatkowe testy - w tym badania kliniczne na ludziach.

POLSKA
Od wtorku na szczepienia przeciw COVID-19 mogą zapisywać się 52-latkowie, którzy na początku roku nie wypełnili formularza zgłoszeniowego na szczepienie. Rejestracja odbywa się przez internet, infolinię 989, SMS-em pod numerem 880-333-333 lub w punktach szczepień.

Według obowiązującego kalendarza codziennie od 12 kwietnia do grupy rejestrujących dołącza kolejny, młodszy o rok rocznik. Od wtorku zapisywać może się już rocznik 1969 (52 lata), a od środy rocznik 1970 (51 lat).

Kalendarz ustalono według tej zasady do 24 kwietnia, kiedy umówić się na szczepienie będą mogły osoby w wieku 48 lat (rocznik 1973). Kto nie zapisze się w wyznaczonym dniu, może to zrobić później.

Upoważnieni do zapisów mogą rejestrować się na kilka sposobów: dzwoniąc na infolinię 989, za pośrednictwem internetu, korzystając z systemu e-Rejestracji, Internetowego Konta Pacjenta, wysyłając SMS-a na numer 880-333-333 lub bezpośrednio w punkcie szczepień.

Jedna z możliwości zapisu to telefon na całodobową i bezpłatną infolinię – 989. Dla dzwoniących z zagranicy to numer +48 22-62-62-989. Wystarczy podać numer PESEL, wybrać dokładny termin i miejsce szczepienia. Nie trzeba zostawiać numeru telefonu, ale jeśli się to uczyni, to na wskazany numer otrzyma się SMS-a z potwierdzeniem umówienia wizyty, a w przeddzień szczepienia – przypomnienie. Na podanie drugiej dawki umawia się już w punkcie szczepień.

Drugi sposób na umówienie wizyty to elektroniczny zapis przez e-Rejestrację na stronie pacjent.gov.pl. Trzeba jednak mieć profil zaufany. Można go założyć online, np. przez bankowość internetową, jeśli bank daje nam taką możliwość. Wystarczy wejść na stronę banku lub zadzwonić na jego infolinię, aby uzyskać szczegółowe informacje. Na stronie banku powinna być zakładka służąca zakładaniu profilu zaufanego. Można go też potwierdzić za pomocą konta w systemie Envelo Poczty Polskiej lub dowodu osobistego z warstwą elektroniczną.

Zgłaszający chęć zaszczepienia przez e-Rejestrację otrzymuje do wyboru pięć terminów w punktach szczepień blisko miejsca zamieszkania. Jeśli żaden termin nie jest dogodny, może wybrać, korzystając z wyszukiwarki, inne terminy i lokalizację. Po rezerwacji otrzymuje się SMS-a z potwierdzeniem, a dzień przed planowaną wizytą – przypomnienie.

Na szczepienie można się też zapisać, wysyłając SMS-a na numer 664-908-556 lub 880-333-333 o treści: Szczepimysie. System przesyła prośbę o podanie numeru PESEL, potem o przesłanie kodu pocztowego. Następnie proponuje termin i punkt blisko miejsca zamieszkania. Wystarczy w treści napisać "tak", jeśli akceptujemy podane informacje. W przeciwnym wypadku – odpowiedzieć "nie". Wtedy przesyłana jest kolejna opcja z datą i miejscem. Należy jednak pamiętać, że brak odpowiedzi w czasie 5 minut przerywa rejestrację.

Po umówieniu dogodnego terminu i lokalizacji na podany numer otrzymuje się na dobę przed wizytą przypomnienie. Warto pamiętać, aby nie odpowiadać na SMS-y z innego numeru niż 664-908-556 lub 880-333-333, bo może to być próba wyłudzenia pieniędzy. Można również skontaktować się z wybranym punktem szczepień. Ich lista dostępna jest na stronie https://www.gov.pl/web/szczepimysie/mapa-punktow-szczepien#/.