Po 80 latach od zagłady doczekali się upamiętnienia
Limanowa. Dziś o 17:00 przy ul. Kilińskiego w Limanowej odsłonięto pomnik poświęcony liczącej blisko 2 tysiące osób żydowskiej społeczności miasta Limanowa. Dokładnie 80 lat temu, w wyniku likwidacji znajdującego się w tym miejscu getta utworzonego przez Niemców, zgładzono niemal połowę mieszkańców miasta.
W wydarzeniu wzięli udział m.in. biskup tarnowski Andrzej Jeż i naczelny rabin Krakowa Eliezer Gurary, reprezentanci władz miasta Limanowa – burmistrz Władysław Bieda wraz ze swoim zastępcą Wacławem Zoniem, przewodnicząca Jolanta Juszkiewicz z miejskimi radnymi, przewodniczący Rady Powiatu Józef Pietrzak wraz z członkiem Zarządu Powiatu Wojciechem Włodarczykiem, wójtowie Jan Skrzekut z gminy Limanowa oraz Adam Sołtys z gminy Słopnice oraz Jarosław Czaja, dyrektor GOKSiT w Łukowicy w imieniu wójta Bogdana Łuczkowskiego. Nie zabrakło mieszkańców Limanowej i okolicznych miejscowości, w tym wielu lokalnych historyków i regionalistów. Obecne były także delegacje kilku instytucji.
Na odsłonięcie pomnika poświęconego społeczności limanowskich Żydów przybyły ze Stanów Zjednoczonych córki zmarłego przed czterema laty Mońka Goldfingera – potomka limanowskiej rodziny żydowskiej – Adela i Linda.
Uroczystość rozpoczęła się od występu Jadwigi Wrońskiej, krakowskiej piosenkarki i autorki tekstów, która zaprezentowała dwie pieśni i wiersz.
- Przedstawiamy pomnik przywołujący pamięć o żydowskich mieszkańcach Limanowej – sąsiadach naszych pradziadków, dziadków, rodziców, którzy niegdyś współtworzyli to miasto. Dokładnie 18 sierpnia 1942 roku zostali zamordowani niedaleko stąd – w Starej Wsi, a pozostali w obozie w Bełżcu. Niemal połowa mieszkańców miasta zniknęła. Pomnik poświęcony jest blisko dwóm tysiącom mieszkańców Limanowej, rdzawa macewa w centralnym punkcie nawiązuje do obozu w Bełżcu, gdzie wymordowano limanowskich Żydów, tylko dlatego, że urodzili się w innej tradycji, innej kulturze, innej religii – mówił Łukasz Połomski, historyk z Sądeckiego Sztetlu.
W swoim wystąpieniu wspomniał wizytę w Limanowej Mońka Goldfingera, potomka żydowskiej rodziny mieszkającej w mieście przed wojną. - On w tym miejscu krzyczał: „nigdy więcej”. Nie odrobiliśmy tego zadania – powiedział Połomski, nawiązując do wojny na Ukrainie.
- Spotykamy się w ostatnim miejscu przebywania niemal połowy mieszkańców ówczesnej Limanowej, aby w sposób trwały upamiętnić to miejsce. Historia jest naszym fundamentem, na pokoleniach które już minęły opiera się nasza teraźniejszość, na tym też budujemy naszą przyszłość. Ważne, aby nasz fundament był pełny. To w tym miejscu żyli obywatele Limanowej, którzy przez pokolenia wrastali w to miasto. Przeżywali tu radosne i smutne chwile, tak jak inni obywatele miasta. Tworzyli część Limanowej, więc tak ważne jest, by na trwale zostali upamiętnieni – mówił burmistrz Władysław Bieda.
Pełne emocji było wystąpienie córek Mońka Goldfingera. Jak przyznały, były bardzo zaskoczone atmosferą uroczystości i liczbą jej uczestników, gdyż spodziewały się znacznie skromniejszej uroczystości. Opowiadały o wizytach w Polsce, w tym w Limanowej, na które wraz z innymi członkami rodziny zabierał je nieżyjący już ojciec.
- Mój mąż twierdzi, że nie mogę przestać mówić, ale w tej chwili – nie znajduję słów. Pierwszy raz przyjechałyśmy z ojcem do Polski w 1992 roku, nasz ojciec był wówczas w Polsce pierwszy raz od czasów wojny. Było dla niego bardzo ważne, by swoim córkom pokazać miejsce, gdzie są jego korzenie. Bardzo nalegał, by przyjechać do Limanowej, gdzie rodzina jego ojca mieszkała od wielu pokoleń – mówiła jedna z córek Mońka Goldfingera. - Ojciec podczas wizyty w Limanowej odwiedził cmentarz i wiele innych miejsc w tym mieście, był bardzo wzruszony, bo tak wiele wspomnień wiązało się z tym miejscem.
Jeszcze przed odsłonięciem pomnika ekumeniczną modlitwę odmówili biskup tarnowski Andrzej Jeż i naczelny rabin Krakowa Eliezer Gurary. Po odsłonięciu pomika przeprowadzono apel pamięci, a później delegacje złożyły obok pamięci znicze.
