Raport nr 1 z UB w Limanowej
„Pierwszym szefem limanowskiej katowni był Stanisław Wałach…” - Powtarzam to przy każdej okazji. Jednak może to być odczytywane jako próba zakłamywania przeze mnie faktów historycznych. To prawda, że pierwszym kierownikiem PUBP w Limanowej był kto inny. Uściślając punkt, w którym rozpoczęła się historia limanowskiego UB warto ukazać dokument z Instytutu Pamięci Narodowej. Jest to Raport Sytuacyjny nr 1 sporządzony w dniu 21 lutego 1945 r. przez Bubaka Mieczysława, Kierownika Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Limanowej.
„Przyjechałem wraz ze swoją grupą do Limanowej dnia 27 I 45 r., wybrałem budynek, w którym prócz różnych papierów nic nie było. W ciągu kilku dni zorganizowałem tak, że mogłem się do niego wprowadzić. Nawiązałem kontakt z miejscową partyzantką Batalionów Chłopskich. Muszę dodać, że na moim terenie PPR ani AL nie było. Jest partyzantka chłopska, która współpracowała z partyzantami. Na tej właśnie partyzantce uruchamiam ten swój urząd. Powiat mój jest bardzo rozrzucony. Sama Limanowa liczy 15 000 mieszkańców, reszta mieszkańców ok. 100 000 ludzi rozrzuconych po powiecie. Podczas okupacji niemieckiej AK było dość silne. Otrzymywali zrzuty z Anglii. Element tworzący AK szczególnie rekrutował się z ludzi poza miejscowych. [---] Ustaliłem, że aktywnym członkiem AK na stanowisku inspektora był Zapała imion nie ustalono, były kapitan Wojska Polskiego ps. „Borowy”. Aresztowań członków AK nie przeprowadzono. Czekam instrukcji. [---] Milicja Obywatelska zorganizowana została przeważnie z członków AK. Organizacje samorządowe przedstawiają się bardzo słabo”.
Kolejny dokument, który otwiera historię limanowskiej katowni, który udało mi się odnaleźć, to Raport Sytuacyjny Specjalny nr 1 sporządzony 19 kwietnia 1945 r. przez Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Limanowej.
„W dniu 17 IV 1945 godzina 9:21 został dokonany napad Akowców na nasz Urząd skutkiem czego zostało rannych 3 ludzi między innymi Kierownik Urzędu Bubak, który został odwieziony do szpitala w Nowym Sączu. Służba pełniona ochronę została przekupiona przez Akowców i z chwilą kiedy wpadli do Naszego Urzędu służba ta zabrała broń i poszła razem z nimi do lasu. Komendant tego bandyckiego napadu Mruk Antoni został zabity, prócz niego jeszcze jeden osobnik nazwiskiem Mieszkowicz Franczak ze Szczawy. Więzienie zostało rozbite i wypuścili piętnaście więźniów członków AK zaś reszta volksdeutschów i inni pozostali. Podajemy listę uprowadzonych więźniów:
Zobacz również:1. Kroczek Franciszek zamieszały w Przyszowej.
2. Turksa Zofia zam. Tymbark.
3. Gurgul Józef zam. Łukowica.
4. Dawiec Adam zam. Słopnice.
5. Rzepka Maria zam. Jasna Podłopień.
6. Król Józef zam. Męcina
7. Banach Franciszek zam. Słopnice
8. Hrustek Władysław zam. Kasina Wielka
9. Lupa Jan zam. Niedźwiedź
10. Wróbel Jan zam. Mordarka
11. Adamczyk Jan zam. Zbludza.
12. Stokłosa Jan zam. Dobra.
13. Smaga Michał zam. Słopnice”.
Tak zaczyna się historia limanowskiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego. To potwierdzają dokumenty i fakty. Jednak dla mnie, który przestudiował te dziesiątki tysięcy dokumentów, ta historia zaczęła się od Stanisława Wałacha jako tego pierwszego, który wprowadził historię limanowskiej katowni w obszary, którymi od trzech lat się zajmuję. Dlatego Centrum Żołnierzy Wyklętych miałoby powstać po to, aby cała ta historia została rzetelnie opracowana na bazie dokumentów przez historyków, ale nie tych przyspawanych do krzeseł i czerpiących korzyści z urzędów, zależnych od innych, oglądających się za siebie, czy coś wypada, czy nie wypada, ale tych, którzy są w stanie poświęcić wszystko, aby odkłamać te czarne karty historii.
