Jak „ubecy” chcieli zniszczyć pomnik
Po artykule na temat materiałów Instytutu Pamięci Narodowej dotyczących tajnej współpracy wójta Tymbarku ze Służbą Bezpieczeństwa (http://www.limanowa.in/wydarzenia,2529.html) coraz częściej zgłaszają się do nas czytelnicy, którzy chcą przybliżyć smutne historie trudnych czasów komunistycznych.
Poniżej przedstawiamy udostępnione nam wspomnienia Józefa Podgórniego. W latach 1957 – 1991 pełnił obowiązki kierownika, a później dyrektora Zbiorczej Szkoły Podstawowej im. Władysława Orkana w Jurkowie. Wspomnienie zostało sporządzone i podpisane przez Józefa Podgórniego kilka lat temu. Notatka przedstawia jak usilnie Urząd Bezpieczeństwa chciał wymazać z pamięci mieszkańców bohaterskie walki legionistów Józefa Piłsudskiego na Przełęczy Chyszówki.
„W roku 1958 miałem wizytę trzech funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa z Krakowa. Funkcjonariusze UB nakłaniali mnie do działań w celu zniszczenia pomnika Marszałka Polski Rydza – Śmigłego we wsi Chyszówki. Sugerowano, że z powodu zniszczenia pomnik szpeci krajobraz (tablice były podziurawione kulami, a cokół mocno pochylony). Widząc mój opór próbowano mi tłumaczyć, iż nie powinienem się przejmować opinią środowiska. Obiecywano przeniesienie całej rodziny do Krakowa, intratną pracę dla mnie i mojej żony, a także mieszkanie służbowe. Pracować mogłem na stanowisku kierowniczym z bardzo dobrą pensją. Po mojej kategorycznej odmowie w Inspektoracie Oświaty w Limanowej odnotowano, że jestem człowiekiem o nieodpowiednim nastawieniu ideologicznym. W dalszych latach mojej pracy niejednokrotnie odczułem skutki tejże adnotacji”.
Między Łopieniem a Mogielicą (najwyższy szczyt Beskidu Wyspowego, 1170 n.p.m.) rozpościera się Przełęcz Chyszówki – zwana również Przełęczą Rydza-Śmigłego. Miejsce to jest zarazem pamiątką ważnych wydarzeń historycznych. W nocy z 23 na 24 listopada 1914 roku odziały Legionów Józefa Piłsudskiego zaskoczyły śpiące w tym rejonie żołnierzy kawalerii rosyjskiej. W zwycięskiej potyczce I Pułkiem Legionów dowodził Edward Rydz-Śmigły (późniejszy Naczelny Wódz w czasie Kampanii Wrześniowej w 1939 roku). W okresie międzywojennym (w 1938 roku) wzniesiono na przełęczy kamienny obelisk oraz drewniany krzyż upamiętniający wydarzenia z 1914 roku. Niestety po II wojnie światowej władze komunistyczne pilnowały, aby pomnik nie pojawiał się na mapach ani w przewodnikach. Próbowano nawet zniszczyć kamienny obelisk i krzyż. Dopiero po 1989 roku lokalne władze starają się nagłośnić wydarzenia z przełęczy Rydza- Śmigłego.
Jeśli ktoś dysponuje ciekawymi materiałami na temat historii regionu (unikatowe źródła historyczne, sylwetki ludzi i naoczni świadkowie ważnych wydarzeń historycznych) prosimy o kontakt pod adresem jacek@limanowa.in
Może Cię zaciekawić
Zarzuty dla lekarzy w związku ze śmiercią ciężarnej pacjentki
Pacjentka z Bochni zmarła w Podhalańskim Szpitalu Specjalistycznym im. Jana Pawła II w Nowym Targu 24 maja 2023 r. Pacjentka trafiła do tej placó...
Czytaj więcejWyłudzili 1,5 mln zł podczas zbiórek w internecie
Według ustaleń śledczych zorganizowana grupa przestępcza działała w całym kraju od kwietnia 2024 r. Przestępczy proceder polegał na tworzeniu...
Czytaj więcejPrezydent apeluje o udział w wyborach: "namówcie sąsiadów, nawet jeżeli wiecie, że głosują inaczej niż wy"
W czwartek prezydent spotkał się z mieszkańcami Tomaszowa Lubelskiego. Podczas wystąpienia nawiązał do zbliżających się wyborów prezydenckic...
Czytaj więcejTatry: szlak turystyczny do kaplicy na Polanie Chochołowskiej zamknięty na miesiąc
Chodzi o czarny szlak turystyczny na odcinku Polana Chochołowska – Kaplica św. Jana Chrzciciela – Polana Chochołowska. „O ile warunki pogodo...
Czytaj więcejSport
Sukces Limanowskiej Grupy Rowerowej na L’Étape Poland by Tour de France 2025
Mateusz Dyrek na podium – drugie miejsce w klasyfikacji generalnej Największy sukces podczas tegorocznej edycji odniósł Mateusz Dyrek, któ...
Czytaj więcejKlaudia Zwolińska z brązowym medalem Mistrzostw Świata!
Pochodząca z Kłodnego (gmina Limanowa) Klaudia Zwolińska zdobyła przed chwilą brązowy w Mistrzostwach Świata w kajakarstwie górskim (K1) ...
Czytaj więcejSławomir Jasica medalistą Mistrzostw Europy
- Mistrzostwa Europy to dla mnie w tym roku najważniejsza impreza sportowa, do której się przygotowywałem, ale oczywiście nie obyło się bez prz...
Czytaj więcejDwa wzmocnienia Limanovii
Z Sandecji Nowy Sącz do limanowskiej drużyny przeszedł Michał Palacz (19 lat, pomocnik lub obrońca). Młodszy brat Kamila Palacza, który jest kl...
Czytaj więcejPozostałe
Gaz w taryfie PGNiG OD od 1 lipca tanieje
Urząd Regulacji Energetyki poinformował w czwartek o zatwierdzeniu nowej taryfy PGNiG OD, w której cena gazu spadnie z obecnych 239,65 zł za MWh d...
Czytaj więcejOstrzeżenie meteorologiczne dla regionu: silny deszcz z burzami
Obowiązuje: Od: środa, 28 maja 2025 r., godz. 21:00Do: czwartek, 29 maja 2025 r., godz. 09:00Prawdopodobieństwo wystąpienia zjawiska:&n...
Czytaj więcejWojewoda małopolski: nie będzie ośrodków dla uchodźców w Rabce-Zdroju
Klęczar podczas briefingu prasowego w Krakowie podkreślił, że nie ma żadnych planów tworzenia jakichkolwiek nowych ośrodków dla uchodźców na...
Czytaj więcejTrzaskowski i Nawrocki m.in. o Ukrainie, ale także o "ustawkach" i "półświatku"
Gdy Trzaskowski zadawał Nawrockiemu pytania o relacje z "gangsterami" i "półświatkiem", popierany przez PiS kandydat wręczył mu zdjęcie, na kt�...
Czytaj więcej- Zarzuty dla lekarzy w związku ze śmiercią ciężarnej pacjentki
- Wyłudzili 1,5 mln zł podczas zbiórek w internecie
- Prezydent apeluje o udział w wyborach: "namówcie sąsiadów, nawet jeżeli wiecie, że głosują inaczej niż wy"
- Tatry: szlak turystyczny do kaplicy na Polanie Chochołowskiej zamknięty na miesiąc
- Gaz w taryfie PGNiG OD od 1 lipca tanieje
Komentarze (11)