Jak „ubecy” chcieli zniszczyć pomnik
Po artykule na temat materiałów Instytutu Pamięci Narodowej dotyczących tajnej współpracy wójta Tymbarku ze Służbą Bezpieczeństwa (http://www.limanowa.in/wydarzenia,2529.html) coraz częściej zgłaszają się do nas czytelnicy, którzy chcą przybliżyć smutne historie trudnych czasów komunistycznych.
Poniżej przedstawiamy udostępnione nam wspomnienia Józefa Podgórniego. W latach 1957 – 1991 pełnił obowiązki kierownika, a później dyrektora Zbiorczej Szkoły Podstawowej im. Władysława Orkana w Jurkowie. Wspomnienie zostało sporządzone i podpisane przez Józefa Podgórniego kilka lat temu. Notatka przedstawia jak usilnie Urząd Bezpieczeństwa chciał wymazać z pamięci mieszkańców bohaterskie walki legionistów Józefa Piłsudskiego na Przełęczy Chyszówki.
„W roku 1958 miałem wizytę trzech funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa z Krakowa. Funkcjonariusze UB nakłaniali mnie do działań w celu zniszczenia pomnika Marszałka Polski Rydza – Śmigłego we wsi Chyszówki. Sugerowano, że z powodu zniszczenia pomnik szpeci krajobraz (tablice były podziurawione kulami, a cokół mocno pochylony). Widząc mój opór próbowano mi tłumaczyć, iż nie powinienem się przejmować opinią środowiska. Obiecywano przeniesienie całej rodziny do Krakowa, intratną pracę dla mnie i mojej żony, a także mieszkanie służbowe. Pracować mogłem na stanowisku kierowniczym z bardzo dobrą pensją. Po mojej kategorycznej odmowie w Inspektoracie Oświaty w Limanowej odnotowano, że jestem człowiekiem o nieodpowiednim nastawieniu ideologicznym. W dalszych latach mojej pracy niejednokrotnie odczułem skutki tejże adnotacji”.
Między Łopieniem a Mogielicą (najwyższy szczyt Beskidu Wyspowego, 1170 n.p.m.) rozpościera się Przełęcz Chyszówki – zwana również Przełęczą Rydza-Śmigłego. Miejsce to jest zarazem pamiątką ważnych wydarzeń historycznych. W nocy z 23 na 24 listopada 1914 roku odziały Legionów Józefa Piłsudskiego zaskoczyły śpiące w tym rejonie żołnierzy kawalerii rosyjskiej. W zwycięskiej potyczce I Pułkiem Legionów dowodził Edward Rydz-Śmigły (późniejszy Naczelny Wódz w czasie Kampanii Wrześniowej w 1939 roku). W okresie międzywojennym (w 1938 roku) wzniesiono na przełęczy kamienny obelisk oraz drewniany krzyż upamiętniający wydarzenia z 1914 roku. Niestety po II wojnie światowej władze komunistyczne pilnowały, aby pomnik nie pojawiał się na mapach ani w przewodnikach. Próbowano nawet zniszczyć kamienny obelisk i krzyż. Dopiero po 1989 roku lokalne władze starają się nagłośnić wydarzenia z przełęczy Rydza- Śmigłego.
Jeśli ktoś dysponuje ciekawymi materiałami na temat historii regionu (unikatowe źródła historyczne, sylwetki ludzi i naoczni świadkowie ważnych wydarzeń historycznych) prosimy o kontakt pod adresem jacek@limanowa.in
Może Cię zaciekawić
Znane proponowane minimalne wynagrodzenie i stawka godzinowa w 2026 r.
Rada Ministrów w czwartek przyjęła propozycję wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz minimalnej stawki godzinowej w 2026 r. Obecnie j...
Czytaj więcejPonad 290 osób zginęło w katastrofie lotniczej w Ahmadabadzie
Na pokładzie samolotu znajdowały się 242 osoby. Wcześniej indyjskie służby medyczne potwierdziły śmierć co najmniej 204 osób. Przedstawicie...
Czytaj więcejRzecznik PK: jest śledztwo ws. finansowania kampanii prezydenckiej z nielegalnych środków
Postępowanie prowadzi Małopolski Wydział Zamiejscowy Departamentu do Spraw Przestępczości Zorganizowanej i Korupcji Prokuratury Krajowej w Krakow...
Czytaj więcejRadni zdecydowali – strefa czystego transportu od 2026 r. Wjazd do Krakowa dla części kierowców będzie płatny
Do SCT w Krakowie wjadą: samochody benzynowe spełniające co najmniej normę Euro 4 lub wyprodukowane od 2005 r. i samochody z silnikiem Diesla maj�...
Czytaj więcejSport
Michał Probierz zrezygnował z funkcji selekcjonera piłkarskiej reprezentacji Polski
"Doszedłem do wniosku, że w obecnej sytuacji najlepszą decyzją dla dobra drużyny narodowej będzie moja rezygnacja ze stanowiska selekcjonera" - ...
Czytaj więcejSukces Limanowskiej Grupy Rowerowej na L’Étape Poland by Tour de France 2025
Mateusz Dyrek na podium – drugie miejsce w klasyfikacji generalnej Największy sukces podczas tegorocznej edycji odniósł Mateusz Dyrek, któ...
Czytaj więcejKlaudia Zwolińska z brązowym medalem Mistrzostw Świata!
Pochodząca z Kłodnego (gmina Limanowa) Klaudia Zwolińska zdobyła przed chwilą brązowy w Mistrzostwach Świata w kajakarstwie górskim (K1) ...
Czytaj więcejSławomir Jasica medalistą Mistrzostw Europy
- Mistrzostwa Europy to dla mnie w tym roku najważniejsza impreza sportowa, do której się przygotowywałem, ale oczywiście nie obyło się bez prz...
Czytaj więcejPozostałe
Wotum zaufania dla rządu. Jak głosowali posłowie regionu?
Sejm rozpatrywał wniosek o wyrażeniem wotum zaufania przez ponad siedem godzin. Po godz. 9 rozpoczęło się godzinne expose Tuska, a następnie pyt...
Czytaj więcejTransmisja obrad Sejmu. Czy rząd Donalda Tuska przetrwa głosowanie?
Godz. 9:00–14:00 – Debata nad wotum zaufania dla Rady Ministrów Premier przedstawi dziś w Sejmie wniosek o wotum zaufania dla swojego rządu w ...
Czytaj więcejSzpital w Limanowej gotowy do protestu
Zarząd OZPSP w przyjętym we wtorek stanowisku, przekazanym minister zdrowia Izabeli Leszczynie, podkreślił, że chce zwrócić uwagę na dramatycz...
Czytaj więcejStado dzików przemierzyło Limanową (film)
Wczoraj (9 czerwca) na terenie Limanowej pojawiło się stado dzików. W liczącej kilkanaście sztuk grupie znajdowały się dorosłe lochy oraz...
Czytaj więcej- Znane proponowane minimalne wynagrodzenie i stawka godzinowa w 2026 r.
- Ponad 290 osób zginęło w katastrofie lotniczej w Ahmadabadzie
- Rzecznik PK: jest śledztwo ws. finansowania kampanii prezydenckiej z nielegalnych środków
- Radni zdecydowali – strefa czystego transportu od 2026 r. Wjazd do Krakowa dla części kierowców będzie płatny
- Karol Nawrocki odebrał uchwałę PKW o wyborze na urząd prezydenta RP
Komentarze (11)