"Pamięci o żydowskim dziedzictwie nie godzi się usuwać z historii miasta"

Limanowa. Jak już informowaliśmy, po wielu latach od tragicznych wydarzeń, 18 sierpnia - w 80. rocznicę likwidacji getta w Limanowej - odsłonięty zostanie „Głaz pamięci”. Odsłonięcie pamiątkowej tablicy „Głaz pamięci na Kamieńcu” odbędzie się o godz. 17:00 przy ul. Jana Kilińskiego.

Na jednej z tablic informacyjnych, która umieszczona zostanie obok „Głazu pamięci”, przeczytać można będzie: 

Przechodniu! Stoisz przed „Głazem pamięci”, który jest wyrazem hołdu dla mieszkańców Limanowej pochodzenia żydowskiego, zamordowanych przez nazistów niemieckich w czasie Holokaustu. W tym charakterystycznym miejscu na „Kamieńcu”, gdzie istniało getto żydowskie w czasie okupacji niemieckiej, trwa w bezruchu kamień-pomnik męczeństwa i śmierci. Drogę do niego wykonano z historycznych kostek granitowych, po których szli limanowscy Żydzi pędzeni przez Niemców na cmentarz żydowski, gdzie byli rozstrzeliwani - przerwano przed głazem, tak jak przerwano Ich życie. Skwerek pokryto kamieniem (żużlem), który pozwala wprowadzić przybyłych w nastrój zadumy i refleksji. Od 1942 roku w Limanowej nie ma już Żydów. Wtedy to okupant niemiecki brutalnie zniszczył trwającą prawie 400 lat historię tej społeczności. Z Ich śmiercią większości przepadła również pamięć o żydowskiej Limanowej. Bo właśnie ta polsko-żydowska Limanowa była naszym miastem. Polaków i Żydów. Chociaż relacje między tymi dwoma grupami o różnej narodowości nie zawsze układały się najlepiej, to jednak pamięci o żydowskim dziedzictwie nie godzi się usuwać z historii miasta.

Głównym symbolem tego miejsca jest „Głaz pamięci” – piaskowiec o wysokości 1,9 m z kamieniołomu w Męcinie, który został ofiarowany przez właściciela firmy „Wolimex” Eugeniusza Wojaka. 

Seniorzy przy jednym stole “Strzelec” i… koła gospodyń - porozumienia o ochronie ludności

Na głazie umieszczona zostanie stylizowana plastycznie tablica pamiątkowa z żeliwa w kształcie macewy (żydowska stela nagrobna) o treści: „Pamięci limanowskich Żydów, którzy przez długie lata do II wojny światowej stanowili znaczną część obywateli Limanowej/ w sierpniu 1942 r. niemal wszyscy zostali zamordowani przez Niemców w Starej Wsi oraz w obozie zagłady w Bełżcu/ w 80. rocznicę likwidacji tutejszego getta/Limanowa, 18 sierpnia 2022 r.". 

- W myśl motta spotkania „Łączy nas pamięć”, organizatorzy tego wydarzenia zapraszają wszystkich chętnych, którym bliskie jest to przesłanie do uczestniczenia w tej uroczystości - zachęca Urząd Miasta Limanowa.

Upamiętnienie ufundowane zostało przez lokalne firmy, z wpłat mieszkańców miasta i okolicznych miejscowości, lokalnych historyków, stowarzyszenie Sądecki Sztetl oraz potomków rodziny Goldfingerów, którzy przed wojną mieszkali w Limanowej. Działkę przy siedzibie MOPS w Limanowej użyczyło miasto Limanowa. 

Getto w Limanowej, utworzone w czerwcu 1942 roku, znajdowało się na tzw. Kamieńcu, w północnej części miasta (od szkoły, pomiędzy ul. Sowlińską, tyłem Rynku i rzeką). Nie było ogrodzone, ale za jego opuszczenie Żydom groziła śmierć z rąk niemieckich okupantów. Zamieszkującą je ludność – około dwóch tysięcy osób z terenu miasta i okolicznych wsi - nękano ciągłymi kontrybucjami. Tylko w lipcu 1942 r. pod istniejącym do dziś murem przy obecnej ul. Kilińskiego zginęło od 50 do 60 osób. Wielkim masowym grobem stał się limanowski cmentarz żydowski.