Zagórzańskie czytanie

Trzecia edycja „Góralskiego czytania” odbyła się w miniony czwartek w Zespole Szkoły i Przedszkola w Łostówce. Uczniowie szkół podstawowych, gimnazjów oraz szkół ponadgimnazjalnych zmagali się z gwarowymi tekstami „Zagórzańskiej czytanki”.

Do tej pory wydano cztery części gwarowych opowiadań: „Góralska czytanka”, „Orawska czytanka”, „Spiska czytanka” oraz „Zagórzańska czytanka”. Powstanie każdej z części czytanki wiązało się z wysiłkiem twórców, pragnących zachować gwarę regionu i utrwalić ją w świadomości dzieci i młodzieży. Jak podkreślają autorzy, bez czytelników „wersy książki będą tylko martwą literą góralskiej kultury”.

Dzięki wsparciu trzech samorządów – gminy Mszana Dolna, gminy Niedźwiedź i miasta Mszana Dolna – które objęły konkurs swoim patronatem, od trzech lat gości on na Ziemi Zagórzańskiej. Organizatorem tegorocznej edycji był Zespół Szkoły i Przedszkola w Łostówce, przy współpracy z koordynatorami z Zespołu Placówek Oświatowych w Podobinie oraz Zespołu Placówek Oświatowych w Mszanie Dolnej.

Współorganizatorami konkursu są: Kuratorium Oświaty w Krakowie i Instytut Nauk Humanistyczno-Społecznych i Turystyki Podhalańskiej Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nowym Targu. Od tego roku Konkurs Literacko – Plastyczny „Górlaskie Cytanie” Gwarowych Tekstów Literatury Regionalnej ma rangę konkursu wojewódzkiego.

Tunel kolejowy pod Piekiełkiem będzie miał 2 km Kardynał zaprasza kapłanów na rekolekcje przed ingresem

Przybyłych na konkurs uczniów z trzech gmin przywitał zagórzańskimi przyśpiewkami Zespół Regionalny „Mali Łostowianie”. Zebranych powitała dyrektor Janina Flig oraz władze samorządowe: burmistrz miasta Mszana Dolna Anna Pękała, wójt gminy Mszana Dolna Bolesław Żaba oraz wójt gminy Niedźwiedź Rafał Rusnak.

Myślą przewodnią tegorocznego konkursu były słowa: „Tradycja to piękno, które chronimy, a nie więzy, które nas krępują”. To właśnie przeciwdziałanie procesowi zanikania więzi międzypokoleniowej oraz stereotypizacji kultury ludowej jest jednym z głównych celów konkursu.

Aby młodemu uczestnikowi bardziej przybliżyć elementy kultury zagórzańskiej, organizatorzy przygotowali wiele atrakcji. Jedną z nich była wystawa zabawek ludowych, zorganizowana przy współpracy z Miejskim Przedszkolem nr 2 w Mszanie Dolnej. Uczestnicy konkursu mogli także zaznajomić się z działalnością Stowarzyszenia „Zagórzańscy Pasjonaci”. Podczas spotkania członkowie Stowarzyszenia prezentowali swoją działalność oraz zachęcali do obejrzenia stanowiska z wyrobami rękodzielniczymi. Na najmłodszych uczestników w przerwie konkursu czekały tematyczne, regionalne kolorowanki przygotowane przez nastoletnią artystkę z Mszany Górnej, Marię Szarek. Można też było zrobić zdjęcie w tradycyjnych zagórzańskich strojach, dzięki monidłu, wypożyczonemu z Urzędu Gminy Mszana Dolna.

Zmagania konkursowe nad tekstem czytanki odbywały się w czterech grupach wiekowych. Uczestnicy musieli wykazać się umiejętnością czytania oraz akcentowania tekstów gwarowych, opowiadania treści gwarą oraz wysokim poziomem zrozumienia czytanego tekstu.

Nad prawidłowym przebiegiem konkursu czuwało jury złożone z lokalnych znawców i pasjonatów kultury zagórzańskiej oraz gwary regionu. W obradach komisji konkursowej uczestniczyli: Helena Flig, Jadwiga Zapała, Aneta Kujacz, Teofila Latoś, Krystyna Kornaś, Wojciech Kaleta, Piotr Lulek, Katarzyna Wacławik oraz Hubert Rapciak.

Spośród uczestników w każdej kategorii wiekowej jury konkursu wybrało tych, którzy gwarę regionu opanowali niemal do perfekcji. W kategorii klasy I – III byli to mali zagórzanie: Zofia Sater z Glisnego, Joanna Chorągwicka z Łostówki oraz Mikołaj Kuczaj z Poręby Wielkiej.

W kategorii klas IV – VI jury za najlepszych uznało pięciu uczniów: Kingę Zając z Podobina, Michała Wiewiórkę z Łostówki oraz Jakuba Kuczaja, Karola Zapałę i Mateusza Palaca z Lubomierza. Wśród starszych uczniów triumfowali: Emilia Zapała z Poręby Wielkiej, Magdalena Mazgaj z Kasiny Wielkiej oraz Kamil Kowalczyk z Lubomierza. Szkoły ponadgimnazjalne reprezentowała Małgorzata Grzęda z Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych w Mszanie Dolnej.

Prace w części plastycznej konkursu, oceniło jury w składzie: Agnieszka Orzeł, Michał Liszka oraz Jan Choragwicki. Wśród najmłodszych za najlepszych ilustratorów tekstów gwarowych uznano: Kamila Kuczaja z Lubomierza, Annę Foltyńską z Łostówki, Aleksandrę Nawarę z Olszówki oraz Ewę Dorczak z Łętowego. W kategorii klasy IV – VI za swoje prace nagrody otrzymają Emilia Florek z Podobina, Karolina Pękała z Kasiny Wielkiej oraz Martyna Kuczaj z Lubomierza. Wśród nagrodzonych artystów znaleźli się także uczniowie klas VII – VIII oraz gimnazjum: Edyta Ślaga z Kasiny Wielkiej, Jowita Potaczek z Podobina, Sylwia Czech z Poręby Wielkiej oraz Patrycja Palkij z Mszany Dolnej. W kategorii szkoły ponadgimnazjalne doceniono prace Pauliny Zapały i Marceli Żurek z ZSP w Mszanie Dolnej.

Nagrody dla najlepszych uczestników konkursu zastana wręczone podczas uroczystej gali finałowej, która odbędzie się odbędzie 11 czerwca o godz. 10:00 w auli Podhalańskiej Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nowym Targu.

– Przyszłoroczna edycja konkursu zostanie zorganizowana przez Zespół Szkół Miejskich w Mszanie Dolnej. Wiąże się to z wolą włodarzy trzech zagórzańskich samorządów, aby organizacja konkursu corocznie była powierzana kolejnej z gmin. Idei tej przyświeca pragnienie, aby konkurs ten w dalszym stopniu przyczyniał się do kształtowania wartości stanowiących dziedzictwo kulturowe regionu – informują organizatorzy.

(Źródło/fot.: UG Mszana Dolna)