Może Cię zaciekawić
PGG obniża ceny węgla
Jak wynika z informacji na stronie sklep.pgg.pl, obniżka na groszki obowiązuje od 5 listopada do 20 grudnia br. i dotyczy wybranych, oznaczonych pro...
Czytaj więcejPallotyn abp Adrian Galbas nowym metropolitą warszawskim
W lutym 2025 r. kard. Nycz skończy 75 lat i osiągnie wiek emerytalny. Mimo tego już w grudniu 2023 r. złożył na ręce papieża rezygnację z urz...
Czytaj więcejWypadek szkolnego busa; dwoje dzieci w szpitalu
„Pozostałe dzieci, które podróżowały busem, zostały zabrane przez opiekunów z miejsca zdarzenia” – poinformował rzecznik małopolskiej s...
Czytaj więcejGęsta mgła i śliskie drogi: ostrzeżenie meteorologiczne na najbliższe godziny
Według najnowszych danych, mieszkańcy regionu powinni przygotować się na warunki ograniczające widoczność. Gęsta mgła, której występowanie ...
Czytaj więcejSport
Klaudia Zwolińska z brązowym medalem Mistrzostw Świata!
Pochodząca z Kłodnego (gmina Limanowa) Klaudia Zwolińska zdobyła przed chwilą brązowy w Mistrzostwach Świata w kajakarstwie górskim (K1) ...
Czytaj więcejSławomir Jasica medalistą Mistrzostw Europy
- Mistrzostwa Europy to dla mnie w tym roku najważniejsza impreza sportowa, do której się przygotowywałem, ale oczywiście nie obyło się bez prz...
Czytaj więcejDwa wzmocnienia Limanovii
Z Sandecji Nowy Sącz do limanowskiej drużyny przeszedł Michał Palacz (19 lat, pomocnik lub obrońca). Młodszy brat Kamila Palacza, który jest kl...
Czytaj więcejCudzoziemcy spoza Unii Europejskiej w piłkarskich rozgrywkach lig regionalnych
Dopuszcza się równoczesny udział jednego dodatkowego zawodnika (z kontraktem profesjonalnym) spoza obszaru Unii Europejskiej po regulamin...
Czytaj więcejPozostałe
Grubo
Smukła butelka Pepsi. Taka z kręconym szkłem i niebieską etykietką. Marzenie nastolatka w latach 70-tych ubiegłego wieku. Wielkie nieba, jak ona...
Czytaj więcejŻale pomeczowe czyli brzydka rzeczywistość
Pierwsze lekcje historii w czwartej klasie podstawówki. Nauczycielka opowiada nam o bitwie pod Grunwaldem. „Mieczy ci u nas dostatek ale i te przyj...
Czytaj więcejFelieton PAPA: Cisza
Cisza to rzecz pożądana. Szukamy jej chcąc uciec od zgiełku miasta. Od szumu ruchu samochodowego, od jazgotu maszyn w pracy lub zgiełku szkolnych...
Czytaj więcejKto rządzi w tym domu?
Ale nie o żonie tu będzie mowa. W moim domu tak naprawdę rządzi całkowicie ktoś inny. Ponieważ z żoną przez lata naszego związku omów...
Czytaj więcej
Komentarze (8)
Stronnictwo Ludowe (to wtedy NIE była przybudówka komunistów, miało swoje Bataliony Chłopskie) jest razem z PPR za reforma rolną - jak ktoś wie jak "bogato" się żyło na wsiach Małopolski przed wojną to zrozumie od razu dlaczego .
Potem stalinowska komuna dokręciła śrubę i postanowiła na siłę odebrać gospodarzom ziemię wymuszając spółdzielnie .. i na tym w dużym stopniu się wywróciła, przyszedł Gomułka.