Wojna a żywność. Analityk: "ograniczenia wzrostu cen produktów rolnych są ograniczone"

Wojna na Ukrainie nie zagrozi bezpieczeństwu żywnościowemu w Polsce - powiedział analityk PKO Banku Polskiego Mariusz Dziwulski. Zaznaczył jednak, że w obecnej sytuacji możliwości ograniczenia wzrostu cen produktów rolnych są ograniczone.

Wskazał, że ograniczenie eksportu z Ukrainy już spowodowało wzrost cen wielu artykułów. Np. ceny pszenicy na światowych giełdach po rosyjskiej agresji wzrosły o ponad 30 proc.(a r/r o ponad 60 proc.). Rosną też ceny innych zbóż i olejów roślinnych m.in palmowego, sojowego czy rzepakowego. Tu odczuwalny jest pośredni wpływ sytuacji na rynku oleju słonecznikowego, który odpowiada za blisko 10 proc. światowych dostaw olejów roślinnych. Popyt i ceny na rynku napędzają spekulacje, oraz w mniejszym stopniu producenci, którzy wykorzystują olej do wyrobu konkretnych wyrobów spożywczych (zmiana oleju wiąże się kosztami zatwierdzenia nowej receptury i zamianą opakowań - PAP), czy też zwykli konsumenci, którzy w obawie przed brakiem towarów kupują na zapas. W przypadku olejów roślinnych ograniczona podaż spowodowała, że w niektórych krajach limituje się sprzedaż.

Ekspert zaznaczył też, że niepokój na giełdach, jest uzasadniony, ponieważ w Ukrainie, z uwagi na działania militarne, prowadzenie prac polowych jest znacząco utrudnione. Ponadto w całym kraju występują duże ograniczenia, jeżeli chodzi o dostęp do środków do produkcji: paliw, nawozów, materiału siewnego. "Międzynarodowa Rada Zbożowa szacuje, że w sez. 2022/23 areał upraw kukurydzy w Ukrainie zmniejszy się o ok. 40 proc." - powiedział.

Pytany o konsekwencje wojny na globalny rynek żywnościowy, powiedział, że "mogą nastąpić niedobry zbóż np. w Afryce, i na Bliskim Wschodzie”. Dodał też, że nie można wykluczyć braku dostępności niektórych produktów np. oleju słonecznikowego w UE. Zaznaczył jednak, że jeżeli chodzi o Polskę, brak żywności nam nie grozi. Wskazał, też, że nasz import żywności z Ukrainy jest stosunkowo niewielki, więc bezpośredniego oddziaływania wojny na rynek spożywczy nie ma. Ekspert zaznaczył jednak, że wpływ pośredni będzie duży, chociażby dlatego, że ceny rosną globalnie.

Obradują radni - oglądaj na żywo Prognoza pogody dla Limanowej: Od "wiosny" w grudniu do mroźnych Świąt. Czy będzie śnieg?

Największy udział naszego importu z Ukrainy w 2021 roku miała śruta słonecznikowa (ok. 95 proc.) oraz olej słonecznikowy (ok.44 proc.). W przypadku UE uwagę zwraca ok. 60 proc. udział Ukrainy w imporcie kukurydzy.

I te produkty - jak wskazał Dziwulski - będą drożeć. Nie jest możliwe zwiększenie produkcji w innych obszarach w krótkim okresie, zwłaszcza w warunkach ograniczeń na rynkach środków do produkcji m.in. nawozów. Kraje afrykańskie muszą szukać alternatywnych źródeł dostaw, gdyż z uwagi na klimat, skazane są na import żywności. Stąd też ryzyko kryzysu żywnościowego w tych krajach jest wysokie. Dodał też, że wzrost cen zbóż, ale też m.in. śruty słonecznikowej, i pośrednio innych komponentów białkowych(np. śruty sojowej), przyczynią się do wzrostu cen pasz, powodując podwyżki kosztów produkcji drobiu i trzody chlewnej a w konsekwencji droższe mięso.

Czynnikiem wpływającym na wzrost cen żywności w Polsce będą też nawozy, które drożeją ze względu na ceny gazu i ograniczenia w światowym handlu. "Mimo że zarówno w Polsce jak w innych krajach UE podjęto kroki mające powstrzymać wzrost inflacji, w obecnej sytuacji, z uwagi na globalny wzrost cen surowców rolnych, możliwości ograniczenia wzrostu cen żywności są ograniczone. Bardzo prawdopodobny jest scenariusz dwucyfrowej inflacji żywności w kolejnych miesiącach" - podsumował.

Jak podał w piątek Główny Urząd Statystyczny, ceny towarów i usług konsumpcyjnych w marcu 2022 r. wzrosły rdr o 10,9 proc., a w porównaniu z poprzednim miesiącem - o 3,2 proc. Ceny żywności i napojów bezalkoholowych w relacji rocznej zwiększyły się o 9,2 proc. i o 2,2 mdm.