8°   dziś 10°   jutro
Wtorek, 05 listopada Elżbieta, Sławomir, Dominik, Zachariasz, Balladyna

"Rynek sercem miasta"

Opublikowano 22.07.2019 05:15:00 Zaktualizowano 22.07.2019 15:37:44 pan

Limanowa. Rynek – to serce miasta. Na przestrzeni lat był miejscem jarmarków, spotkań i wypoczynku, imprez patriotycznych i religijnych, miejscem tętniącym życiem i radością jego mieszkańców. Przez wieki zmieniał się jego wygląd i pełnione funkcje. Ostatni remont rynku przeprowadzono w 1970 r. Obecnie doczekał się kolejnego. Jak było przed wiekami?

Historia rynku

Rynek limanowski wytyczony został przy okazji lokacji miasta w/g prawa magdeburskiego w 1564 r. Ma kształt prostokąta o powierzchni 1,2 ha. Z jego naroży zgodnie z prawem magdeburskim, wychodzą cztery ulice: Jana Pawła II - dawniej Krakowska, Józefa Marka - dawniej Starowiejska, Kościuszki - dawniej Sądecka i Matki Boskiej Bolesnej - dawniej Mordarska. Pierwotna zabudowa Rynku spłonęła w czasie wielkiego pożaru miasta w 1764 r. Z zabudowy z czasów galicyjskich zachowało się kilka obiektów. W pierzei pn-zach. dominującym akcentem architektonicznym jest Bazylika Matki Boskiej Bolesnej. Jest to już trzeci kościół w tym samym miejscu. Pierwszy spłonął w 1764 r., drugi drewniany został rozebrany w 1912 r. Projektantem monumentalnej budowli wzniesionej w latach 1921-1918 jest znany architekt Zdzisław Mączyński. Kościół wzniesiony jest z cegły, zaś monumentalność nadaje mu zewnętrzna wykładzina kamienna.

Zabudowa pierzei pn-zach. z okresu międzywojennego, z przebudowaniami powojennymi. Zwrócić należy uwagę na budynek sąsiadujący z kościołem, mieszczący sklep z pamiątkami Sanktuarium Matki Boskiej Bolesnej, architektonicznie nawiązujący do budynku byłej szkoły miejskiej, która niegdyś stała w tym właśnie miejscu. Pierzeja pn-wsch. to budynki administracyjno-handlowe z górnymi kondycjami mieszkalnymi. Arkady nawiązują do XVIII/XIX-wiecznych domów kupieckich z podcieniami, które spłonęły w czasie II wojny światowej. Budynek narożny, przy wylocie połączenia z Małym Rynkiem z XIX w., przebudowany w okresie po II wojnie światowej. W miejscu dawnego "Magistratu" (był to budynek drewniany, parterowy), współczesny budynek Banku Spółdzielczego, architektonicznie nawiązujący do stylu podhalańskiego. Pierzeja pd-wsch. w części zachowuje architekturę XVIII/XIX wieczną. W budynku narożnym, przy wylocie ul. Kościuszki, kamienica, w której niegdyś mieściła się pierwsza siedziba władz powiatowych /1856 r./ tzw. "Bezirku".

W pierzei pd-zach. przy wylocie ul. Kościuszki, budynek mieszczący restauracją byłą restaurację "Czardasz", obecnie „U Kiera” - to dawny zajazd mieszczący w XIX w. przed wybudowaniem linii kolejowej, stację dyliżansów kursujących na trasie Bochnia - Żegocina - Limanowa. Była to niegdyś stacja popasowa na trasie do karpackich uzdrowisk zwłaszcza do Szczawnicy.  Na limanowskim rynku kwitł handel w sklepach Drengera, Blecha i Weinfelda, tu kusiła zapachem świeżego chleba piekarnia Katarzyny i Leopolda Szymanków, tu chodziło się na lody i ciastka do cukierni Lewiego lub do podobnego lokalu prowadzonego przez Jana Kielskiego, a potem Kazimierza Sierosławskiego. Wielką popularnością cieszyła się także restauracja Marcelego Bursztyna. W czasie I wojny światowej, w czasie Bitwy pod Limanową w 1914 r. mieszkał tu znany pisarz węgierski - Molnar, który pełnił wówczas funkcję korespondenta wojennego.  Obok plac przygotowany pod budowę pasażu handlowego, łączącego Rynek z ul. Krótką.  Piętrowa kamienica mieszcząca byłe Biuro Turystyczne "Śnieżnica", restaurację "Świerkowa" i sklepy, to XIX wieczna posiadłość kupca i wielokrotnego burmistrza miasta – Biedy. Budynek z zewnątrz ma zachowaną dawną architekturę. Przebudowa rynku – 1970 r.