Może Cię zaciekawić
PGG obniża ceny węgla
Jak wynika z informacji na stronie sklep.pgg.pl, obniżka na groszki obowiązuje od 5 listopada do 20 grudnia br. i dotyczy wybranych, oznaczonych pro...
Czytaj więcejPallotyn abp Adrian Galbas nowym metropolitą warszawskim
W lutym 2025 r. kard. Nycz skończy 75 lat i osiągnie wiek emerytalny. Mimo tego już w grudniu 2023 r. złożył na ręce papieża rezygnację z urz...
Czytaj więcejWypadek szkolnego busa; dwoje dzieci w szpitalu
„Pozostałe dzieci, które podróżowały busem, zostały zabrane przez opiekunów z miejsca zdarzenia” – poinformował rzecznik małopolskiej s...
Czytaj więcejGęsta mgła i śliskie drogi: ostrzeżenie meteorologiczne na najbliższe godziny
Według najnowszych danych, mieszkańcy regionu powinni przygotować się na warunki ograniczające widoczność. Gęsta mgła, której występowanie ...
Czytaj więcejSport
Klaudia Zwolińska z brązowym medalem Mistrzostw Świata!
Pochodząca z Kłodnego (gmina Limanowa) Klaudia Zwolińska zdobyła przed chwilą brązowy w Mistrzostwach Świata w kajakarstwie górskim (K1) ...
Czytaj więcejSławomir Jasica medalistą Mistrzostw Europy
- Mistrzostwa Europy to dla mnie w tym roku najważniejsza impreza sportowa, do której się przygotowywałem, ale oczywiście nie obyło się bez prz...
Czytaj więcejDwa wzmocnienia Limanovii
Z Sandecji Nowy Sącz do limanowskiej drużyny przeszedł Michał Palacz (19 lat, pomocnik lub obrońca). Młodszy brat Kamila Palacza, który jest kl...
Czytaj więcejCudzoziemcy spoza Unii Europejskiej w piłkarskich rozgrywkach lig regionalnych
Dopuszcza się równoczesny udział jednego dodatkowego zawodnika (z kontraktem profesjonalnym) spoza obszaru Unii Europejskiej po regulamin...
Czytaj więcejPozostałe
Ks. Michał Olszewski składa podziękowania
Kochani! "Widzę dom, w nim otwarte drzwi, Ojciec czeka na mnie w nim, woła mnie, wiem, że mogę wejść, On opatrzy rany me." Słowa tej pieś...
Czytaj więcejDziś w Kościele obchodzona jest uroczystość Wszystkich Świętych
W uroczystość Wszystkich Świętych Kościół wspomina wszystkich wiernych, którzy po śmierci osiągnęli zbawienie i przebywają w niebie, takż...
Czytaj więcejOd czwartku na drogach będzie więcej policyjnych patroli
Komenda Główna Policji zwróciła uwagę, że zbliżający się okres Wszystkich Świętych zawsze charakteryzuje się dużym natężeniem ruchu poj...
Czytaj więcejNowe opłaty drogowe, mają zależeć od emisji CO2 i EURO
Jak wskazano w poniedziałek w wykazie prac legislacyjnych i programowych rządu, Ministerstwo Infrastruktury pracuje nad projektem nowelizacji ustawy...
Czytaj więcej
Komentarze (24)
Jak możesz nie wierzyć w słowa naszego wielkiego rezydenta...
Jak on mówi, to zawsze mówi prawdę...
Stało dwóch ważnych Panów patrzących na siebie ,
jeden się serdecznie uśmiechał , a drugi z pogardą patrzył na pierwszego ,
tak jakby ten pierwszy był winny mordu wykonanego przez niemieckich oprawców .
https://limanowa.in/app/default/assets/news/5395cfd09afefe77a97d138395021439.jpg?v=1660846333
I oby tylko nasi handlarze Limanowscy z centrum miasta nie musieli spłacać gruntów, bądź oddawać swe lokale na których mają swoje biznesy. Mogło by to ich bardzo zaboleć...
To dlaczego w Limanowej powstał ten pomnik, a nie w Starej Wsi???
Już wszędzie krzywe nosy i pejsy...
Na razie pomniki i tego typu cuda wianki, ale jak to usłyszałem raz na Podkarpaciu:
Wasze uliczki, nasze kamieniczki...
Kiedy lista roszczeń?
Poza tym chciałem wam przypomnieć, że Ci pomordowani to przede wszystkim LIMANOWIANIE. Spróbujcie sobie wyobrazić, że dzisiaj z jakiś przyczyn, jakiś okupant wymorduje wszystkich brunetów i brunetki w Limanowej, tylko dlatego, że są brunetami. Pewnie to jakieś 40% mieszkańców miasta. Oczywiście uprzednio jeszcze tych ciemnowłosych zamknie w getcie. Ludzie, trochę otrzeźwiejcie, bo aż przykro się robi, jak czyta się wasze komentarze.
prawda,
w obozach pozyskiwano złote zęby, pozyskiwano włosy na peruki , prowadzono za darmo eksperymenty medyczne, przerabiano nawet ludzki tłuszcz na mydło, wynajmowano ludzi do pracy .... wielobranżowe Przedsiębiorstwo Holokaust