Płyta Rynku w obecnym wyglądzie pochodzi z lat 1970-72, kiedy to centrum miasta zostało gruntownie przebudowane. Kamienna wykładzina, "rzeźba" plenerowa z fontanną, klomby i wysmukłe świerki nawiązują do lokalnych tradycji. Dąb posadzony został w miejscu potężnego  kasztana, który usunięty został ze względów bezpieczeństwa. Ocieniał on studnię miejską (zachowana i czynna do dnia dzisiejszego) oraz figurę św. Floriana, która odrestaurowana przeniesiona została na plac przykościelny. Rynek limanowski był niegdyś centrum handlowym miasta - tu odbywały się słynne limanowskie jarmarki, w okresie międzywojennym wielkie manifestacje chłopskie, po II wojnie światowej pochody 1-majowe. Płytę Rynku zdobi kamienna wykładzina, pomnik - zwany buzodromem, fontanna, klomby kwiatowe i skwery oraz pnące się ku górze świerki alpejskie. Te już leciwe, zostały wymienione ze względu na bezpieczeństwo zamienione na młode okazy.  Ponieważ w herbie miasta dominuje dąb, został on posadzony na samym środku Rynku, gdzie wcześniej podczas świąt miasta "Dni Limanowej", umieszczany był topór i róg myśliwski - dodatkowe elementy współczesnego herbu. Rynek otaczają kamienice, podcienia z wkomponowanymi sklepami i restauracjami. Przebudowa rynku – 2019 r.

– Nowoczesny salon miejski, wypełniony "miejskimi meblami" i ozdobiony małą architekturą. Taka unikalna przestrzeń ma powstać dzięki rewitalizacji rynku, który ma się stać prawdziwą wizytówką miasta i miejscem chętnie odwiedzanym przez mieszkańców. Rewitalizacja rynku nie ograniczy się jedynie do wymiany płyty głównej lecz jest efektem wielu lat intensywnych przygotowań. Aby uczynić rynek przyjaznym dla pieszych, miejscem spotkań mieszkańców, a także umożliwić realizację na nim różnorodnych imprez kulturalnych, miasto przebuduje układ drogowy, oświetlenie, fontannę, powiększy powierzchnię użytkową. Dzięki temu w centrum powstanie nowoczesna, bezpieczna, pełna zieleni przestrzeń. Atutem nowego rynku, obok walorów wizualnych, jest jego uniwersalność. W sercu miasta powstać ma miejska przestrzeń służąca mieszkańcom. W zależności od potrzeb, rynek może być zarówno miejscem spotkań, spacerów, czy pikników, jak i areną ciekawych przedsięwzięć kulturalnych. Najbardziej wymierną oceną inwestycji będzie na pewno zadowolenie samych mieszkańców miasta. Miejmy nadzieję, że  od jesieni 2020 roku, z zaciekawieniem i podziwem oglądać będziemy nowe oblicze limanowskiego rynku – informuje Urząd Miasta Limanowa.  

Poniżej fotograficzny spacer po limanowskim rynku. Zdjęcia, ułożone chronologicznie, pochodzą z archiwum Urzędu Miasta i albumu „Okruchy pamięci”.

Komentarze (6)

LimanoMan
2019-07-22 08:45:42
0 3
Myśliwskej żal...
Odpowiedz
emte
2019-07-22 09:34:24
0 1
Może po remoncie by wznowić jarmarki limanowskie, choć raz w miesiącu, to by turystów przyciągnęło, trzeba też coś zrobić z tym oszpeconym domem od strony parkingu w centrum, co za dureń dał zgodę na taką przebudowę
Odpowiedz
konto usunięte
2019-07-22 09:43:47
2 1
Buzodrom to jakaś porażka powinni to dawno rozwalić tylko szpeci rynek
Odpowiedz
miro
2019-07-22 09:44:53
0 1
"Wielką popularnością cieszyła się także restauracja Marcelego Bursztyna. W czasie I wojny światowej, w czasie Bitwy pod Limanową w 1014 r. mieszkał tu znany pisarz węgierski - Molnar, który pełnił wówczas funkcję korespondenta wojennego."
Proszę poprawić datę
Odpowiedz
JAN
2019-07-22 10:54:43
0 1
Najładniejszy jednak był ten pierwszy rynek. Ukwiecony, dużo zieleni i przejazd przez środek przy braku obwodnicy znacznie ułatwiał życie mieszkańcom.
Odpowiedz
limanueva
2019-07-22 21:30:52
0 0
Goscil, a raczej czekal na sanitariuszy w tym samym okresie Georg Trakl, wielki austriacki poeta
Odpowiedz
Zgłoszenie komentarza
Komentarz który zgłaszasz:
""Rynek sercem miasta""
Komentarz który zgłaszasz:
Adres
Pole nie możę być puste
Powód zgłoszenia
Pole nie możę być puste
Anuluj
Dodaj odpowiedź do komentarza:
Anuluj

Może Cię zaciekawić

Sport

Pozostałe

Twój news: przyślij do nas zdjęcia lub film na [email protected]